Co się stanie, jeśli nie wykupię recepty?

Recepta papierowa a e-recepta

W dobie powszechnej digitalizacji większość wystawianych recept to e-recepty , czyli recepty w formie elektronicznej. Do zrealizowania e-recepty konieczne są kod recepty oraz numer PESEL, które należy podać w aptece.

Jeśli korzystasz z Internetowego Konta Pacjenta (IKP), kod recepty możesz otrzymać w postaci elektronicznej: w postaci SMS-a z czterocyfrowym kodem dostępu, PDF-u z informacją o e-recepcie na swój adres e-mail lub powiadomienia/kodu w aplikacji mojeIKP. Jeśli nie korzystasz z IKP, możesz uzyskać kod recepty lub wydruk informacyjny e-recepty od lekarza.

Lekarz może wypisać także klasyczną receptę papierową w przypadku braku dostępu do systemu teleinformatycznego.

Jaki jest termin ważności e-recepty?

E-recepty ważne są zazwyczaj przez 30 dni - podobnie jak w przypadku klasycznych recept papierowych. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept lekarskich przewiduje, że e-recepta może być również ważna przez 7, 120 lub 365 dni.

Najmniej czasu mamy na wykupienie antybiotyku - na realizację recepty mamy 7 dni. Przez 120 dni ważna jest e-recepta na preparaty immunologiczne wytwarzane dla indywidualnego pacjenta. Recepta ważna może być przez 365 dni - na nią mogą liczyć m.in. pacjenci chorzy przewlekle, którzy na stałe przyjmują określone leki. Pierwsze opakowanie trzeba jednak wykupić w ciągu 30 dni. Jednorazowo natomiast można zakupić zapas leku na nie więcej niż 180 dni.

Zdarza się, że czas liczymy nie od daty wystawienia, ale od daty realizacji - jeśli lekarz przewiduje, że pacjent będzie wymagał leku w późniejszym terminie. Jeśli lekarz nie wpisał daty realizacji, ważność recepty liczymy od daty wystawienia e-recepty.

Gdzie można sprawdzić, jakie leki przepisał lekarz?

Przepisane przez lekarza leki można sprawdzić nie tylko w dokumentacji otrzymanej w gabinecie czy w szpitalu, ale także na Internetowym Koncie Pacjenta. By zalogować się na Internetowe Konto Pacjenta należy skorzystać z serwisu pacjent.gov.pl, stworzonego przez Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia. Do zalogowania użyty może zostać profil zaufany, e-dowód lub konto internetowe w niektórych bankach.

Na Internetowym Koncie Pacjenta można sprawdzić szczegóły e-recepty, w tym jakie preparaty lekarz przepisał, dawkowanie, liczbę opakowań, ważność recepty, termin realizacji recepty, dane wystawiającego oraz numer recepty.

Czy lekarz wie, czy pacjent wykupił receptę?

Lekarz, który wystawił e-receptę ma możliwość sprawdzenia czy została ona zrealizowana. Nie ma natomiast możliwości monitorowania jakie leki przepisali inni lekarze i czy zostały wykupione.

Wyjątkiem jest Twój lekarz POZ, który widzi wszystkie wystawione recepty, nawet te których sam nie wystawił oraz informacje o ich realizacji.

Dostęp do informacji o zrealizowaniu e-recepty służy specjaliście do lepszej oceny skuteczności leczenia i nie niesie za sobą negatywnych konsekwencji dla pacjenta.

Czy za niewykupienie recepty grozi kara?

Nie, za niewykupienie recepty nie grozi żadna kara. Negatywną konsekwencją niezrealizowania recepty jest jedynie nieotrzymanie zaleconych leków, co może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia lub nieskuteczności zaplanowanej przez lekarza terapii.

Czy trzeba kupić wszystkie leki umieszczone na jednej recepcie?

Nie trzeba realizować całej recepty. Pacjent decyduje, który lek chce zakupić, a jaki pominąć. Może także zakupić mniejszą ilość leku.

Realizacja recepty na kilka różnych preparatów jest możliwa w różnych aptekach. Jeśli lekarz wystawił e-receptę na kilka opakowań jednego leku, to wszystkie należy zakupić w tej samej aptece. Zakup leków można rozłożyć w czasie.

Co zrobić, jeśli recepta straciła ważność?

Ważność e-recepty można sprawdzić korzystając z Internetowego Konta Pacjenta lub wydruku informacyjnego na podstawie daty wystawienia recepty lub daty realizacji. Jeśli termin ważności upłynął, farmaceuta nie ma prawa wydać przepisanego leku.

W takiej sytuacji należy ponownie zgłosić się do lekarza, który wystawił receptę na dany lek. Jeśli specjalista stwierdzi, że nadal istnieją wskazania do stosowania preparatu, może wystawić kolejną e-receptę.

Co w sytuacji, kiedy nie stać mnie na lek?

Jeśli lekarz wypisał lek, na który Cię nie stać, istnieje kilka możliwości rozwiązania problemu. Po pierwsze, powiedz o tym lekarzowi, zapytaj, czy nie istnieją tańsze opcje terapeutyczne. W wielu przypadkach wybrany preparat ma tańsze zamienniki zawierające tę samą substancję czynną, a w innych istnieją leki o podobnym mechanizmie działania. O tańsze zamienniki możesz zapytać również w aptece. Jeśli są dostępne, to farmaceuta wyda je zamiast droższego leku zapisanego na recepcie.

W Polsce istnieje system refundacji leków przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Sprawdź, czy lek, który potrzebujesz, jest na liście leków refundowanych. O szczegóły zapytaj lekarza.

W niektórych sytuacjach, osoby o niskich dochodach mogą kwalifikować się do pomocy socjalnej, która pokrywa część kosztów leków. Skontaktuj się z lokalnym ośrodkiem pomocy społecznej, aby dowiedzieć się więcej na ten temat.

Pamiętaj, że brak dostępu do niezbędnych leków może mieć poważne konsekwencje nie tylko dla Twojego zdrowia, ale także powodować większe koszty leczenia. Powikłania, nawroty choroby oraz konieczność stosowania innych, często droższych leków w celu osiągnięcia pożądanych rezultatów, może oznaczać dodatkowe obciążenie finansowe dla pacjenta i systemu opieki zdrowotnej. Dlatego zawsze warto szukać pomocy i rozwiązań, które pozwolą Ci kontynuować leczenie.

Problemy z dostępnością leków

Może się zdarzyć, że przepisany lek nie będzie dostępny w żadnej z okolicznych aptek. Jeśli z tego powodu nie uda Ci się wykupić recepty, istnieje kilka kroków, które możesz podjąć.

Po pierwsze, zgłoś problem w aptece: farmaceuta może sprawdzić dostępność leku w innych aptekach lub zamówić go specjalnie dla Ciebie. Farmaceuci mają często dostęp do systemów zamówień leków i mogą monitorować, kiedy lek będzie dostępny.

Kolejna opcja to sprawdzenie dostępności w internecie, korzystając z serwisów zbierających informacje o stanie z wielu aptek stacjonarnych. Możliwe jest także zamówienie leku poprzez aptekę internetową.

Możesz także ponownie zwrócić się do lekarza - często możliwe jest zastosowanie innego leku w danym wskazaniu. W takiej sytuacji lekarz po prostu wystawi inną e-receptę.

Czy e-receptę wystawioną na konkretną osobę może zrealizować ktoś inny?

Jeśli nie masz możliwości odebrania leku osobiście, nie martw się - bliska osoba może wykupić go za Ciebie. Będzie do tego potrzebowała jedynie numeru PESEL i kodu e-recepty.

Nie ma żadnego zapisu w prawie, który by zakazywał lub wyraźnie stwierdzał, że tylko osoba, na którą wystawiona jest recepta, ma wyłączność na jej realizację w aptece czy punkcie aptecznym. Toteż pacjent może powierzyć zakup leków wybranej osobie.

Nie ma natomiast możliwości, zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem farmaceutycznym, zamówienia leku na receptę pod wybrany adres. W przypadku leków na receptę sprzedaż leków przez internet jest dozwolona, jednak nie jest możliwe dostarczenie ich bezpośrednio do domu pacjenta. Dlatego w większości przypadków, przy zamówieniu takiego preparatu online, wydać go musi farmaceuta.

Dlaczego warto wykupić receptę na czas?

Niewykupienie recepty na czas może prowadzić do nieefektywnego leczenia, pogorszenia stanu zdrowia pacjenta, a nawet powstawania oporności bakterii na antybiotyki - w przypadku zaniechania kupna antybiotyku koniecznego do kontynuacji leczenia po hospitalizacji. Dlatego ważne jest, aby pacjenci monitorowali terminy ważności i realizacji e-recept na swoim Internetowym Koncie Pacjenta, a w przypadku problemów z wykupieniem leków skonsultowali się z lekarzem.

Współpraca między pacjentem, lekarzem i farmaceutą ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia skutecznego i bezpiecznego leczenia.