Chlamydioza - objawy, przyczyny i leczenie

Czym jest chlamydioza i jakie są jej przyczyny?

Chlamydioza to schorzenie transmitowane drogą płciową, wywoływane przez gram-ujemną bakterię Chlamydia trachomatis.

Chlamydia trachomatis zazwyczaj wylęga się od 7 do 21 dni, a ryzyko zakażenia podczas zbliżeń intymnych sięga nawet 75%. Większość osób nie jest świadoma choroby, gdyż przebiega ona bezobjawowo. Choroba objawia się różnorodnie w zależności od płci - u mężczyzn prowadzi do rozwoju nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej, natomiast u kobiet obserwować można szereg poważnych powikłań tj. niepłodność, przewlekły ból miednicy mniejszej oraz zapalenie narządów miednicy mniejszej.

W jaki sposób może dojść do zakażenia?

Źródłem infekcji bakterią chlamydia trachomatis jest zakażona osoba. Drobnoustrój przenoszony jest poprzez bezpośredni kontakt wydzieliny zakaźnej z błonami śluzowymi.

Chlamydioza transmitowana jest głównie drogą płciową w trakcie kontaktów seksualnych, w tym podczas seksu analnego oraz oralnego. Zakażenie najczęściej dotyka nastolatków oraz młodych dorosłych w przedziale wiekowym 15-24 lata, mających wielu partnerów seksualnych i nie stosujących prezerwatyw.

Możliwe jest również zakażenie drogą wertykalną - zainfekowanie dziecka podczas porodu. Chlamydioza u dzieci najczęściej przybiera formę zapalenia spojówek lub zapalenia płuc.

Chlamydioza - jak często występuje i kto jest najbardziej narażony na zakażenie?

Chlamydioza jest najczęstszą bakteryjną chorobą weneryczną w krajach rozwiniętych. Większość zakażeń ma miejsce przed osiągnięciem 30 roku życia. Częstość występowania zapalenia szyjki macicy wywołanego przez chlamydię szacuje się na 8-37%.

Wystąpienie jednej choroby wenerycznej zwiększa prawdopodobieństwo zakażenia się kolejnym patogenem przenoszonym drogą płciową.

Wśród czynników ryzyka zakażenia bakterią Chlamydia Trachomatis wyróżniamy: wzmożoną aktywność seksualną, częste zmiany oraz dużą liczbę partnerów seksualnych, promiskuityzm (kontakty intymne bez więzi uczuciowych z częstą zmianą partnerów), nieużywanie prezerwatyw , współwystępowanie innych infekcji wenerycznych, uzależnienie od środków o działaniu odurzającym, niski status społeczny, młody wiek, zamieszkiwanie w dużych aglomeracjach miejskich. Bardziej narażeni na zakażenie są również mężczyźni posiadający napletek niż mężczyźni obrzezani.

W jaki sposób chlamydioza objawia się u kobiet?

Wśród kobiet chlamydioza może objawiać się jako nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej. Najczęściej jest ono bezobjawowe, niektóre pacjentki skarżą się jednak na częste oddawanie małych porcji moczu połączone z uczuciem mrowienia i swędzenie podczas mikcji oraz obecność ropno-śluzowej wydzieliny w okolicy ujścia cewki moczowej.

Zapalenie szyjki macicy to bardzo często spotykana forma zakażenia. 90% zapaleń przebiega bez objawów, wśród ewentualnych symptomów możemy wyróżnić: plamienia, krwawienia pomiędzy miesiączkami oraz śluzowe bądź śluzowo-ropne upławy.

Kobiety chorujące na chlamydiozę mogą skarżyć się również na dolegliwości tj. dyspareunia (ból podczas kontaktów seksualnych), krwawienia po zbliżeniu, dyskomfort w okolicy podbrzusza oraz objawy ogólne - mdłości i gorączka.

W jaki sposób chlamydioza objawia się u mężczyzn?

U mężczyzn chlamydioza objawia się przede wszystkim jako nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej. Głównym objawem jest tu wyciek z cewki moczowej o charakterze śluzowym, wodnistym, ropnym lub mieszanym oraz dyzuria (trudności i ból podczas oddawania moczu).

Wspólne objawy chlamydiozy u kobiet i mężczyzn

Niezależnie od płci chlamydioza może przebiegać również jako zapalenie gardła. Jest to rzadki objaw, który obserwuje się najczęściej po stosunkach oralnych z osobą zakażoną.

Zapalenie odbytu to najczęściej konsekwencja seksu analnego z osobą zakażoną. Schorzenie może mieć różne nasilenie, objawia się śluzowo-ropną wydzieliną z możliwą domieszką krwi, krwawieniem podczas oddawania stolca oraz pieczeniem w obszarze odbytu.

W rzadszych przypadkach chlamydioza może przebiegać pod postacią wenerycznej ziarnicy pachwin. W miejscu wniknięcia bakterii tworzy się małe owrzodzenie, które ulega samoistnemu wygojeniu. W następnej kolejności węzły chłonne (najczęściej pachwinowe) ulegają powiększeniu i stają się bolesne. Powikłaniami nieleczonej infekcji mogą być zaparcia, zwężenie kanału odbytnicy bądź nietrzymanie kału.

Chlamydioza u noworodków

Chlamydiowe zapalenie płuc u niemowląt objawia się zazwyczaj między 4 a 11 tygodniem życia dziecka. U dzieci obserwuje się kaszel, tachypnoe (przyspieszony oddech), zapalenie gardła oraz zwiększony wysiłek oddechowy.

Chlamydiowe zapalenie spojówek u noworodków objawia się między 5 a 14 dniem życia. Obserwujemy tu podrażnienie spojówek, obrzęk i zaczerwienienie powiek oraz obecność wydzieliny o śluzowo-ropnym charakterze.

Powikłania chlamydiozy

Szybka diagnostyka i natychmiastowe włączenie leczenia umożliwi zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia powikłań choroby.

Długotrwała i nieleczona chlamydioza u kobiet może wywołać zapalenie narządów miednicy mniejszej (PID). Do objawów PID należą ból i uczucie dyskomfortu w rzucie macicy, gorączka oraz tkliwość ruchowa przydatków i szyjki macicy w badaniu ginekologicznym. Zapalenie to może szerzyć się na przydatki - jajniki i jajowody.

U kobiet cierpiących na chlamydiozę rozwinąć się może również zapalenie gruczołów Skenego oraz gruczołów przedsionkowych większych. Nieleczona chlamydioza sprzyja bezpłodności oraz zwiększa ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej.

U mężczyzn chlamydioza może doprowadzić do zapalenia najądrza, które manifestuje się jako jednostronne powiększenie i tkliwość najądrza, ból jądra, obrzęk i zaczerwienienie w obrębie moszny oraz gorączka. Powikłaniem nieleczonej chlamydiozy może być również zapalenie gruczołu krokowego (zwykle o łagodnym przebiegu) oraz zwężenie cewki moczowej.

Niezależnie od płci chlamydioza może powodować powikłania tj. zespół Fitz-Hugha i Curtisa (zapalenie kobiecych przydatków połączone ze zmianami zapalnymi w tkance okołowątrobowej, oprócz typowych objawów PID występuje również ból w prawym górnym kwadrancie brzucha) oraz zespół Reitera (częściej występuje wśród mężczyzn i składają się na niego trzy grupy objawów - zapalenie spojówek, zapalenie szyjki macicy lub cewki moczowej oraz reaktywne zapalenie stawów).

Chlamydioza - diagnostyka, leczenie i profilaktyka

Diagnostyka chlamydiozy

Leczenie

Chlamydioza powinna być leczona za pomocą doustnych antybiotyków z grupy makrolidów tj. erytromycyna, doksycyklina, ofloksacyna lub azytromycyna. Czas trwania leczenia uzależniony jest od prezentowanych objawów - od pojedynczej dawki preparatu do 7 dni terapii.

Leczenie powinno zostać włączone jak najszybciej, by uniknąć poważnych powikłań choroby. Przez okres dwóch tygodni od rozpoczęcia leczenia zalecana jest wstrzemięźliwość od współżycia, w tym czasie infekcja zazwyczaj ustępuje. Po zakończeniu leczenia u niektórych osób zaleca się powtórzenie diagnostyki w kierunku chlamydiozy.

Kobiety ciężarne powinny być leczone za pomocą amoksycyliny lub erytromycyny.

O zakażeniu należy poinformować wszystkich dotychczasowych i obecnych partnerów seksualnych. Jest to ważne, gdyż nieleczone osoby mogą ponownie być źródłem zakażenia.

Wyleczenie zakażenia chlamydią trachomatis nie daje pełnej odporności, więc po wyzdrowieniu istnieje możliwość kolejnej infekcji wywołanej tym samym patogenem. U osób leczonych z powodu chlamydiozy należy wykonać badania diagnostyczne w kierunku innych chorób wenerycznych m. in. WZW typu B, rzeżączki, kiły i HIV.

Profilaktyka

Aby uniknąć lub zmniejszyć ryzyko zakażenia bakterią chlamydia trachomatis, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Po pierwsze, podczas stosunków seksualnych należy stosować antykoncepcję w postaci prezerwatywy.

Jeżeli podejrzewa się wystąpienie infekcji intymnej, należy zrezygnować ze współżycia i udać się do specjalisty - ginekologa, dermatologa bądź urologa.

Chlamydioza transmitowana jest drogą kontaktów płciowych, więc aby uniknąć zakażenia warto ograniczyć liczbę partnerów seksualnych oraz zrezygnować z przygodnych kontaktów intymnych.

Należy stosować się do podstawowych zasad higieny intymnej np. nie zaleca się irygacji pochwy, gdyż może to doprowadzić do zmniejszenia liczby ochronnie działających bakterii naturalnie zasiedlających florę pochwy.

Należy wykonywać regularnie badania przesiewowe, w szczególności dotyczy to osób bardzo aktywnych seksualnie.

By uniknąć komplikacji w okresie ciąży i porodu, należy wykonać badania diagnostyczne przed planowaną ciążą, a także w trakcie pierwszego oraz trzeciego trymestru. Jeżeli okaże się, że ciężarna choruje na chlamydiozę, możliwe będzie wdrożenie skutecznego leczenia.