Bezsenność a depresja - poznaj najczęstsze zaburzenia snu u pacjentów z depresją

Spis treści

Jakie zaburzenia snu mogą pojawić się przy depresji? Sprawdź podstawowe informacje

Depresja to jedna z najpowszechniejszych chorób psychicznych. Według WHO cierpieć może na nią nawet 350 milionów ludzi na świecie, z czego 4 miliony w Polsce. Depresja to zarazem bardzo groźna choroba zagrażającą życiu.

Zaburzenia psychiczne w tym depresja często współistnieją z zaburzeniami snu. Bezsenność przewlekła jest wręcz uznawana za jeden z charakterystycznych objawów depresji. Może ona zarówno towarzyszyć samej chorobie, jak i być wywołana przez niektóre leki przeciwdepresyjne.

Ponieważ zaburzenia snu i depresja są ze sobą tak silnie powiązane, warto w leczeniu depresji mieć na uwadze również kwestie dotyczące jakości snu i stale kontrolować to wraz z lekarzem psychiatrą.

e-Recepta online 44.99 ZŁ

Leki na potencje, leki stałe, antykoncepcja stała, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Antykoncepcja awaryjna 49.99 ZŁ

Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Zaburzenia snu a depresja - co jest przyczyną, a co skutkiem?

Najczęstsze przyczyny bezsenności to zarówno choroby somatyczne, jak i niewłaściwa higiena snu. U części pacjentów występują też tzw. pierwotne zaburzenia snu, czyli bezsenność towarzysząca im od wielu lat, ciężka do powiązania z konkretną przyczyną.

Dużą grupę pacjentów z zaburzeniami snu stanowią osoby cierpiące na choroby natury psychicznej. Przewlekła bezsenność jest jednym z objawów depresji, który może występować nawet u ponad 50% chorych. Choć bezsenność i depresja to dwie odrębne jednostki chorobowe, to ich współistnienie jest niezwykle częste.

Niestety zaburzenia snu nie tylko same w sobie są objawem depresji, ale również pogłębiają jej pozostałe symptomy. Prowadzą m.in. do nadmiernej senności w ciągu dnia, która osłabia zdolności poznawcze, a także pogłębia zaburzenia nastroju. Może prowadzić również do dolegliwości somatycznych, takich jak bóle głowy czy karku. Pacjenci cierpiący poza depresją dodatkowo na bezsenność przewlekłą częściej też popełniają samobójstwo.

Bezsenność pierwotna czy wtórna? Jak to rozpoznać?

Bezsenność pierwotna pojawia się samoistnie bez konkretnej przyczyny. O tego rodzaju bezsenności możemy mówić zarówno w przypadku bezsenności przygodnej, jak i bezsenności przewlekłej. Należy jednak rozróżnić bezsenność pierwotną od postaci wtórnej, pojawiającej się wskutek schorzeń somatycznych lub zaburzeń psychicznych. Należą do nich np. zespół niespokojnych nóg, zaburzenia lękowe lub depresja. Przewlekła bezsenność może być również wynikiem uzależnienia od substancji psychoaktywnych lub skutkiem przyjmowania niektórych leków (w tym leków przeciwdepresyjnych). O postaci przewlekłej mówimy wtedy, gdy problemy ze snem takie, jak: skrócenie czasu snu poprzez zbyt wczesne budzenie, zła jakość snu, częste wybudzanie w nocy czy też inne zaburzenia snu utrzymują się dłużej niż 4 tygodnie.

Czy bezsenność może towarzyszyć leczeniu depresji?

Co do zasady zawsze najpierw leczy się chorobę, a nie jej objawy. Nie inaczej jest w przypadku depresji, gdzie zaburzenia snu i ich terapia mają charakter drugorzędny. Problem pojawia się jednak wtedy, gdy to właśnie zastosowanie leków przeciwdepresyjnych prowadzi do deprywacji snu. Z sytuacją taką mamy do czynienia np. gdy w walce z objawami depresji, zdecydowano się na podanie leków przeciwdepresyjnych o działaniu aktywizującym. Mogą one powodować zaburzenia snu, co zdecydowanie wymaga konsultacji z prowadzącym pacjenta psychiatrą.

Bezsenność a depresja. Najważniejsze postępowanie w leczeniu bezsenności u pacjentów z depresją

Leczenie farmakologiczne

Zaburzenia snu pojawiające się u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi wymagają skonsultowania tej kwestii u psychiatry. Ma on właściwe kompetencje do zajęcia się tym problemem, a także najlepiej zna indywidualną sytuację pacjenta i wie, jakie leczenie było do tej pory stosowane.

Jeśli występujące problemy ze snem są nie tyle objawem depresji, co są spowodowane przez leki przeciwdepresyjne, można rozważyć zmianę preparatu. W leczeniu bezsenności przy jednoczesnym chorowaniu na depresję można dobrać takie leki, które będą wykazywać działanie uspokajające. Nie są to typowe leki nasenne, jednak poprawiają jakość snu pacjenta. Należą do nich m.in. mirtazapina, pramolan czy ketrel.

Higiena snu

W terapii bezsenności u pacjentów z depresją bardzo ważne jest też zadbanie o prawidłową higienę snu. W terapii bezsenności dużą uwagę zwraca się więc na zmianę nawyków na takie, które skutkują poprawą jakości snu, a nie pogłębiają objawy bezsenności. Prawidłowa higiena snu obejmuje takie zachowania, jak:

Unikanie drzemek
Stałe pory kładzenia się do łóżka i pobudek
Dbanie o odpowiednią temperaturę w sypialni
Niepatrzenie na zegarek podczas próby zaśnięcia
Niekorzystanie z urządzeń elektronicznych na godzinę przed położeniem się spać

Nawyki te pomagają leczyć bezsenność u pacjentów z depresją, a także u wszystkich innych osób cierpiących na zaburzenia snu w szczególności na bezsenność krótkotrwałą.

Masz kłopoty ze snem? Sprawdź, jak skutecznie z nimi walczyć

Przyczyny bezsenności mogą być naprawdę różnorodne, a problemy ze snem dotknąć każdego z nas. Udowodniono jednak, że pacjenci z depresją częściej chorują na bezsenność i zaburzenie to jest ważnym czynnikiem ryzyka rozwinięcia się zaburzeń snu. Problemów z utrzymaniem snu, czy objawów takich jak skrócenie czasu snu, nienaturalnie wczesne budzenie się, częste budzenie się w nocy czy też nadmierna senność w ciągu dnia nie należy ignorować.

Brak snu oraz niedostateczna jakość snu prowadzą do zaburzenia rytmu okołodobowego i pogłębienia symptomów depresji, m.in. zaburzeń nastroju. Brak snu obniża komfort życia na wielu polach. Osoby mające problemy ze snem i podejrzewające u siebie bezsenność powinny odbyć konsultację u lekarza, który pomoże w zdiagnozowaniu jej przyczyn oraz będzie w stanie skutecznie leczyć bezsenność (m.in. dobierze leki nasenne).

W przypadku pacjentów z depresją w leczeniu zaburzeń snu pomoże psychiatra, u osób bez zaburzeń zdrowia psychicznego specjalistą pierwszego kontaktu powinien być lekarz internista.