Tabletki antykoncepcyjne a ochota na seks. Czy zawsze dochodzi do spadku libido?

Tabletki antykoncepcyjne a spadek libido

Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne należą do najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży, co potwierdza wskaźnik Pearla . Odpowiednio dobrane tabletki antykoncepcyjne pozwalają na skuteczne zabezpieczenie przed niechcianą ciążą bez spadku jakości życia.

Jednak jak każdy lek, antykoncepcja hormonalna może wiązać się z występowaniem działań niepożądanych. Spadek lub wzrost libido są wymieniane jako skutki uboczne tabletek antykoncepcyjnych w ulotkach tych preparatów leczniczych. Zwykle charakterystyka produktu leczniczego, ze względu na brak odpowiednich danych, nie podaje jak często można obserwować wpływ tabletek antykoncepcyjnych na libido kobiety.

Czy pigułki antykoncepcyjne powodują spadek libido?

Faktem jest, że wskutek przyjmowania antykoncepcji hormonalnej możliwy jest spadek libido. Jednakże po analizie 36 badań dotyczących tej tematyki, większość kobiet deklarujących przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych nie odczuwało zmiany libido lub zaobserwowało wręcz jego wzrost (ok. 21%). Mniejszość badanych kobiet (15%) odczuła spadek ochoty na seks. Co ciekawe, spadek libido obserwowano tylko jako skutki uboczne przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych zawierających 15 mikrogramów etynyloestradiolu. Z kolei tabletki o zawartości 20-35 mikrogramów nie powodują negatywnego wpływu na ochotę na seks.

Warto wiedzieć, że brak ochoty na seks może wynikać z wielu czynników. Zmęczenie, stres (zarówno przewlekłe przeżywanie stresu w pracy, jak i ten związany z samym współżyciem - na przykład obawa przed zajściem w ciążę) czy wybór partnera, a nawet chwilowy spadek nastroju mają niebagatelny wpływ na libido i mogą powodować brak ochoty na seks.

Również cykl miesiączkowy ma wpływ na poziom libido - największe libido z reguły obserwuje się w okresie okołoowulacyjnym. Warto to podkreślić gdyż hormony zawarte w antykoncepcji hormonalnej wpływają właśnie na zahamowanie owulacji. Potrzeby seksualne znacznie różnią się osobniczo, stąd porównywanie siebie do innych kobiet i ich potrzeb ma bardzo ograniczony sens.

Wpływ tabletek antykoncepcyjnych na poziom libido wynikać może również z zawartości estrogenów i progesteronu w tabletce. Hormony te mogą wywoływać spadek poziomu testosteronu (tzw. działanie antyandrogenne) we krwi. Zgodnie z badaniami, spadek ten obserwuje się u większości kobiet. Testosteron choć kojarzony jako "męski hormon", jest także w pewnej ilości obecny w organizmie kobiet. Wahania jego stężenia mogą wywoływać zmiany w funkcjonowaniu organizmu kobiety. Naukowcy nie są jednak zgodni co do wpływu spadku testosteronu na spadek libido.

Tabletki a seks. Czy antykoncepcja hormonalna powoduje spadek jakości życia seksualnego?

Nie ma jednoznacznych badań wskazujących na to, że jednym ze skutków ubocznych stosowania tabletek antykoncepcyjnych jest spadek jakości życia seksualnego. Mówi się o tym, że antykoncepcja hormonalna może negatywnie wpływać np. na osiągnięcie orgazmu, jednak - zgodnie z badaniami - niekoniecznie jest to prawda.

Przeanalizowano 12 badań dotyczących tematyki satysfakcji seksualnej podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej. Badania te oceniały ochotę na seks, podniecenie, nawilżenie pochwy, osiągnięcie orgazmu, satysfakcję z seksu i ból podczas stosunku. Wykazano, że jedyne istotne statystycznie różnice dotyczyły wpływu na libido, ale nie na żaden z innych wymienionych elementów.

Wpływ antykoncepcji na libido

Co istotne, poza spadkiem libido, możliwy jest także odwrotny wpływ antykoncepcji hormonalnej i zwiększenie ochoty na seks. Oprócz ingerencji w gospodarkę hormonalną może to wynikać także z poczucia bezpieczeństwa związanego z zabezpieczeniem się przed niechcianą ciążą czy braku konieczności pamiętania o antykoncepcji tuż przed lub w trakcie stosunku.

Antykoncepcję hormonalną stosuje się także celem opanowania objawów niektórych chorób, na przykład endometriozy - brak odczuwania bólu zdecydowanie wpływa na lepsze samopoczucie i może przynosić większą satysfakcję z uprawiania seksu. Tabletki zmniejszają również bolesność i obfitość krwawienia miesiączkowego oraz poprawiają cerę, dla wielu kobiet wiąże się ze znaczną poprawą jakości życia.

Warto jednak pamiętać, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową - to działanie wykazują tylko metody barierowe (przede wszystkim prezerwatywa).

Zgodnie z badaniami, stosowanie wkładek domacicznych (zarówno hormonalnych, jak i niehormonalnych) może mieć wpływ na wzrost libido i zwiększyć aktywność seksualną. Podobny efekt przypisuje się pierścieniom dopochwowym oraz implantom. Mniej popularne tzw. damskie prezerwatywy (prezerwatywa wewnętrzna) również mogą pozytywnie wpływać na współżycie, także ze względu na lepsze nawilżenie i wcześniejszą aplikację.

Istotne jest aby pamiętać, że inne preparaty antykoncepcyjne również mogą mieć negatywny wpływ na doświadczenia seksualne, na przykład środki plemnikobójcze mogą mieć drażniące działanie na śluzówkę pochwy.

Także zmiana stylu życia może pozytywnie wpływać na życie seksualne. Unikanie tłuszczów nasyconych, wysokowęglowodanowych i bogatotłuszczowych posiłków, jedzenie pokarmów bogatych w cynk (np. owoce morza, migdały) mogą wspomagać libido.

Najważniejsza w osiągnieciu satysfakcji seksualnej jest jednak właściwa komunikacja ze swoim partnerem.

Zmiana antykoncepcji ze względu na spadek libido

W przypadku obserwacji zmian podczas terapii hormonalnej - zwłaszcza tych, które niepokoją lub nie są akceptowalne przez pacjentkę - należy skontaktować się ze swoim lekarzem ginekologiem. W takiej sytuacji, być może, konieczne będzie podjęcie decyzji o wypróbowaniu innych metod antykoncepcji - możliwa jest zmiana na inną antykoncepcję hormonalną lub na inne metody niehormonalne). Każda kobieta może odczuwać skutki uboczne tabletek antykoncepcyjnych. Wybór metod antykoncepcji jest ogromny - nie trzeba więc akceptować odczuwanych działań niepożądanych.

Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych może być pomocne, ale nie jest jedynym sposobem na przywrócenie ochoty na seks. Obniżony pociąg seksualny może być też objawem choroby, np. depresji czy niedoczynności tarczycy. Warto zastanowić się nad czasem trwania objawów, ich możliwym powiązaniem ze stresem i innymi czynnikami, które wystąpiły w ostatnim czasie (np. zmiana diety) i skonsultować się z lekarzem.