Bezpieczne stosowanie tabletek antykoncepcyjnych - wszystko, co warto o tym wiedzieć

Tabletki antykoncepcyjne - jak działają?

Działanie tabletek antykoncepcyjnych polega przede wszystkim na zahamowaniu owulacji, czyli procesu uwolnienia komórki jajowej. Nie może wtedy dojść do zapłodnienia. Co więcej, stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej sprawia, że śluz szyjkowy staje się gęsty i lepki. Stanowi to dodatkową barierę dla plemników i utrudnia im wniknięcie do dróg rodnych kobiety. Na rynku istnieją dwa rodzaje tabletek antykoncepcyjnych - tabletki jednoskładnikowe (substancją czynną jest tu rodzaj syntetycznego progestagenu) oraz tabletki dwuskładnikowe (z odpowiednikami obu żeńskich hormonów płciowych - progesteronu i estrogenu). Ich mechanizm działania jest jednak podobny.

Osobnym typem zabezpieczenia przed nieplanowaną ciążą jest antykoncepcja postkoitalna, zwana również awaryjną . Są to preparaty zawierające octan uliprystalu lub lewonorgestrel i choć ich działanie również w dużej mierze opiera się na hamowaniu uwalniania komórki jajowej, to jednak są przewidziane do stosowania wyłącznie doraźnie - po odbyciu stosunku bez zabezpieczenia.

Czy doustna antykoncepcja hormonalna jest bezpieczna?

Nie tylko skuteczność tabletek antykoncepcyjnych jest kwestią, nad którą zastawiają się panie decydujące na ten rodzaj antykoncepcji hormonalnej. Bardzo ważną sprawą jest również to, w jaki sposób doustna antykoncepcja hormonalna wpływa na zdrowie. Na wstępie należy podkreślić, że przez lata przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych przez kobiety na całym świecie, preparaty te zostały dokładnie przebadane i uznane za bezpieczne dla zdrowia.

Dotyczy to wszystkich rodzajów tabletek hormonalnych - a więc bezpieczne będą tabletki jednoskładnikowe oraz każda tabletka dwuskładnikowa. Istnieją również rodzaje tabletek antykoncepcyjnych, które mogą być stosowane przez kobiety karmiące piersią. Oczywiście, aby przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych było faktycznie bezpieczne, należy stosować je według zaleceń oraz wziąć pod uwagę przeciwwskazania, które mogą wystąpić u konkretnej pacjentki (np. nowotwory hormonozależne, palenie papierosów, choroby wątroby, długotrwałe unieruchomienie).

Nie można też zapomnieć, że każdy stosowany lek, a nawet suplementy diety wpływają w jakiś sposób na organizm. Istnieje więc możliwość wystąpienia skutków ubocznych. Najczęstsze działania niepożądane to bóle głowy, zmiany nastroju, ogólne gorsze samopoczucie, tkliwość piersi. Na szczęście skutki uboczne mają w większości przypadków co najwyżej umiarkowanie nasilony charakter i mijają samoistnie lub po dobraniu przez lekarza innego rodzaju tabletek antykoncepcyjnych.

Czy coś może obniżyć skuteczność antykoncepcji hormonalnej?

Współcześnie chyba mało kto ma już wątpliwości, że antykoncepcja hormonalna, a zwłaszcza tabletki antykoncepcyjne to jedna z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Ich stosowanie opatrzone jest jednak pewnymi warunkami, które mogą mieć wpływ na skuteczność antykoncepcji hormonalnej.

Jeśli więc dojdzie np. do pominięcia tabletki, trzeba liczyć się z tym, że efekt zapobiegania ciąży może być osłabiony. Podobnie sytuacja wygląda, gdy w przeciągu czterech godzin od zażycia pigułki dojdzie do wymiotów. Może wtedy ona nie wchłonąć się dostatecznie. Skuteczność tabletek mogą obniżać też niektóre leki i zioła - m.in. dziurawiec zwyczajny oraz niektóre antybiotyki.

Bezpieczne i skuteczne stosowanie tabletek antykoncepcyjnych - podstawowe zasady

Przestrzeganie zasad przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych sprawia, że w wysokim stopniu chronią one przed niepożądaną ciążą. Przede wszystkim należy brać tabletki antykoncepcyjne codziennie o tej samej porze. Tylko regularne przyjmowanie tabletek zapewnia pełen efekt antykoncepcyjny, dlatego jeśli zdarza Ci się zapominać o wzięciu pigułki, być może lepsza będzie dla Ciebie inna z metod zapobiegania zapłodnieniu, taka jak np. wkładki wewnątrzmaciczne.

Co więcej, na rynku istnieją tabletki jednofazowe, tabletki dwufazowe oraz tabletki trójfazowe. Bardzo ważne jest nie tylko, by brać je regularnie, ale również w odpowiedniej kolejności, zgodnie z zaleceniami zawartymi na opakowaniu.

Skuteczność tabletek a przerwa na krwawienie

Najczęstszy schemat stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej to branie tabletek bez przerwy przez 21 dni, po których robi się 7 dni przerwy lub zażywa tabletki placebo. W czasie tych 7 dni dochodzi do tzw. krwawienia z odstawienia, które przypomina miesiączkę, choć w rzeczywistości nią nie jest. Tak zażywana antykoncepcja hormonalna naśladuje naturalny cykl miesiączkowy kobiety.

Czy jednak tabletki antykoncepcyjne chronią nas również w okresie przerwy na krwawienie? Dobra wiadomość jest taka, że jeśli doustna antykoncepcja hormonalna była stosowana prawidłowo, jej skuteczność, a więc ochrona przed ciążą, jest zachowana również podczas przerwy i występującego krwawienia z odstawienia.

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej - czy musi odbywać się pod kontrolą lekarza?

Tabletka antykoncepcyjna to lek, którego nie kupisz bez recepty. Dotyczy to zarówno preparatów dwuskładnikowych, jak i tzw. minipigułek. Leki zawierające duże dawki hormonów mają wpływ na zdrowie człowieka, dlatego zawsze muszą być stosowane pod kontrolą lekarza. Jeśli więc dopiero planujesz rozpocząć stosowanie antykoncepcji hormonalnej, wybierz się do lekarza ginekologa. Zbierze on wywiad, zleci odpowiednie badania i będzie w stanie dobrać preparat idealnie pod stan zdrowia i potrzeby pacjentki.

Ginekolog przepisze taki rodzaj tabletek, aby ryzyko skutków ubocznych było jak najmniejsze. Nie można też zapomnieć, że artykuły dotyczące tematyki medycznej zawsze mają wyłącznie charakter informacyjny, a wiedzę na temat, jakim jest antykoncepcja hormonalna, należy czerpać przede wszystkim od specjalistów.

Po dobraniu odpowiedniego preparatu nie musisz jednak po receptę udawać się tylko i wyłącznie do gabinetu ginekologicznego. Receptę na nowe opakowanie może wystawić lekarz dowolnej specjalizacji. Jest to przydatne szczególnie wtedy, gdy np. Twój ginekolog jest obecnie na urlopie lub dojazd do jego gabinetu sprawia Ci kłopot.