Grejpfrut a tabletki antykoncepcyjne - jak owoc oddziałuje na skuteczność antykoncepcji?

Spis treści

Czym jest cytochrom P450?

Rodzina cytochromu P450 to grupa enzymów znajdujących się w mikrosomach wątroby, pełniąca największą i najistotniejszą rolę w metabolizmie leków. Są one obecne przede wszystkim w wątrobie, ale także w ścianie jelit. Cytochrom P450 posiada wiele izoform, jedną z nich jest izoforma CYP3A4, która odpowiedzialna jest za metabolizm "pierwszego przejścia" do 60% wszystkich leków.

Do inhibitorów CYP3A4 należy właśnie sok grejpfrutowy, ale także sok z granatów, czarna morwa, niektóre antybiotyki, leki przeciwwirusowe oraz leki przeciwgrzybicze.

e-Recepta online 58.99 ZŁ

Leki na potencje, leki stałe, antykoncepcja stała, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Antykoncepcja awaryjna 59.99 ZŁ

Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Czy spożywanie grejpfrutów może obniżyć skuteczność antykoncepcji hormonalnej?

Grejpfrut jest jednym z owoców, który może wpływać na działanie tabletek antykoncepcyjnych. Grejpfrut to soczysty owoc o charakterystycznym smaku i wysokiej zawartości witaminy C. W grejpfrucie, a także w soku grejpfrutowym znajdują się substancje chemiczne tj. flawonoidy i furanokumaryny, które blokują działanie enzymów odpowiedzialnych za wchłanianie tabletek antykoncepcyjnych. Substancje te są słabymi inhibitorami kompleksu enzymów CYP3A4, które znajdują się w ścianie jelita. CYP3A4 bierze udział w metabolizmie m.in. etynyloestradiolu, który jest składnikiem dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych. Gdy kompleks tych enzymów jest hamowany, poziom leku we krwi może wzrosnąć, co może prowadzić do zwiększenia ryzyka występowania działań niepożądanych, jednakże nie wpływa to na skuteczność leku.
Jeśli poziom estrogenów wzrośnie, może to prowadzić do pojawienia się skutków ubocznych, takich jak nudności, bóle głowy, obrzęki lub zaburzenia miesiączkowania.
Warto pamiętać, aby grejpfrut, sok grejpfrutowy, preparaty z witaminą C lub produkty w nią bogate spożywać co najmniej 4 godziny przed i 4 godziny po zażyciu tabletki. Pigułki najlepiej popijać wodą, a nie sokami.

Jakie substancje mogą wpłynąć na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?

Do leków, które mogą obniżać działanie tabletek antykoncepcyjnych, należą grupy indukujące metabolizm leków w wątrobie. Zaliczamy do nich leki przeciwpadaczkowe, niektóre antybiotyki, a także preparaty ziołowe, w skład których wchodzi dziurawiec czy dzięgiel chiński.

Czy grejpfrut wchodzi w interakcje z innymi lekami?

Sok grejpfrutowy jest inhibitorem enzymu CYP3A4, z tego powodu spożywanie go może nie tylko zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych tabletek antykoncepcyjnych, ale także wpłynąć na działanie wszystkich innych leków metabolizowanych za jego pomocą. Do leków, które nie powinny być zażywane jednocześnie z sokiem grejpfrutowym lub grejpfrutem należą:

większość antagonistów wapnia (np. amplodypina, nikardypina, nifedypina),
większość benzodiazepin (np. midazolam, alprazolam),
glikortykosteroidy (np. budezonid),
większość leków z grupy statyn (np. atorwastatyna, simwastatyna),
leki przeciwwirusowe (np. atazanawir, amprenawir, fosamprenawir),
cyklosporyna,
większość leków przeciwhistaminowych II generacji,
warfaryna,
sildenafil,
zolpidem.

Czy alkohol wpływa na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?

Alkohol nie wpływa na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych, jednakże wpływa na wchłanianie substancji aktywnych w nich zawartych. Głównym powodem jest możliwość wywołania wymiotów. Skuteczność preparatów zależy od ich wchłaniania do organizmu, dlatego wystąpienie wymiotów w ciągu mniej niż 3 godziny od przyjęcia dawki hormonów, ograniczy ich wchłanianie, co wpływa na skuteczność antykoncepcji. W takim przypadku powinno się to traktować jako pominięcie tabletki antykoncepcyjnej.

Podsumowanie:

Ważne jest, aby kobiety przyjmujące tabletki antykoncepcyjne były świadome potencjalnego ryzyka i unikały nadmiernego spożycia grejpfruta lub soku z grejpfruta.

Choć tabletki antykoncepcyjne są ogólnie uważane za skuteczną metodę antykoncepcji, to jednak istnieją pewne czynniki, które mogą wpływać na ich działanie. Warto być świadomym potencjalnego ryzyka i skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać odpowiednie wskazówki dotyczące przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych oraz unikać potencjalnych interakcji z innymi substancjami.

Bibliografia:

"Różne oblicza metabolizmu leków"- Daria Schetz gumed.edu.pl [online], [dostęp 30.07.2023r.] dostępny w internecie pod adresem: https://dnl.gumed.edu.pl/20846.html

"Interakcje pomiędzy tabletką antykoncepcyjną a sokiem grejpfrutowym"- Dr Jarosław Woroń serwis internetowy mp.pl [online], [dostęp 30.07.2023r.], dostępny w internecie pod adresem https://www.mp.pl/ginekologia/ekspert/138479,interakcje-pomiedzy-tabletka-antykoncepcyjna-a-sokiem-grejpfrutowym