Czy picie wody gazowanej wpływa na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?

Jak działa antykoncepcja hormonalna?

Działanie tabletek antykoncepcyjnych polega przede wszystkim na hamowaniu owulacji, czyli uwalniania komórki jajowej z jajnika, dzięki czemu nie może dojść do zapłodnienia. To wynik działania progestagenu, który dodatkowo zagęszcza śluz szyjkowy, przez co staje się on nieprzepuszczalny dla plemników i zatrzymuje wzrost błony śluzowej macicy. Natomiast estrogen hamuje wzrost pęcherzyka dominującego, z którego mogłaby zostać uwolniona komórka jajowa.

Jak stosować tabletki antykoncepcyjne?

Tabletki antykoncepcyjne należy przyjmować doustnie, bez rozgryzania pigułki, popijając około jedną szklanką wody. Przyjmuje się je codziennie o tej samej porze, a w przypadku niektórych preparatów stosuje się przerwy w przyjmowaniu. Standardowy schemat przyjmowania tabletek dwuskładnikowych to 21/7, czyli przez 21 dni kobieta przyjmuje tabletki hormonalne, a przez 7 dni tabletki placebo lub nie zażywa żadnych tabletek. Tabletki jednoskładnikowe stosuje się bez przerw (preparaty z dienogestem) lub w schemacie 24/4, czyli przez 24 dni przyjmuje się tabletki hormonalne, a przez 4 dni – placebo (preparaty z drospirenonem).

Jakie są typowe interakcje pigułek wpływające na ich skuteczność?

Antybiotyki

Niektóre antybiotyki, takie jak ryfampicyna i ryfabutin (leki przeciwgruźlicze), indukują cytochrom CYP3A4 biorący udział w metabolizmie substancji czynnych antykoncepcji. Przyjmowanie tych leków zmniejsza skuteczność antykoncepcji hormonalnej.

Leki przeciwpadaczkowe

Leki przeciwpadaczkowe: fenytoina, karbamazepina, topiramat, prymidon, topiramat, fenobrabital, okskarbazepina również są induktorami CYP3A4. Te substancje zmniejszają skuteczność tabletki antykoncepcyjnej.

Udowodniono także, że dwuskładnikowa antykoncepcja osłabia działanie lamotryginy. Podejrzewa się, że również lamotrygina może zmniejszać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych.

Leki przeciwwirusowe

Leki stosowane w leczeniu zakażenia HIV, takie jak efawirenz, newirapina, rytonawir, darunawir, również mogą negatywnie wpływać na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych.

Ziele dziurawca zwyczajnego

Pomimo obiegowej opinii o bezpieczeństwie preparatów ziołowych, niektóre zioła mogą wchodzić w istotne interakcje z lekami. Przykładem jest dziurawiec (łac. Hypericum perforatum), który obniża skuteczność tabletek antykoncepcyjnych.

Niewykluczone, że leki przeciwgrzybicze, np. gryzeofulwina, również mogą wpływać na skuteczność antykoncepcji.

Czy można popijać tabletki antykoncepcyjne wodą gazowaną?

Woda gazowana to woda sztucznie nasycona dwutlenkiem węgla. Zaleca się, by leki (w tym hormonalne środki antykoncepcyjne) popijać wodą niegazowaną. Jednak, gdy pod ręką jest tylko woda sodowa, nie stanowi to problemu. Woda gazowana nie wpływa na działanie tabletek hormonalnych i skuteczność antykoncepcji, więc pigułki można popijać wodą gazowaną.

Jakimi napojami nie należy popijać tabletek antykoncepcyjnych?

Napary z dziurawca

Napary z dziurawca zwyczajnego, podobnie jak inne produkty z zawartością tego zioła, wchodzą w interakcję z antykoncepcją hormonalną. Nie należy popijać pigułek takim naparem, ani nawet przyjmować dziurawca w okresie stosowania antykoncepcji hormonalnej, aby nie obniżyć skuteczności ochrony przed zajściem w nieplanowaną ciążę.

Sok grejpfrutowy

Grejpfrut zawiera substancje będące inhibitorami wcześniej wspomnianego CYP3A4. Inaczej niż induktory, nie zmniejsza skuteczności tabletek antykoncepcyjnych, a zwiększa stężenie hormonów antykoncepcji we krwi, co podnosi ryzyko działań niepożądanych tych leków. Z tego powodu nie zaleca się popijania pigułek sokiem z grejpfruta ani spożywania tego owocu. Między wypiciem soku (lub zjedzeniem owocu) a zażyciem tabletki hormonalnej należy utrzymać przerwę co najmniej 4 godziny.

Ze zwiększonym ryzykiem działań niepożądanych antykoncepcji hormonalnej związane jest także spożywanie lukrecji podczas stosowania pigułek.

Napoje zawierające kofeinę

Kofeina zawarta jest nie tylko w kawie, ale również w napojach energetycznych, herbacie czy coli. Ogólnie przyjętą zasadą jest, by nie popijać żadnych leków napojami zawierającymi kofeinę ze względu na jej wpływ na metabolizm licznych substancji.

Alkohol

Etanol, czyli alkohol zawarty w napojach alkoholowych, również wpływa na działanie wielu leków. Z tego powodu dobrą zasadą jest nie popijać żadnych lekarstw alkoholem.

Co może obniżać skuteczność antykoncepcji hormonalnej?

Najważniejsze czynniki, które mogą osłabić działanie antykoncepcji doustnej to:

• nieregularność stosowania tabletek – nieprzyjmowanie ich o tej samej porze, zapominanie o przyjęciu pigułek lub wydłużanie przerw na krwawienie z odstawienia;

• wymioty, biegunka, leki przeczyszczające – tabletka może zostać wydalona, zanim substancje czynne zostaną wchłonięte;

• choroby zapalne jelit – mogą powodować zaburzenia wchłaniania wielu substancji, w tym leków;

• niektóre leki, suplementy diety czy żywność, które wchodzą w interakcję z substancjami czynnymi antykoncepcji, spośród których najważniejsze opisane zostały wyżej.

Więcej o tym, co obniża skuteczność antykoncepcji przeczytasz tutaj.

Podsumowanie – czy picie wody gazowanej wpływa na skuteczność antykoncepcji hormonalnej?

Konsumpcja wody gazowanej nie wpływa na antykoncepcję hormonalną i jej skuteczność. Kluczowym czynnikiem dla utrzymania skuteczności antykoncepcji hormonalnej jest regularne i zgodne z zaleceniami przyjmowanie tabletek. Wypicie odpowiedniej ilości wody przy przyjęciu tabletki może przyczynić się do lepszego jej wchłaniania. W razie jakichkolwiek wątpliwości zalecane jest skonsultowanie się z lekarzem lub farmaceutą.

Bibliografia