Antykoncepcja a depresja - jakie są powiązania?

Opublikowano 28.11.2023

Antykoncepcja a depresja   jakie są powiązania?

Wiele kobiet decyduje się na antykoncepcję hormonalną ze względu na wygodę oraz wysoką skuteczność w zapobieganiu ciąży. Jednak jak każdy lek, również pigułki antykoncepcyjne, mają swoje działania niepożądane. Dostępne są także na receptę online.

Pacjentki zauważają, że podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej ich nastrój uległ pogorszeniu, a nawet zaczynają zauważać u siebie objawy depresji. Czy stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko depresji? Okazuje się, że tak. Ponadto pigułki antykoncepcyjne wpływają na poziom stresu.

Spis treści

Czy tabletki antykoncepcyjne zwiększają ryzyko depresji?

Chociaż wiele z badań nie wykazało jednoznacznego związku, to analiza literatury pokazuje, że większość z nich była niskiej jakości i opierała się na wątpliwych metodach. Autorzy doszli do wniosku, że niemożliwe jest wyciągnięcie jakichkolwiek pewnych wniosków z badań nad zależnością miedzy przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych

Jednak przeprowadzono jedno badanie w sposób rzetelny, które bardzo dobrze wyjaśniało relację między zaburzeniami nastroju a przyjmowaniem środków antykoncepcyjnych. Powiązanie między depresją a stosowaniem antykoncepcji hormonalnej zostało udowodnione w badaniu na ponad milionie duńskich kobiet.

Naukowcy wykazali, że kobiety stosujące każdy rodzaj hormonalnych środków antykoncepcyjnych są narażone na rozwój depresji.

Autorzy badania skorzystali z dobrze zorganizowanego duńskiego systemu, który gromadzi informacje dotyczące zdrowia społeczeństwa. Są to dane dotyczące diagnozy, przepisywanych leków oraz hospitalizacji. Warto podkreślić, że wszystkie pacjentki pozostały anonimowe.

Grupa badawcza obejmowała kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną, w wieku od 15 do 34 lat, między 2000 a 2013 rokiem. Wyłączono z badania pacjentki z historią wcześniejszych zaburzeń psychicznych, a także te, które z powodów medycznych, nie mogły stosować hormonów oraz kobiety, którym z innych przyczyn przepisano te leki.

Wyłączono również kobiety w ciąży i w połogu, a także niedawno przybyłe imigrantki. W ten sposób nie uwzględniono kobiet z niezarejestrowaną historią któregokolwiek z tych schorzeń.

Inne badanie wykazało, że ryzyko rozwoju depresji dotyczy przede wszystkim młodych kobiet stosujących tabletki antykoncepcyjne. Według badania, pacjentki, które zaczęły stosować tabletki antykoncepcyjne w wieku nastoletnim, miały o 130 procent częściej objawy depresji, podczas gdy wzrost wśród dorosłych użytkowniczek wynosił 92 procent.

Silny wpływ tabletek antykoncepcyjnych na nastolatki można przypisać zmianom hormonalnym spowodowanym dojrzewaniem.

Badacze również zauważyli, że częstość występowania depresji spadała po dwóch latach od rozpoczęcia stosowania pigułek antykoncepcyjnych.

Jednakże nastoletnie użytkowniczki tabletek antykoncepcyjnych częściej chorowały na depresję nawet po odstawieniu tabletek, czego nie zaobserwowano u dorosłych pacjentek.

e-Recepta online 58.99 ZŁ

Leki na potencje, leki stałe, antykoncepcja stała, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Antykoncepcja awaryjna 59.99 ZŁ

Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Czym jest oksytocyna – hormon miłości?

Oksytocyna, znana również jako" hormon miłości", to substancja produkowana w podwzgórzu. Za wydzielanie oksytocyny odpowiedzialny jest tylny płat przysadki. Oksytocyna jest neuroprzekaźnikiem i odgrywa ważną rolę w interakcjach międzyludzkich.

Hormon ten wzmacnia zachowania społeczne i wpływa na:

  • pobudzenie seksualne,

  • budowanie zaufania,

  • przywiązanie romantyczne,

  • tworzenie więzi rodzic-dziecko.

Dodatkowo "hormon miłości" odgrywa znaczącą rolę podczas akcji porodowej, w trakcie której stymuluje skurcze mięśni macicy.

Natomiast po porodzie powoduje obkurczenie macicy oraz zawartych w jej ścianie naczyń krwionośnych, co zapobiega nadmiernej utracie krwi po wydaleniu łożyska. Uwalniania jest również po podrażnieniu brodawek sutkowych, co ułatwia wydzielanie mleka.

Przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej w postaci tabletek zwiększa poziom stężenia oksytocyny we krwi. Stałe podwyższenie tego hormonu powoduje, że mechanizm wydzielania oksytocyny zostaje zmieniony.

U kobiet, które nie stosują tabletek antykoncepcyjnych, oksytocyna wydzielana jest w sposób dynamiczny. Właśnie ta dynamika wywiera istotny wpływ na życie emocjonalne. Zależność ta pomaga wyjaśnić, dlaczego niektóre kobiety stosujące tabletki antykoncepcyjne doświadczają zmniejszonego poczucia bliskości.

Co należy do objawów depresji?

Depresja to jedna z najczęściej występujących chorób psychicznych. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest główną przyczyną niesprawności i niezdolności do pracy. Jakie są objawy depresji? Zaliczamy do nich:

  • stopniowa utrata odczuwania przyjemności i radości z życia,

  • ograniczenie aktywności życiowej,

  • myślenie depresyjne,

  • lęk,

  • narastające poczucie utraty sensu,

  • bezsenność lub nadmierna senność,

  • pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe,

  • uczucie zmęczenia lub utraty energii,

  • poczucie własnej bezwartościowości lub nieuzasadnione poczucie winy,

  • zmniejszenie sprawności myślenia, trudności w skupieniu uwagi lub podjęciu decyzji,

  • nawracające myśli o śmierci (nie tylko obawy przed śmiercią),

  • nawracające myśli samobójcze bez określonego planu, podejmowanie prób samobójczych lub posiadanie planu popełnienia samobójstwa.

Aby stwierdzić epizod depresji, musi występować jednocześnie przynajmniej 5 z powyżej wymienionych przez okres minimum dwóch tygodni oraz przynajmniej 1 z następujących objawów:obniżenie nastroju oraz anhedonia Jeżeli podejrzewasz u siebie depresję, skontaktuj się ze specjalistą zdrowia psychicznego.

Antykoncepcja hormonalna i wahania nastroju – jak sobie radzić?

Jednym ze skutków ubocznych stosowania antykoncepcji hormonalnej są dokuczliwe, nagłe zmiany nastroju. Mogą mieć one negatywny wpływ na samopoczucie kobiet stosujących tę metodę antykoncepcji.

Kobietom doświadczających tych działań niepożądanych zaleca się przede wszystkim zmianę stylu życia. Efektywna może być regularna aktywność fizyczna oraz dbanie o higienę snu - zalecana ilość odpoczynku nocnego to około 8 godzin każdej doby. Również warto wprowadzić zbilansowaną dietę, która nie będzie dostarczała naturalnych skoków oraz spadków energetycznych.

Zaleca się spożywanie mniejszej ilości alkoholu, kofeiny oraz cukru. Warto zawrzeć w swojej diecie takie produkty spożywcze jak warzywa, owoce, orzechy oraz ryby.

Z pomocą może również przyjść stosowanie technik relaksacyjnych, np. medytacja, która ma pozytywny wpływ na ogólny dobrostan.

Jeżeli pomimo wprowadzenia nowych nawyków, wahania nastrojów dalej są dokuczliwym efektem ubocznym antykoncepcji, to skonsultuj się ze swoim lekarzem. Specjalista może polecić inną metodę zabezpieczania się np. wkładkę miedzianą, która nie zawiera hormonów, a tym samym wahania nastrojów nie powinny być już problemem.

Jakie są najczęstsze skutki uboczne tabletek antykoncepcyjnych?

Do najczęściej występujących skutków ubocznych stosowania tabletek antykoncepcyjnych (mój dopisek można zaliczyć:

  • bóle głowy,

  • przyrost masy ciała,

  • wahania nastrojów,

  • nudności i wymioty,

  • tkliwość i ból piersi,

  • spadek libido,

  • plamienia śródcykliczne,

  • upławy.

Jaka jest hormonalna przyczyna stresu?

Hormonalną przyczyną stresu jest podwyższenie poziomu kortyzolu (inaczej hormonu stresu) u kobiet korzystających z hormonalnych metod antykoncepcji. Jaką rolę pełni kortyzol w organizmie? Odpowiedni poziom kortyzolu wypływa na rytm dobowy i umożliwia prawidłowe zasypianie oraz budzenie się.

Co więcej, hormon ten pełni również rolę ochronną w naszym ciele. Pomaga nie tylko w radzeniu sobie ze stresem, ale także wspomaga odpowiedź immunologiczną organizmu i łagodzenie procesów zapalnych.

Kobiety stosujące hormonalne środki antykoncepcyjne są narażone na zwiększenie stężenia kortyzolu. Wraz ze stosowaniem antykoncepcji hormonalnej, w nadnerczach hamowana jest produkcja androgenów m.in takich jak testosteron.

Dzięki tej zależności gruczoł ten może wyprodukować więcej kortyzolu, by wykorzystać substraty, które w innym przypadku zostałyby zużyte do produkcji androgenów.

U kobiet, u których zanotowano wyższy poziom stężenia hormonu stresu we krwi, zaleca się rozważenie zmiany trybu życia. Pozytywny wpływ może mieć zwiększenie ilości snu, redukcja stresu, medytacja oraz zapewnienie odpowiedniej podaży kalorii.

Dlaczego tabletki antykoncepcyjne mają wpływ na wahania nastroju u kobiet?

Do tej pory nie ma wystarczającej ilości danych, pozwalających określić dokładny wpływ pigułki antykoncepcyjnej na zmiany nastroju. Wiadomo natomiast, że tabletki antykoncepcyjne wpływają na neuroprzekaźnictwo, czyli sposób komunikacji wewnątrz mózgu oraz komunikację mózgu z innymi organami w ciele.

Jedna z hipotez mówi o tym, że progesteron może mieć znamienny udział w przekazywaniu sygnałów między neuronami. Naturalnie występujący progesteron stymuluje receptory GABA, a tym samym zwiększa ilość samego GABA.

GABA jest to neuroprzekaźnik hamujący, który spowalnia przekaźnictwo nerwowe, a tym samym uzyskiwany jest "efekt uspokajający". Jest on uwalniany, gdy jego receptory zostaną pobudzone przez steroid, będący produktem rozpadu progesteronu.

Tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe zawierają pochodną progesteronu. Wykazano jednak, że syntetyczna wersja zawarta w tabletkach antykoncepcyjnych nie wywiera takiego samego efektu na receptory GABA.

Udowodniono również, że niedostateczna stymulacja GABA ma wpływ na rozwój depresji oraz PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego).

Jakie są zalety tabletek antykoncepcyjnych?

Wśród zalet tabletek antykoncepcyjnych można wymienić:

  • regularne krwawienie z odstawienia,

  • zmniejszenie dolegliwości towarzyszących miesiączce, takich jak: skurcze oraz ból brzucha, zespół napięcia przedmiesiączkowego, zmniejszenie obfitości miesiączek,

  • zmniejszenie objawów endometriozy,

  • zmniejszenie ryzyka nowotworu endometrium oraz nowotworu jajnika,

  • wysoka efektywność w zapobieganiu ciąży,

  • zwiększenie spontaniczności seksualnej.

Bibliografia

Neuroscience news "Birth control pills affect the love hormone", dostępny online, [dostęp 21.09.2023],

https://neurosciencenews.com/birth-control-oxytocin-16432/

Portal Healthline, "Birth Control Can Cause Mood Swings — Here’s What You Should Know", dostępny online [dostęp 31.10.2023],

https://www.healthline.com/health/birth-control/birth-control-mood-swings#cause

Monique Tello, MD, MPH, Contributor, "Can hormonal birth control trigger depression?", dostępy online, dostęp [31.10.2023]

https://www.health.harvard.edu/blog/can-hormonal-birth-control-trigger-depression-201610172517

Benjamin Garforth, Helle Degnbol, Elizabeth T. terris , Paul J. Zak, Michael Winterdahl, "Elevated plasma oxytocin levels and higher satisfaction with life in young oral contraceptive users", dostępny online, [dostęp 31.10.2023],

https://www.nature.com/articles/s41598-020-64528-w

Charlotte Wessel Skovlund, MSc1; Lina Steinrud Mørch, PhD1; Lars Vedel Kessing, MD, DMSc2;, "Association of Hormonal Contraception With Depression", dostępny online, [dostęp 31.10.2023],

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27680324/

Inni czytali również

Metformax 850- E-recepta - recepta online z konsultacją | cena,dawkowanie, przeciwwskazania
Metformax 850- E-recepta - recepta online z konsultacją | cena,dawkowanie, przeciwwskazania

Metformax 850 jest doustnym lekiem przeciwcukrzycowym stosowanym głównie w leczeniu pacjentów z rozpoznaniem cukrzycy typu II. Szczególnie polecany pacjentom z otyłością . Jest dostępny wyłącznie za okazaniem recepty.

Charakterystyka produktów leczniczych
24.11.2023
Seasonique- E-recepta - recepta online z konsultacją | cena,dawkowanie, przeciwwskazania
Seasonique- E-recepta - recepta online z konsultacją | cena,dawkowanie, przeciwwskazania

Seasonique to lek antykoncepcyjny stosowany w celu zapobiegania ciąży. Zawiera on dwie różne substancje aktywne: estradiol, który jest estrogenem, oraz lewonorgestrel, który jest progestagenem. Lek Seasonique jest dostępny na receptę.

Charakterystyka produktów leczniczych
24.11.2023
Regulon - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania
Regulon - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania

Regulon to złożony doustny środek antykoncepcyjny zawierający w swoim składzie etynyloestradiol (estrogen) oraz dezogestrel (progestagen) w małych dawkach. Jak działa Regulon? Jak stosować lek i co zrobić w przypadku pominięcia dawki? Jakie środki ostrożności zachować i jakie skutki uboczne może wywołać lek Regulon?

Charakterystyka produktów leczniczych
29.10.2023
Konsultacja z E-receptą za 49.99 ZŁ Tylko w najnowszej aplikacji!