Czym jest depresja narcystyczna? Co ją odróżnia od innych zaburzeń depresyjnych?

Opublikowano 29.11.2023

Czym jest depresja narcystyczna? Co ją odróżnia od innych zaburzeń depresyjnych?

Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest jedną z najpoważniejszych chorób na świecie. Jej objawy mogą się różnić w zależności od płci czy uwarunkowań kulturowych. Czynnikiem, który może wpływać na odmienność prezentowanych symptomów, jest współwystępowanie innych zaburzeń psychicznych, m.in takich jak zaburzenie osobowości.

Narcystyczne zaburzenie osobowości cechuje się nadmiernym poczuciem własnej wartości, potrzebą uznania i uwagi, egotyzmem, brakiem empatii i skłonnością do wykorzystywania innych do własnych celów. Czy przy takiej charakterystyce mogą rozwinąć się zaburzenia depresyjne? Jak leczyć narcystyczne zaburzenie osobowości?

Spis treści

Czym jest zaburzenie osobowości?

Zaburzenia osobowości zdecydowanie różnią się od innych zaburzeń psychicznych. Stanowią one stały wzorzec charakteru, będący skrajnym nasileniem cech występujących powszechnie. Może on być przyczyną cierpienia i trudności dla osoby z zaburzeniem osobowości oraz jej środowiska.

Przede wszystkim zaburzenie osobowości charakteryzuje trwałość niekorzystnych cech charakterologicznych i wzorców zachowań.

Ludzie bez zaburzeń osobowości mają zdolność dostosowywania swojego sposobu myślenia, zachowania czy emocji do sytuacji, spotykanych ludzi lub okoliczności. Osoby cierpiące na zaburzenia osobowości wykazują znacznie zmniejszoną plastyczność w tych obszarach.

W przypadku osób z zaburzeniami osobowości w każdej z sytuacji, niezależnie od tego, czy jest to spotkanie biznesowe lub rodzinne, można zauważyć stały bądź mało zmienny sposób doświadczania, zachowania, funkcjonowania i nawiązywania relacji.

e-Recepta online 58.99 ZŁ

Leki na potencje, leki stałe, antykoncepcja stała, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Antykoncepcja awaryjna 59.99 ZŁ

Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Jakie istnieją rodzaje zaburzeń osobowości?

Międzynarodowa klasyfikacja chorób (ICD-10) wyróżnia następujące rodzaje zaburzeń osobowości:

  • osobowość paranoiczna - to zaburzenie osobowości manifestuje się dużą nieufnością wobec innych, podejrzliwością, brakiem zaufania oraz postawą defensywną wobec innych ze współistniejącym lękiem. Ludzie z osobowością paranoiczną często mają przekonanie, że inni knują przeciwko nim lub starają się w jakiś sposób im zaszkodzić;

  • osobowość schizoidalna - jedno z zaburzeń osobowości, charakteryzujące się wycofaniem, dystansem i chłodem w stosunku do innych, choć wewnętrznie osoba ta może mieć bogate życie emocjonalne. Trudności w nawiązywaniu relacji międzyludzkich, poczucie izolacji oraz pewna obojętność sprawiają, że osoby z osobowością schizoidalną często wybierają życie w samotności lub w związku z partnerem, który nie oczekuje silnego uczuciowego związku emocjonalnego. Mogą również prezentować nietypowe lub dziwaczne przekonania m.in., takie, że posiadają nadprzyrodzone zdolności lub utrzymują kontakt z innymi światami;

  • osobowość dyssocjalna - inaczej antyspołeczne zaburzenie osobowości, które charakteryzuje się skłonnością do lekceważenia innych ludzi oraz zasad i norm społecznych. Osoby z diagnozą osobowści dyssocjalnej często angażują się w różnego rodzaju oszustwa, przestępstwa i zazwyczaj wykorzystują manipulację;

  • osobowość chwiejna emocjonalnie (w tym typ impulsywny i typ borderline) - objawy tego zaburzenia obejmują wahania nastroju, wybuchy intensywnego gniewu, niestabilny obraz siebie, niestabilne i intensywne relacje międzyludzkie, silny strach przed odrzuceniem, gorączkowe wysiłki w celu uniknięcia odrzucenia, działania autoagresywne oraz chroniczne uczucie pustki lub braku sensu w życiu;

  • osobowość histrioniczna - charakteryzuje się nadmiernym dramatyzowaniem swojej osoby, teatralnością i przesadnym wyrazem emocjonalnym. Jest sugestywna i łatwo ulega wpływowi innych osób lub okoliczności. Wykazuje powierzchowną i chwiejną emocjonalność. Ciągle poszukuje uwagi, uznania innych ludzi i sytuacji, które uczynią ją centrum uwagi. Często przejawia niestosowną uwodzicielskość w wyglądzie lub zachowaniu i skupia się nadmiernie na swojej atrakcyjności fizycznej;

  • osobowość anankastyczna - osoba z cechami osobowości anankastycznej może wydawać się skoncentrowana, zaabsorbowana wykonywaną pracą lub innymi działaniami, ale jednocześnie może przykładać mniejszą wartość do sfery emocjonalnej i relacji z innymi osobami. Może unikać spontanicznej zabawy i angażowania się w nią;

  • osobowość lękliwa (unikająca) - osoby cierpiące na to zaburzenie osobowości charakteryzują się długotrwałym unikaniem kontaktów zarówno osobistych, jak i zawodowych z innymi ludźmi. Odczuwają także stałe poczucie nieprzystosowania, często mają niską samoocenę i czują się mniej atrakcyjne lub gorsze od innych. Są wyjątkowo wrażliwe na potencjalną krytykę oraz obawiają się odrzucenia lub upokorzenia;

  • osobowość zależna - osoby o zależnym typie osobowości charakteryzują się trudnością w podejmowaniu samodzielnych decyzji. Przed podejściem do jakichkolwiek działań starają się uzyskać rady i instrukcje od innych osób, którym przypisują większą sprawczość. Gdy zostaną pozostawione same sobie, czują się pozbawione opieki i bezradne. Silne uczucie lęku i nadmierna potrzeba wsparcia sprawiają, że nie znoszą myśli o samotności. W rezultacie osoby z osobowością zależną mogą zachęcać innych, aby przejęli odpowiedzialność za nie i otoczyły je opieką.

Inny podział zaburzeń osobowości można znaleźć w Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-IV), która dodatkowo kategoryzuje poszczególne rodzaje zaburzeń osobowości na wiązki, charakteryzujące się wspólnymi cechami.

DSM-IV grupuje zaburzenia w następujący sposób:

  1. Zaburzenia osobowości typu A – wiązka dziwaczno-ekscentryczna - należą do niej takie zaburzenia osobowości jak: paranoiczne, schizoidalne, schizotypowe. Wspólnymi cechami tej grupy są trudności w budowaniu relacji interpersonalnych, chłód emocjonalny, podejrzliwość oraz skłonność do nietypowego, niekiedy ekscentrycznego postrzegania rzeczywistości.

  2. Zaburzenia osobowości typu B – wiązka dramatyczno-emocjonalna - wymienia się tutaj takie zaburzenia osobowości jak: antyspołeczne, z pogranicza (borderline), histrioniczne, narcystyczne.

    Tę wiązkę łączą następujące cechy: duża emocjonalność, skłonność do „dramatyzowania” oraz niski próg tolerancji frustracji. Ich związki z innymi są niestabilne i cechują się dużym poziomem intensywności i burzliwości.

  3. Zaburzenia osobowości typu C – wiązka lękowa - w tej grupie znajdują się takie zaburzenia osobowości jak: unikowe, zależne, obsesyjno-kompulsyjne. Wspólnym mianownikiem tej grupy jest: lękliwość, obawa przed kompromitacją, unikanie trudnych sytuacji i wycofanie z relacji.

Czym jest narcystyczne zaburzenie osobowości?

Narcystyczne zaburzenie osobowości definiowane jest przez amerykański system klasyfikacji diagnostycznej (DSM-IV) jako utrwalony wzorzec poczucia własnej wielkości, widoczny w zachowaniu danej osoby lub w fantazjach na swój temat, potrzeby podziwu ze strony innych ludzi i braku empatii.

Zaburzenie to ujawnia się we wczesnej dorosłości i w różnych sytuacjach oraz musi spełniać przynajmniej 5 z poniżej przedstawionych kryteriów:

  • osoba ma wyolbrzymione poczucie własnej wartości - wyolbrzymia własne talenty, umiejętności, oczekuje uznania wyższości, nieadekwatnie do swoich osiągnięć;

  • jest zabsorbowana przez fantazję o własnym nieograniczonym powodzeniu, mocy, nadzwyczajnych umiejętnościach, urodzie, czy miłości idealnej;

  • wymaga przesadnego podziwu;

  • towarzyszy jej przekonanie, że jest wyjątkowa i unikatowa oraz że mogą ją zrozumieć i/lub mogą z nią obcować tylko tak samo wyjątkowi ludzie, zajmujący wysoką pozycję społeczną lub będący członkami szanowanych instytucji;

  • ma przeświadczenie, że posiada specjalne uprawnienia, oznacza to, że bezpodstawnie domaga się specjalnego traktowania lub domaga się podporządkowania innych wobec jej oczekiwań;

  • wykorzystuje inne osoby do osiągnięcia własnych celów;

  • brak jej empatii, niechętnie rozpoznaje uczucia innych ludzi, dodatkowo stara się nie identyfikować z uczuciami innych osób;

  • często zazdrości innym lub uważa, że inni jej zazdroszczą;

  • przejawia postawę arogancką i wyniosłą.

Warto pamiętać, że rzadko zaburzenia osobowości występują w czystej postaci, najczęściej pacjenci nie spełniają wszystkich kryteriów oraz mogą mieć cechy charakterystyczne dla innych zaburzeń osobowości.

Dlaczego dwie osoby narcystyczne mogą się od siebie różnić?

W ostatnich latach wyróżniono dwa typy osobowości narcystycznej. Warto podkreślić, że podane poniżej rodzaje narcyzmu są pojęciem psychologicznym, a nie medycznym.

Osoby z rozpoznaniem narcystycznego zaburzenia osobowości można podzielić na dwa typy - narcyz wielkościowy oraz narcyz wrażliwy. Oba rodzaje mają wspólny rdzeń, do których należą takie cechy jak przekonanie o własnej wyższości lub wyjątkowości, trudności w odczuwaniu empatii, skupienie na sobie, niechęć do kompromisu i ugodowości.

Cechy narcyzmu wielkościowego

  • brak skromności oraz pokory wobec innych;

  • dążenie do osiągania sukcesów i celów, które wyraźnie nadadzą lub podtrzymają ich status społeczny i utrzymają poczucie wyższości;

  • szorstkość w obyciu, arogancja;

  • ekstrawertywność i poszukiwanie uwagi oraz podziwu innych;

  • chętniej nawiązują kontakt z wpływowymi ludźmi;

  • skłonność do manipulacji w celu osiągnięcia własnych korzyści;

  • kiepskie zrozumienie własnych emocji, przez co trudno im empatyzować z innymi ludźmi;

  • często byli wychowywani jako "wyjątkowe dzieci".

Charakterystyka narcyzmu wrażliwego

  • stała potrzeba aprobaty i podziwu, która jest skutkiem dużej wrażliwości na krytykę i niedocenianie osiągnięć;

  • poczucie wyjątkowości ze względu na swoje przeżycia, doznania, doświadczenia lub zainteresowania;

  • nieufność w stosunku do ludzi, duża wrażliwość na aluzje i zachowania innych;

  • skupienie na własnych potrzebach, przemyśleniach, przekonaniach i opiniach;

  • podatność na stany depresyjne i lęk;

  • część badaczy uważa, że zachowania narcystyczne mogą być postawą wobec świata zewnętrznego, będące mechanizmem obronnym, pozwalające maskować niskie poczucie własnej wartości.

Jaki jest związek między narcyzmem a depresją?

Kilka badań wykazuje związek między narcystycznym zaburzeniem osobowości a zaburzeniami depresyjnymi. Jedno z nich wykazało, że 29% osób z narcystycznym zaburzeniem osobowości cierpiało na zaburzenia nastroju, a 7% z nich chorowało na epizod depresyjny.

Inne badanie pokazało, że występowanie epizodu depresyjnego współistniało z narcystycznym zaburzeniem osobowości nawet u 16% osób (dokładnie u 0-16%). Jednak konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, aby dokładnie zrozumieć związek pomiędzy tymi dwoma zaburzeniami.

Narcyzm charakteryzuje dążenie do stałego podziwu i chęć otrzymywania zachwytu ze strony otoczenia. Zjawisko to nazywane jest zaspokojeniem narcystycznym, na podstawie którego narcyz opiera poczucie własnej wartości.

Kiedy zaspokojenie to nie jest otrzymywane, to istnieje prawdopodobieństwo rozwinięcia objawów depresyjnych lub innych zaburzeń psychicznych.

Chociaż osoby narcystyczne sprawiają wrażenie osób pewnych siebie i o wysokim poczuciu własnej wartości, to w rzeczywistości bardzo często mają niską samoocenę.

Jak jest stawiana diagnoza narcystycznego zaburzenia osobowości?

Rozpoznanie zaburzeń osobowości jest skomplikowanym procesem. Dodatkowo narcystyczne zaburzenie osobowości jest rzadko diagnozowane, ponieważ osoby narcystyczne nie uważają, że mają problem.

Jeżeli już szukają pomocy u specjalisty zdrowia psychicznego, to najczęściej z innych powodów takich jak depresja, uzależnienie od substancji psychoaktywnych lub z powodu innych zaburzeń psychicznych.

Jak jest stawiane rozpoznanie narcystycznego zaburzenia osobowości?

Diagnoza najczęściej opiera się na:

  • objawach, które pacjent odczuwa i ich wpływu na życie;

  • badaniu fizykalnym, które pozwala wkluczyć przyczyny organiczne zaburzeń psychicznych;

  • badaniu psychologicznym, które często opiera się na wypełnieniu kwestionariuszy, dotyczących narcystycznego zaburzenia osobowości;

  • wytyczynych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-5) oraz o kryteriach ICD-10.

Czym jest depresja?

Zaburzenia depresyjne to grupa zaburzeń, w której najważniejszym objawem jest subiektywne odczucie obniżenia nastroju.

Zaburzenia depresyjne mogą występować w przebiegu: zaburzeń nastroju, zaburzeń somatycznych, zaburzeń adaptacyjnych wywołanych ciężkimi przeżyciami, zatruć lub skutków ubocznych leków, innych zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia schizoafektywne, depresja psychotyczna, zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane, neurastenia, zespoły abstynencyjne.

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10 wyróżnia następujące rodzaje zaburzeń depresyjnych:

  • epizod depresyjny - diagnoza tego zaburzenia stawiana jest u osób, u których objawy depresyjne występują po raz pierwszy w życiu oraz trwają minimum dwa tygodnie;

  • zaburzenia depresyjne nawracające - rozpoznanie to jest stosowane, gdy u pacjenta wystąpiły przynajmniej dwa epizody dużej depresji, ale nie występowały objawy maniakalne, które przemawiałyby za diagnozą choroby afektywnej dwubiegunowej;

  • epizod depresyjny w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych - według klasyfikacji ICD-10: o nasileniu łagodnym lub umiarkowanym, o nasileniu ciężkim bez objawów psychotycznych, o nasileniu ciężkim z objawami psychotycznymi;

  • dystymia - diagnoza tego zaburzenia jest stawiana, gdy objawy depresyjne utrzymują się przynajmniej 2 lata, lecz nie są one tak nasilone, jak w przypadku epizodu depresyjnego;

  • depresja poschizofreniczna - występowanie objawów depresyjnych po epizodzie zaostrzenia psychozy schizofrenicznej, przy czym objawy schizofrenii mogą nadal być obecne, lecz nie są one dominujące w obrazie klinicznym;

  • organiczne zaburzenia depresyjne - mogą być one wywoływane przez różne choroby somatyczne, do których można między innymi zaliczyć: pierwotne choroby mózgu, choroby układowe, stosowanie egzogennych substancji toksycznych lub hormonalnych oraz choroby endokrynologiczne.

Najczęściej występującym schorzeniem wśród wymienionych jest epizod depresyjny, często popularnie rozumiany jako depresja. Występuje on w przebiegu zaburzeń depresyjnych nawracających oraz zaburzeń dwubiegunowych, w których obecne są również epizody manii lub hipomanii.

Na jakiej podstawie diagnozuje się epizod depresyjny?

Aby rozpoznać epizod depresji, symptomy powinny występować prawie każdego dnia przez co najmniej 2 tygodnie.

Musi występować jednocześnie przynajmniej 5 z poniżej wymienionych objawów, w tym przynajmniej jeden z dwóch pierwszych:

  • depresyjny nastrój;

  • wyraźne zmniejszenie zainteresowania niemal wszystkimi czynnościami i/lub związanego z nimi uczucia przyjemności;

  • wzmożone lub osłabione łaknienie bądź znaczny spadek (niezwiązany ze stosowaniem diety) lub przyrost masy ciała (np. 5% w ciągu miesiąca);

  • bezsenność lub nadmierna senność;

  • pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe;

  • uczucie zmęczenia lub utraty energii;

  • poczucie własnej bezwartościowości lub nieuzasadnione poczucie winy;

  • zmniejszenie sprawności myślenia, trudności w skupieniu uwagi lub podjęciu decyzji;

  • nawracające myśli o śmierci (nie tylko obawy przed śmiercią);

  • nawracające myśli samobójcze bez określonego planu, podejmowanie prób samobójczych lub posiadanie planu popełnienia samobójstwa.

Jakie mogą być objawy depresji narcystycznej?

Osoby chorujące na depresję narcystyczną mogą prezentować inne objawy niż ludzie chorujący na depresję niemający zaburzeń osobowości. Bardziej podatne na stany depresyjne są osoby narcystyczne o typie wrażliwym.

Co wyróżnia depresję narcystyczną?

W przeciwieństwie do klasycznej depresji, gdzie istnieje skłonność do zachowań i myśli autodestrukcyjnych, osoby narcystyczne często prezentują wrogość wobec innych ludzi.

Dodatkowo narcyz ma skłonność do niszczenia relacji międzyludzkich, w których się znajduje. Może odczuwać zmniejszenie natężenia objawów po kontakcie z otoczeniem.

Ludzie chorujący na depresję, bez narcystycznego zaburzenia osobowości, czasem wykazują tendencje samobójcze, które wynikają z poczucia beznadziejności, niskiej samooceny czy niemożności odczuwania radości.

Osoby narcystyczne z depresją mogą przejawiać myśli lub zachowania samobójcze, ale najczęściej spowodowane są one czynnikami zewnętrznymi, takimi jak krytyka czy odrzucenie.

Podsumowując, depresja u osób z zaburzeniem narcystycznym może prezentować się w następujący sposób:

  • wyrządzanie szkód w relacjach;

  • wrogość wobec innych ludzi, ale nie wobec siebie (np. obwinianie i/lub rzucanie oskarżeń);

  • tendencje samobójcze, zazwyczaj wywołane przez czynniki zewnętrzne (np. postrzeganiem czegoś jako odrzucenie lub krytykę);

  • zmniejszenie objawów depresji wskutek kontaktów społecznych;

  • zamaskowana niska samoocena i niskie poczucie własnej wartości.

Depresja narcystyczna i narcyzm - jak leczyć?

W leczeniu depresji narcystycznej bardzo ważne jest holistyczne podejście do pacjenta. Chorujący na depresję narcystyczną powinien być poddany terapii na dwie różne jednostki, czyli depresję oraz zaburzenie osobowości.

Narcyz rzadko zgłasza się po poradę psychiatry, ponieważ charakteryzuje go przekonanie o własnej wielkości. Najczęściej sięgają po radę specjalisty w wyniku presji otoczenia lub gdy zaczyna mu towarzyszyć poczucie wewnętrznej pustki bądź odczuwa objawy depresji.

Jak wygląda leczenie narcystycznego zaburzenia osobowości?

W leczeniu tego zaburzenia lekarstwa nie znajdują zastosowania. Podstawowym narzędziem jest psychoterapia, która w przypadku osób narcystycznych jest niezmiernie trudna. Dzieje się tak, ponieważ osoby te z reguły nie są zainteresowane poznaniem siebie, refleksją na swój temat, a w konsekwencji zmianą swojej osoby

Głównym celem terapii w tym zaburzeniu osobowości jest nauka:

  • brania odpowiedzialności za swoje czyny,

  • tworzenia zdrowych relacji osobistych oraz nauka kooperacyjności w miejscu pracy,

  • adekwatnego rozpoznawania swoich umiejętności, możliwości oraz potencjału, dzięki czemu następuje większa tolerancja krytyki i porażki,

  • umiejętności rozpoznawania swoich uczuć i zarządzania nimi,

  • radzenia sobie z kwestami dotyczącymi własnej samooceny.

Jeżeli osoba narcystyczna dodatkowo cierpi na zaburzenia depresyjne, to wskazana jest farmakoterapia, ponieważ odgrywa ona zasadniczą rolę w leczeniu tego schorzenia.

Lekami pierwszego rzutu są leki z grupy SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny), SNRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny), SARI (inhibitory wychwytu serotoniny blokujące receptor serotoninowy).

Leczenie farmakologiczne powinno być długotrwałe oraz nie należy go przerywać w sposób nagły ze względu na ryzyko wystąpienia objawów odstawianych.

Narcystyczne zaburzenie osobowości a inne zaburzenia psychiczne - jakie są możliwe inne diagnozy?

Narcystyczne zaburzenie osobowości może współwystępować z innymi zaburzeniami psychicznymi takimi jak wspomniana wcześniej depresja. Jednak stany depresyjne nie są jedynym przykładem.

Najczęściej spotyka się występowanie równocześnie zaburzeń nastroju, czyli depresji oraz choroby afektywnej dwubiegunowej. W stanach maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej, cechy patologicznego narcyzmu są bardzo łatwo dostrzegalne.

Przede wszystkim zwraca uwagę omnipotencja ( inaczej poczucie wszechmocy lub wszechwładzy) oraz postawa wielkieściowa prezentowana przez osobę zaburzoną.

Natomiast depresja narcystyczna, najczęściej pojawia się, gdy załamuje się przekonanie osoby narcystycznej o własnej wielkości, omnipotencji i perfekcji.

Możliwe jest również współistnienie zaburzeń psychotycznych, które charakteryzuje utrata zdolności oceny rzeczywistości, zaburzenia w jej postrzeganiu, zmienność nastrojów oraz występowanie halucynacji i/lub urojeń. Gdy osoba narcystyczna nie może dążyć do swoich wielkościowych celów lub napotyka liczne przeszkody w ich realizacji, może obarczać odpowiedzialnością za swoje porażki siły od niej niezależne.

U niektórych osób z osobowością narcystyczną może przyczyniać się to do pojawienia się urojeń prześladowczych lub zaburzeń paranoicznych. Urojenia prześladowcze to fałszywe, mocne, niepodatne na perswazje przekonanie o tym, że jednostka podlega niekorzystnym działaniom ze strony otoczenia.

Działania te mogą być interpretowane przez osobę doświadczającą urojeń jako prześladowanie, wrogość, dokuczanie, śledzenie czy również udział w spisku wymierzonym przeciwko tej osobie.

Bardzo często osoby z zaburzeniem narcystycznym dodatkowo cierpią na uzależnienie od substancji psychoaktywnych. Przyjmowanie alkoholu czy narkotyków pozwala na oderwanie się od rzeczywistości, w przypadku gdy jednostka doznaje rozczarowań.

Osoby narcystyczne, dzięki przyjmowaniu takich substancji, chwilowo czują, że ich poczucie mocy zostaje odbudowane.

Narcystyczne zaburzenie osobowości a inne zaburzenia osobowości - czy mogą współwystępować?

Zaburzenia osobowości bardzo często współwystępują za sobą. Stosunkowo rzadko zdarza się sytuacja, że osoba prezentuje cechy przypisane tylko do jednego zaburzenia.

Warto jednak zauważyć, że wszystkie struktury osobowości mają za zadanie podtrzymanie samooceny, a więc niejako spełniają funkcję narcystyczną.

Poniżej znajduje się kilka przykładów, jakie cechy mogą być charakterystyczne dla łączonych zaburzeń osobowości.

Osoby z cechami narcystycznymi i antyspołecznymi charakteryzują się: pewnością siebie, amoralnością, arogancją oraz tendencją do manipulacji. Choć często odnoszą sukcesy, ich brak empatii i skłonność do oszustwa mogą prowadzić do konfliktów z prawem.

Wielu z nich to kombinatorzy, dla których oszustwo stanowi źródło satysfakcji. Rzadko szukają pomocy, chyba że z powodu problemów z nałogami. Wówczas mogą trafić do specjalistycznych ośrodków.

Osoba o cechach narcystycznych i histronicznych zwykle prezentuje się jako uwodzicielska, atrakcyjna i pewna siebie. Zwraca dużo uwagi na swój wygląd i zachowanie, a jej relacje są głównie powierzchowne i oparte na potrzebie adoracji.

Mimo licznych romansów, prawdziwa bliskość nie jest dla niej priorytetem. Choć rzadko szuka pomocy samodzielnie, czasem odczuwa wewnętrzną pustkę czy zaczyna chorować na depresję. W terapii często oczekuje szybkiego rozwiązania problemów, zamiast głębszej refleksji nad sobą.

Osoby łączące cechy osobowości narcystycznej i unikającej są niezwykle wrażliwe na opinie innych, zwłaszcza krytykę. Nawet drobne przejawy dezaprobaty mogą je głęboko dotknąć, a doświadczone szkody zapadają im w pamięć na długo.

Charakteryzuje je skłonność do wycofania się w cień innych oraz ucieczki w świat własnych marzeń, gdzie czują się wyjątkowi i ważni.

Co zrobić, jeżeli podejrzewasz u siebie depresję?

Jeśli podejrzewasz u siebie depresję, skontaktuj się z lekarzem. Na wizytę u psychiatry nie potrzebujesz skierowania.

Możesz skorzystać też z pomocy dostępnej przez telefon:

  • Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji (środa, czwartek 17:00-19:00) tel. 22 594 91 00, koszt zgodnie ze stawką operatora,

  • Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym (poniedziałek-piątek, 14:00-22:00) tel. 116 123, bezpłatny,

  • Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (czynny 24 h) tel. 116 111.

Bibliografia

Medycyna Praktyczna, "Zaburzenia depresyjne", dostępny online [dostęp 2.11.2023],

https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.21.3.

Medycyna Praktyczna, "Osobowość narcystyczna", dostępny online [dostęp 2.11.2023],

https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/zaburzenia_osobowosci/74485,osobowosc-narcystyczna

Emocje Pro, "Dwa oblicza narcyzmu: Narcyz wielkościowy i narcyz wrażliwy", dostępny online [dostęp 2.11.2023],

https://emocje.pro/dwa-oblicza-narcyzmu-narcyz-wielkosciowy-i-narcyz-wrazliwy/

Choosing Therapy, "Narcissistic Depression: Signs, Risk Factors & Treatment", dostępny online, [dostęp 2.11.2023],

https://www.choosingtherapy.com/narcissistic-depression/

Centrum Dobrej Terapii, " Zaburzenia osobowości", dostępny online, [dostęp 2.11.2023],

https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/zaburzenia-osobowosci/

Inni czytali również

Faxolet ER - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania
Faxolet ER - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania

Faxolet ER to lek wskazany głównie do leczenia epizodów dużej depresji . Czy jest to jedyne zastosowanie tego leku?

Charakterystyka produktów leczniczych
24.11.2023
Dutilox - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania
Dutilox - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania

Dutilox to lek stosowany w leczeniu m.in. depresji i zaburzeń lękowych u dorosłych dostępny wyłącznie na receptę. Co zawiera i jak działa lek Dutilox?

Charakterystyka produktów leczniczych
24.11.2023
Nexpram - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania
Nexpram - Recepta online - e-Recepta z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania

Nexpram to lek przeciwdepresyjny należący do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Jak działa Nexpram? Jakie są wskazania do stosowania leku? Jakie środki ostrożności należy zachować i kiedy nie należy przyjmować preparatu?

Charakterystyka produktów leczniczych
24.11.2023
Konsultacja z E-receptą za 49.99 ZŁ Tylko w najnowszej aplikacji!