Łojotokowe zapalenie skóry głowy

Na czym polega łojotokowe zapalenie skóry?

Łojotokowe zapalenie skóry obejmuje te obszary naszego ciała, które mają dużą ilość gruczołów łojowych, pełniących w naszych organizmach funkcje ochronne. Przypuszczalnie to właśnie zaburzenie działania tych gruczołów oraz zarażenie grzybem Malassezia furfur odpowiada za rozwój choroby. 

Na zakażenie grzybem Malasezzia narażone jest wiele osób, jednak nie zawsze wywołuje to objawy chorobowe. Dopiero w określonych, sprzyjających dla grzyba warunkach zakażenie staje się chorobotwórcze - drobnoustrój dynamicznie się namnażają i zmienia skład fizjologicznej flory skóry.

ŁZS częściej występuje u osób z rodzinnym wywiadem choroby, z cerą tłustą czy zaburzeniami hormonalnymi (podwyższonym poziomem androgenów).

Jak objawia się łojotokowe zapalenie skóry głowy?

Ze względu na duże nagromadzenie gruczołów łojowych na skórze głowy, jest to najczęstszy obszar objęty chorobą. Zmiany często pojawiają się również w obszarze brwi, bruzd nosowo-wargowych i górnej partii pleców.

W przebiegu choroby pojawia się zaczerwienienie, skóra się łuszczy i jest tłusta. W przypadku  skóry owłosionej głowy choroba przybiera postać uciążliwego łupieżu. Zmianom skórnym może towarzyszyć uczucie swędzenia.

Przypuszczalnie przewlekły stan zapalny skóry głowy może również prowadzić do nadmiernego wypadania włosów.

Dla przebiegu ŁZS charakterystyczne jest występowanie okresów łagodzenia i zaostrzenia objawów.

Jak rozpoznać łojotokowe zapalenie skóry głowy?

Podobnie jak innymi chorobami skóry, rozpoznaniem ŁZS najlepiej zajmie się lekarz dermatolog, choć możliwe jest to także w trakcie wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. 

Z reguły charakterystyczny wywiad i badanie dermatologiczne wystarcza do postawienia diagnozy. Czasem jednak w celu wykluczenia innych jednostek chorobowych może być konieczne przeprowadzenie biopsji skóry (pobranie wycinka) i wykonanie badania histopatologicznego. Zabieg ten przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym.

Jak uniknąć łojotokowego zapalenia owłosionej skóry głowy?

Istnieje kilka czynników, które wpływają na wystąpienie lub zaostrzenie objawów ŁZS. Jednym z takich czynników jest nadmierna suchość powietrza. Za pogorszenie stanu skóry mogą odpowiadać także niektóre leki np. haloperidol czy chlorpromazyna, należące do leków przeciwpsychotycznych.

Łojotokowe zapalenie skóry nie współwystępuje zazwyczaj z innymi chorobami. Na rozwój ŁZS bardziej narażeni są jednak pacjenci z zaburzeniami odporności (np. zainfekowani HIV) i depresją.  Ryzyko rozwoju ŁZS zwiększa się również w przypadku czynników tj. stres (zarówno przewlekły, jak i nagły i silny) oraz wcześniejszy wywiad chorób dermatologicznych, np. trądziku lub łuszczycy.

Jak wyleczyć łojotokowe zapalenie owłosionej skóry głowy?

W leczeniu łojotokowego zapalenia skóry głowy pomocne jest używanie odpowiednich szamponów. Niekiedy wystarczające są łagodniejsze preparaty dostępne bez recepty - szampony przeciwłupieżowe z dziegciem, siarczkiem selenu czy pirytonianem cynku. Pomocne mogą być także szampony z dodatkiem olejku herbacianego.

Leczniczo używa się także szamponów zawierających leki przeciwgrzybicze, np. cyklopiroks (Stieprox - dostępny na receptę, Pirolam) lub ketokonazol (Nizoral, Zoxin-med). Stosuje się je kilka razy w tygodniu, należy pamiętać o pozostawieniu preparatu na skórze głowy na kilka minut. 

Celem zapobiegania nawrotom ŁZS lekarz może zalecić czasowe używanie odpowiedniego szamponu, zwykle raz w tygodniu przez miesiąc. 

W trudniejszych przypadkach możliwe jest stosowanie preparatów z glikokortykosteroidami w postaci kremów i olejków.