Fizjologiczny cykl włosowy
Każdy mieszek włosowy przechodzi w ciągu całego naszego życia około 25-30 cykli włosowych, czyli okresów od początku rozwoju włosa aż do jego wypadnięcia. Cykl przebiega w określonych fazach, w sposób asynchroniczny tzn. włosy na głowie w danym momencie znajdują się na innym etapie rozwoju, co zapobiega sytuacji ich jednoczasowego wypadnięcia.
Pierwsza faza cyklu to anagen, trwa ona średnio 6 lat, znajduje się w niej około 90% włosów na naszej głowie. Jest to okres aktywnego wzrostu, włos otrzymuje tu niezbędne składniki odżywcze dzięki stałemu połączeniu z mieszkiem włosowym. W kolejnej fazie - katagenie włos odłącza się od mieszka włosowego co powoduje jego obumarcie. Proces ten trwa zazwyczaj około 3 tygodnie, w danym momencie dotyczy zwykle 1-3% wszystkich włosów. Trzecią podstawową fazą cyklu jest telogen. Wyznacza ona czas, w którym mieszek włosowy wypełniony jest przez zrogowaciały, obumarły włos i zbiera siły na produkcję kolejnego. Okres odpoczynku trwa zazwyczaj 2-4 miesięcy, szacuje się, że dotyczy 8-15% wszystkich mieszków włosowych. W fazie exogenu włos ostatecznie wypada, wypchnięty przez kolejny nowo tworzący się włosek.
Generalnie włos nie powinien opuścić mieszka włosowego do momentu aż kolejny twór nie osiągnie fazy wczesnego anagenu. Niekiedy zdarza się jednak, że anagen nie jest jeszcze zainicjowany, a włos już wypadł. Taki etap nazywany kenogenem. Może on trwać od 3 miesięcy do roku.
Jakim zmianom poddawany jest mieszek włosowy podczas łysienia androgenowego?
Po aktywacji receptorów androgenowych mieszków włosowych za pomocą hormonu z grupy androgenów - dihydrotestosteronu dochodzi do dezorganizacji przebiegu cyklu włosowego. Najbardziej zauważalne jest skrócenie fazy anagenu, tym samym włos krócej pozostaje żywy i aktywnie rośnie. Równolegle dochodzi do zmiany głębokości umiejscowienia mieszka włosowego do bardziej powierzchownych warstw skóry - z warstwy siateczkowatej do brodawkowatej. Wszystko to powoduje, że włos staje się coraz krótszy i cieńszy.
Ponadto w łysieniu androgenowym obserwujemy również wydłużenie fazy kenogenu oraz zwiększenie odsetka mieszków znajdujących się w danej chwili w tej fazie. Taka sytuacja przyczynia się do zainicjowania łysienia i stopniowego zmniejszania się i później obumierania mieszków włosowych.
Objawy u mężczyzn
Łysienie androgenowe u mężczyzn rozpoczyna się zazwyczaj od kątów czołowo-skroniowych (tzw. zakola), a później w okolicy ciemieniowej (tzw. tonsura - łysy krążek na czubku głowy). Z czasem linia włosów przesuwa się stopniowo ku tyłowi, oszczędzając zwykle włosy na potylicy i częściowo na skroni. Ten charakterystyczny obraz związany jest z nierównomiernym rozmieszczeniem receptorów androgenowych na różnych obszarach głowy (włosy okolicy potylicznej są ich prawie pozbawione).
Objawy u kobiet
U kobiet łysienie androgenowe obserwujemy jako przerzedzanie się włosów na całej powierzchni głowy, z największym nasileniem również w okolicy czołowo-skroniowej. W początkowych etapach może być to niewidoczne, jednak przyglądając się uważniej zobaczymy poszerzenie się przedziałka w linii pośrodkowej głowy. Ten odmienny obraz kliniczny związany jest z inną lokalizacją receptorów androgenowych niż u mężczyzn, tutaj rozproszone są one po całej powierzchni skóry głowy.
Zobacz także: Jak zdiagnozować łysienie androgenowe u kobiet? Przyczyny i leczenie