Objawy chorób wątroby - co może wskazywać na problemy z wątrobą?

Choroby wątroby dotykają narządu, który ma niezliczone funkcje w organizmie człowieka: metaboliczne, magazynujące, trawienne, detoksykujące i wiele innych. W związku z tym, uszkodzenie wątroby może się wiązać z rozwijaniem bardzo poważnych stanów, także zagrażających życiu, dlatego tak ważna jest dbałość o ten narząd i profilaktyka chorób.

W przypadku wystąpienia schorzenia wątroby korzysta się z różnych leków, np. Heparegen. W niektórych chorobach wątroby wyleczenie jest niemożliwe i konieczny może być przeszczep wątroby.

Jakie są początkowe objawy związane z chorobami wątroby?

Co istotne, chora wątroba może nie powodować wystąpienia żadnych objawów. Są i takie jednostki chorobowe, które powodują występowanie ciężkiego stanu organizmu już w dzieciństwie.

Często dochodzi jednak do stopniowego rozwoju kolejnych oznak choroby, na które warto być czujnym - często możliwości terapeutyczne są znacznie większe w początkowej fazie schorzenia wątroby.

Do początkowych objawów mogą należeć np. pobolewania w prawym podżebrzu lub uczucie zmęczenia. Możliwe są także symptomy grypopodobne, takie jak gorączka, bóle mięśni czy stawów.

Jak objawiają się choroby wątroby?

Objawy ogólne

Objawy chorób wątroby mogą występować zarówno w początkowej fazie schorzenia, jak i w znacznie późniejszym czasie. Może wystąpić uczucie zmęczenia, brak apetytu, zaburzenia miesiączkowania.

W przypadku ostrej niewydolności wątroby, spowodowanej przez np. wirusowe zapalenie wątroby lub zatrucie, szybko dochodzi do rozwoju takich objawów jak zaburzenia świadomości, zaburzenia krzepnięcia krwi (np. z pojawieniem się wybroczyn czy krwawieniem z dziąseł).

Typowym objawem choroby wątroby jest żółtaczka, tzn. żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych oraz oczu, związane z podwyższeniem poziomu bilirubiny we krwi - barwnika powstałego ze "zużytych" czerwonych krwinek. Może jej towarzyszyć świąd. Wystąpienie żółtaczki nie musi oznaczać poważnej choroby wątroby, ale jej pojawienie się powinno być zdecydowanie sygnałem do wizyty u lekarza.

Wirusowe zapalenie wątroby

Wirusowe zapalenia wątroby mogą wywoływać ostrą niewydolność wątroby (co opisano wyżej), powodując takie objawy jak zaburzenia świadomości czy żółtaczkę.

W ostrym WZW mogą występować nudności, wymioty, zmęczenie, bóle brzucha, bóle mięśni i stawów. Pacjent może też zaobserwować ściemnienie moczu i rozjaśnienie stolca. Co ciekawe, duża część przypadków przebiega bez żółtaczki, a niektórzy pacjenci nie mają żadnych objawów.

Stłuszczenie wątroby

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby może powodować niespecyficzne objawy, takie jak zmęczenie, złe samopoczucie, dyskomfort odczuwany w prawym podżebrzu. Co istotne, często pacjent nie zgłasza żadnych objawów, a rozpoznanie jest przypadkowe.

Alkoholowe stłuszczenie wątroby często nie wywołuje żadnych objawów, ewentualnie - podobnie jak w niealkoholowym stłuszczeniu - dochodzi do pobolewania w prawym podżebrzu. W badaniu fizykalnym lekarz może wyczuć powiększenie narządu.

Alkoholowe zapalenie wątroby.

Alkoholowe zapalenie wątroby jest spowodowane przewlekłym nadużywaniem alkoholu, co wywołuje zmiany martwiczo-zapalne w wątrobie. Dochodzi do rozwoju takich objawów jak żółtaczka, uczucie osłabienia, brak apetytu.

Pacjent zgłasza także gorączkę oraz "ból wątroby" (konkretnie ból otaczającej wątrobę błony surowiczej - powiększona wątroba wywołuje jej rozciąganie, co powoduje ból, sama wątroba nie jest unerwiona bólowo).

Z czasem mogą pojawić się objawy wynikające z niewydolności wątroby i jej marskości, opisane niżej.

Marskość wątroby

Objawy marskości wątroby są wywołane przez włóknienie tego narządu na skutek różnych czynników uszkadzających i są związane ze stopniową utratą czynnego miąższu wątroby. Wiąże się to z gromadzeniem szkodliwych związków, czego objawem może być encefalopatia wątrobowa - zaburzenia neurologiczne, objawiające się np. dezorientacją, problemami z mówieniem czy drżeniem rąk.

Poza mało charakterystycznym osłabieniem czy zmniejszeniem apetytu, u pacjentów z marskością wątroby pojawia się zmiana sylwetki ciała (powiększony obwód brzucha i wychudzenie kończyn), odwrócenie rytmu dobowego czy drżenie mięśni.

W przebiegu marskości wątroby dochodzi do zmian skórnych: tzw. pajączków, utraty owłosienia, wybroczyn czy rumienia dłoni. Ponadto pacjentom dokuczają wzdęcia, nudności i wymioty.

Z włóknieniem wątroby związane jest pojęcie nadciśnienia wrotnego, które skutkuje rozwinięciem krążenia obocznego i poszerzeniem naczyń żylnych brzucha (tzw. głowa meduzy) czy przełyku. W związku z czym, objawem marskości wątroby mogą być też stany zagrożenia życia takie jak krwawienie z żylaków przełyku.

Rak wątroby

Najczęstszy złośliwy nowotwór występujący w wątrobie to przerzut innego nowotworu złośliwego - najczęściej raka jelita grubego. W tym wypadku przed objawami wątrobowymi mogą wystąpić objawy z przewodu pokarmowego, np. krwawienie czy zmiana rytmu wypróżnień.

Z kolei najczęstszy pierwotny nowotwór złośliwy wątroby to rak wątrobowokomórkowy (HCC - hepatocellular carcinoma). Do rozwoju HCC predysponuje marskość wątroby, gruczolaki powstałe na podłożu hormonalnym, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby czy choroby metaboliczne.

Inne choroby wątroby

Naczyniak wątroby jest łagodnym nowotworem, który z reguły nie wywołuje żadnych objawów i jest wykrywany przypadkowo, np. podczas badania USG wątroby.

Żółtaczka, ból brzucha, wymioty nieprzynoszące ulgi mogą być związane z ostrym zapaleniem trzustki, którego częstą przyczyną jest kamica żółciowa, tzn. występowanie złogów w pęcherzyku żółciowym i drogach żółciowych.

Z kolei żółtaczka z towarzyszącym silnym bólem w prawym podżebrzu oraz gorączką i dreszczami to objawy typowe dla ostrego zapalenia dróg żółciowych. Mogą im towarzyszyć także zaburzenia świadomości czy nawet objawy wstrząsu. Jest to stan, który zdecydowanie wymaga konsultacji lekarskiej, a często także leczenia inwazyjnego.

Torbiele wątroby to przestrzenie płynowe zlokalizowane w tym narządzie, często niezwiązane z jakimikolwiek objawami i wykrywane przypadkowo. Mogą to być zarówno torbiele łagodne, jak i związane z występowaniem nowotworu złośliwego czy na przykład torbiele pasożytnicze.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące objawów chorób wątroby

Bibliografia

Portal Medycyna Praktyczna

https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50970,ostra-niewydolnosc-watroby

Portal Medycyna Praktyczna

https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50966,alkoholowe-choroby-watroby

Portal Medycyna Praktyczna

https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.1.

Portal Medycyna Praktyczna

https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/288646,niealkoholowa-stluszczeniowa-choroba-watroby-stluszczenie-watroby-nafld-mafld