Trądzik pospolity - przyczyny, objawy, leczenie

nadmierna produkcja łoju;

nieprawidłowe złuszczanie się nabłonka mieszków włosowych;

kolonizacja mieszków włosowych przez bakterie Cutibacterium acnes (dawniej Propionibacterium acnes);

stan zapalny;

uwarunkowania genetyczne.

dieta bogata w produkty o wysokim indeksie glikemicznym - słodzone napoje, żywność wysokoprzetworzona, produkty skrobiowe;

odtłuszczone mleko;

dym papierosowy;

uszkodzenia bądź inne choroby skóry;

niektóre leki i kosmetyki - steroidy, witamina B12, jod, barbiturany, pudry i róże zatykające ujścia gruczołów łojowych i potowych;

wykonywany zawód i narażanie na m.in. takie substancje jak chlor, dziegcie, oleje;

zbyt mała masa ciała lub nadmierna masa ciała (mierzona według wskaźnika BMI);

insulinooporność;

stres.

Zmiany niezapalne

Zaskórniki zamknięte - grudki te tworzą się na skutek nagromadzenia się łoju/keratyny w mieszku włosowym. Potocznie nazywane whiteheads.

Zaskórniki otwarte - tworzą się, gdy rozdęcie mieszka prowadzi do jego otwarcia, utleniania lipidów oraz odkładania się melaniny. Znane również jako blackheads.

Zmiany zapalne

Grudki, guzy, krostki lub torbiele ropne - powstają one w wyniku pęknięcia mieszka włosowego.

trądzik łagodny,

trądzik umiarkowany,

trądzik ciężki.

trądzik młodzieńczy - postać, w której najbardziej intensywne występowanie zmian trądzikowych obserwowane jest w okresie pokwitania. Ta postać trądziku często zanika po kilku latach trwania, najczęściej po ukończeniu procesu dojrzewania. Najczęstszymi zmianami skórnymi w trądziku młodzieńczym są zaskórniki oraz wykwity grudkowe zlokalizowane głównie na twarzy i plecach;

trądzik ropowiczy - charakteryzuje się obecnością torbieli ropnych, które goją się z powstawaniem blizn;

trądzik skupiony - ten rodzaj dotyka najczęściej mężczyzn, a wykwity lokalizują się w okolicy pachowej, pachwinowej oraz pośladkowej. Zmiany te często głęboko naciekają i obecne są również torbiele ropne oraz bardzo duże zaskórniki. Zmiany znikają z pozostawieniem blizny;

trądzik bliznowcowy - w obrębie zmian trądzikowych tworzą się bliznowce;

trądzik z objawami ogólnymi i ciężkim przebiegiem - rzadka postać trądziku. Dotyka młodych mężczyzn, a oprócz zmian skórnych zwraca uwagę: zwiększenie liczby białych krwinek we krwi, przyspieszony OB, gorączka, bóle stawowe, a w RTG można stwierdzić zmiany w stawie mostkowo-obojczykowym. Znany jest również pod nazwą, trądzik piorunujący;

trądzik z wydrapania - ten rodzaj trądziku dotyczy głównie młodych kobiet oraz dorastających dziewcząt. Charakteryzuje się występowaniem łagodnych zaskórników i/lub grudek zapalnych, które są nadmiernie i często wyciskane lub złuszczane, a konsekwencją tego jest powstawanie nadżerek oraz blizn. Potocznie nazywany jest trądzikiem neuropatycznym.

łojotokowe zapalenie skóry,

okołoustne zapalenie skóry,

potówki,

rzekome zapalenie mieszków włosowych brody,

trądzik kosmetyczny,

trądzik odwrócony,

trądzik polekowy,

trądzik różowaty,

zapalenie mieszków włosowych.

retinoidy miejscowe - pochodne witaminy A zapobiegające powstawaniu mikrozaskórników i zaskórników. Wykazują również działanie przeciwzapalne. Są wskazane w każdym rodzaju trądziku w monoterapii lub leczeniu skojarzonym. W ciężkich postaciach trądziku stosowane są doustnie, a miejscowo zalecana jest terapia podtrzymująca po zakończeniu terapii. Lek dostępny jest na receptę oraz bez recepty, w zależności od stężenia;

nadtlenek benzoilu - wykazuje działanie przeciwzaskórnikowe, przeciwzapalnie oraz bakteriobójczo względem C.acnes. Jest to lek dostępny na receptę oraz bez recepty, w zależności od stężenia;

antybiotyki miejscowe - do tych antybiotyków należą klindamycyna oraz erytromycyna. Znajdują zastosowanie w leczeniu łagodnego i umiarkowanego trądziku w skojarzeniu z nadtlenkiem benzoilu. Mają właściwości miejscowo przeciwzapalne;

kwas azelainowy - ma właściwości przeciwzaskórnikowe, przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne i może być stosowany jako pojedyncza metoda leczenia oraz w skojarzeniu z innymi lekami. Jego zaletą jest możliwość stosowania w ciąży. Ponadto efektywnie działa na przebarwienia pozapalne.

antybiotyki stosowane ogólnoustrojowo (doustnie) - wskazane są w trądziku umiarkowanym oraz w cięższych postaciach trądziku w skojarzeniu z preparatami miejscowymi innymi niż antybiotyki;

izotretynoina - pochodna witaminy A stosowana doustnie, działająca na wszystkie mechanizmy powstawania trądziku. Leczenie izotretynoiną wskazane jest w ciężkich postaciach trądziku, w trądziku opornym na leczenie, trądziku z tendencją do nawracania, trądziku przyczyniającego się do dużych trudności psychospołecznych oraz do trądziku przyczyniającego się do powstawania blizn;

leki hormonalne - w leczeniu trądziku znajdują zastosowanie również dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, które wykazują działanie antyandrogenowe, dzięki czemu przyczyniają się do zmniejszonej produkcji łoju. Preparaty hormonalne można stosować u kobiet po 15. roku życia, które jednocześnie chcą stosować antykoncepcję;

antyandrogeny - nie ma wystarczającej ilości badań wykazujących skuteczność spironolaktonu i flutamidu w terapii trądziku. Eksperci zalecają stosowanie spironolaktonu ze względu na jego właściwości antyandrogenowe u kobiet z trądzikiem opornym na leczenie i modyfikowanym przez działanie hormonów. Spironolakton należy stosować w skojarzeniu z antykoncepcją ze względu na szkodliwe działanie wobec płodu.

kwas salicylowy,

nadtlenek benzoilu,

siarkę,

alfa-hydroksykwasy,

adapalen (łagodny miejscowy retinoid),

olejek z drzewa herbacianego.

preparaty apteczne - zawierające takie składniki jak:

kwas azelainowy - wywierający słabe działanie komedolityczne, przeciwłojotokowe, antybakteryjne oraz hamujące melanogenezę. Najczęściej stosowany jest w terapii zmian o średnim nasileniu oraz do leczenia przebarwień potrądzikowych;

kwas glikolowy, kwas migdałowy - pod ich wpływem, przebarwienia po trądziku ulegają rozjaśnieniu;

retinol - dzięki działaniu złuszczającemu niweluje ilość melaniny w skórze, a tym samym zmniejsza występujące przebarwienia;

peelingi chemiczne - zabiegi z zastosowaniem odpowiednio dobranej substancji chemicznej. Peeling złuszcza uszkodzoną warstwę komórek, która następnie jest zastępowana przez nowe komórki. Zabieg ten pozwala zniwelować widoczne defekty skóry;

laser (CO2, Fotona 4D pro) - działa on poprzez delikatnie złuszczanie martwego naskórka, oczyszczając skórę z nierówności i zaskórników. Dodatkowo poprawiona jest jędrność skóry, czyli uzyskiwany jest efekt termoliftingu.