Tabletki antykoncepcyjne a trądzik. Hormony pomagają na trądzik czy go wzmagają?

Problemy z trądzikiem. Skąd się bierze i co może go wywołać?

Zmiany skórne o charakterze trądziku są wynikiem nadmiernej ilości sebum (inaczej łój), produkowanego przez gruczoły łojowe. Nadmierna ilość łoju na skórze miesza się z bakteriami oraz ze złuszczonym naskórkiem. Efektem tego jest blokada porów skóry oraz mieszków włosowych, a w dalszej konsekwencji - przewlekły stan zapalny.

Przyczyny powstawania trądziku

W mechanizmie powstawania zmian skórnych mają udział cztery składowe:

1. Nadmierne wydzielanie łoju.

2. Nieprawidłowe złuszczanie się naskórka na mieszkach włosowych.

3. Kolonizacja mieszków włosowych przez bakterie z grupy Cutibacterium acnes.

4. Przewlekły stan zapalny.

Najważniejszą przyczyną wzrostu produkcji sebum jest nadmiar androgenów lub wyższa wrażliwość gruczołów łojowych na ich prawidłowe stężenie.

Androgeny są to męskie hormony płciowe, których poziom u kobiet jest zazwyczaj niski. Jednak w trakcie cyklu miesiączkowego, gdzie zdarzają się wahania hormonalne, ich stężenie może wzrosnąć.

Na rozwój trądziku ma wpływ również współwystępowanie takich chorób jak zespół policystycznych jajników. Jest to choroba endokrynologiczna, która objawia się nieregularnymi miesiączkami oraz wzrostem poziomu testosteronu we krwi. Zaleca się oznaczenie całkowitego testosteronu, który jest podwyższony. Oznaczenia wolnego testosteronu ma mniejsze znaczenie diagnostyczne.

Do objawów podwyższonego poziomu androgenów można zaliczyć:

• trądzik,

• łysienie u dziewcząt,

• pojawienie się owłosienia typu męskiego (tj. zarost, pojawienie się owłosienia na klatce piersiowej).

Co może wpływać na pogorszenie trądziku?

Czynniki, które mogą wpływać na zaostrzenie trądziku to:

• stres psychiczny - najmniej doceniany czynnik. Nadmierne wydzielanie kortyzolu (hormonu stresu) bezpośrednio stymuluje sebocyty i zwiększa produkcję sebum;

• palenie tytoniu - nikotyna nasila nieprawidłowe złuszczanie naskórka w ujściach mieszków włosowo-łojowych;

• sposób odżywiania - szczególnie dieta bogata w węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym oraz spożywanie dużej ilości nabiału;

• niektóre leki - m.in. glikokortykosteroidy, leki przeciwgruźlicze, leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwdepresyjne.

W jaki sposób tabletki antykoncepcyjne działają na redukcję trądziku?

W tabletkach antykoncepcyjnych znajdują się syntetyczne odpowiedniki żeńskich hormonów płciowych. Zażywanie ich hamuje syntezę i wydzielanie męskich hormonów płciowych, a tym samym zmniejsza działanie androgenów na gruczoły łojowe. Może powodować to znaczącą poprawę kondycji skóry.

Bardzo istotne jest to, że tylko dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne pomagają w leczeniu zmian skórnych . Niestety, jednoskładnikowe preparaty mogą nawet sprzyjać powstawaniu trądziku.

Jakie są przeciwskazania do leczenia trądziku tabletkami antykoncepcyjnymi?

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej jest bezwzględne przeciwwskazane w okresie ciąży lub w okresie prób zajścia w ciążę.

Czy odstawienie tabletek antykoncepcyjnych wiąże się z niepłodnością? Nie, stosowanie antykoncepcji hormonalnej nie wpływa na płodność.

Przyjmowanie hormonów jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• masz 35 lat lub więcej i palisz papierosy;

• cierpisz na chorobę powodującą wzrost krzepliwości krwi (np. posiadasz niedobór czynnika V - mutacja Leiden);

• chorujesz na nowotwór zależny od stężenia estrogenów (np. rak piersi);

• byłaś długo unieruchomiona lub masz problemy z poruszaniem się;

• doświadczasz niewyjaśnionych krwawień z dróg rodnych;

• przebyłaś chorobę zakrzepowo-zatorową krwi (np. zator płucny);

• masz nadciśnienie tętnicze powyżej 160/100 mmHg.

Przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych mimo przeciwwskazań może wiązać z groźnymi powikłaniami, takimi jak udar mózgu.

Tabletki antykoncepcyjne a trądzik - jak należy przyjmować środki?

Rozpoczęcie kuracji tabletkami antykoncepcyjnymi powinno być rozpoczęte pierwszego dnia miesiączki, by zachować regularność cykli.

Podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych, należy pamiętać o zażywaniu ich codziennie o tej samej porze, dzięki temu stężenie hormonów utrzymuje się na tym samym poziomie.

Należy pamiętać również o innych zasadach stosowania. Jeżeli podczas czterech godzin od przyjęcia pigułki wystąpiła biegunka lub wymioty, to istnieje ryzyko, że tabletka mogła się nie wchłonąć i preparat nie zachowa swojego efektu antykoncepcyjnego. Należy wówczas przyjąć kolejną tabletkę z blistra.

Po bardziej szczegółowe informacje zapraszamy do przeczytania artykułu: "Kiedy najlepiej przyjmować tabletki antykoncepcyjne "

Tabletki antykoncepcyjne a pryszcze - skutki uboczne leczenia trądziku środkami hormonalnymi

Tabletki zawierające hormony mogą powodować szereg efektów niepożądanych. Do najważniejszych z nich można zaliczyć:

• wzrost ciśnienia tętniczego,

• spadek libido,

• wahania nastroju,

• bolesność piersi,

• nudności.

Kto i kiedy może stosować tabletki antykoncepcyjne w leczeniu trądziku?

Należy pamiętać, że tabletki hormonalne powinny być stosowane, jeżeli inne metody leczenia nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. W terapii zmian trądzikowych w pierwszej kolejności należy wymienić:

• kuracje miejscowe - zawierające retinoidy lub antybiotyki . Retinoidy są pochodnymi witaminy A i powodują zmniejszenie zaskórników. Antybiotyki posiadają właściwości przeciwzapalne oraz hamują rozwój bakterii;

• doustne antybiotyki - wskazane w leczeniu trądziku zapalnego o charakterze od umiarkowanego do ciężkiego. Powinny być stosowane w leczeniu skojarzonym z preparatami miejscowymi;

• izotretynoina - pomocna w terapii wszystkich postaci trądziku.

Doustne tabletki antykoncepcyjne znajdują zastosowanie przede wszystkim u kobiet w wieku rozrodczym i powyżej 15. roku życia. Bardzo ważnym kryterium jest to, czy lekarz podejrzewa trądzik hormonalny, ponieważ tylko wtedy kompleksowa terapia hormonalna może przynieść oczekiwane efekty.

Należy pamiętać o uwzględnieniu planów prokreacyjnych . Zazwyczaj zaleca się tabletki antykoncepcyjne u kobiet, które nie planują ciąży w najbliższym czasie.

Jakie tabletki antykoncepcyjne są skuteczne w leczeniu trądziku?

Zalecanym preparatem są tabletki dwuskładnikowe zawierające syntetyczny estrogen oraz syntetyczny progesteron.

Leczenie trądziku przy pomocy tabletek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych może powodować pogorszenie trądziku. Leki hormonalne jednoskładnikowe zawierają tylko syntetyczny progestron, natomiast dwuskładnikowe dodatkowo posiadają syntetyczny estrogen. To właśnie estrogen odpowiada za działanie antyandrogenne, co powoduje, że ich stężenie we krwi ulega zmniejszeniu, a to skutkuje mniejszą produkcją łoju.

Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych w leczeniu trądziku

Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych przynosi największe korzyści, gdy jest to trądzik hormonalny. Niestety, istnieje możliwość nawrotu zmian skórnych u kobiet, które zaprzestały stosowania antykoncepcji hormonalnej.

Największa skuteczność w leczeniu trądziku dorosłych lub trądziku uporczywego ma doustna kuracja izotretinoiną.

Odstawienie antykoncepcji hormonalnej a trądzik - skutki i objawy

Zaprzestanie stosowania tabletek antykoncepcyjnych, może wiązać się z przejściowym nawrotem zmian skórnych, a nawet może wywołać trądzik u osób, które wcześniej nie zmagały się z tym problemem. Występuje tzw. "efekt z odbicia" i dochodzi do przejściowego zaostrzenia zmian trądzikowych, ponieważ gruczoły łojowe znowu zostają eksponowane na działanie androgenów.

Czy to oznacza, że problem z trądzikiem zostanie z nami na zawsze? Nie! Na szczęście sytuacja ta nie jest trwała, bo w przeciągu 3-6 miesięcy po zakończeniu terapii hormonalnej, stan skóry powinien wrócić do normy.

Wśród przyczyn pojawienia się trądziku po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych można wymienić:

1. Wzrost poziomu androgenów.

2. Wahania hormonalne innego pochodzenia.

3. Zaburzenie mikroflory jelitowej.

4. Niższy poziom cynku.

Bibliografia

Medycyna praktyczna, [online], [ dostęp 31.05.2023], dostępny w internecie: https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.1.8.10

Medycyna praktyczna, [online], [dostęp 31.05.2023], dostępny w internecie https://www.mp.pl/dermatologia/wytyczne/258188,tradzik-pospolity-rozpoznanie-i-leczenie