Jakie są objawy trądziku martwiczego? Dlaczego wczesne leczenie jest tak ważne?

Czym jest trądzik martwiczy?

Trądzik martwiczy to choroba, która częściej dotyka kobiety niż mężczyzn, zwykle w czwartej i piątej dekadzie życia. To rzadko występujący rodzaj trądziku, powodujący przewlekłe zmiany martwicze, które pozostawiają nieestetyczne blizny.

Początek choroby jest bardzo podstępny i objawia się jako swędzące, czerwone grudki zwykle na nosie, czole i przedniej linii włosów. W cięższych przypadkach zmiany skórne są obecne również w linii środkowej klatki piersiowej i obszarach międzyłopatkowych.

Czerwone grudki pęcherzykowe, z obecnym często wysiękiem, przekształcają się w krosty, a ich środek zapada się, tworząc suchy strup. Z czasem strup ulega przebudowaniu z wytworzeniem ogniska martwiczego i pozostawieniem blizny.

Trądzik martwiczy sprawia, że mieszki włosowe przestają funkcjonować, co prowadzi do nieodwracalnej utraty włosów i łysienia bliznowatego. Gdy zmiany trądzikowe nawracają, skóra na linii włosów staje się zdeformowana i zniekształcona.

Zobacz także: Trądzik grudkowy - przyczyny, wygląd zmian skórnych, leczenie

@erecept.pl Masz problem z trądzikiem na twarzy lub na plecach czy ramionach? Wprowadź zmiany omówione z filmie, a szybko zobaczysz różnice! #trądzik #krosty #leczenieskóry #erecept ♬ Roxanne - Instrumental - Califa Azul

Jakie są przyczyny trądziku martwiczego?

Przyczyny powstawania trądziku martwiczego to m.in. nieprawidłowa odpowiedź zapalna na patogeny, najczęściej Cutibacterium Acnes (dawnej Propionibacterium Acnes), gatunki Malassezia, Demodex folliculorum, a w najcięższych przypadkach Staphylococcus aureus.

Wysoka aktywność gruczołów łojowych prowadzi do zatkania porów, czyli tworzenia zaskórników. Miejsca te stają się idealnym siedliskiem dla wspomnianych wyżej bakterii, będących przyczyną stanu zapalnego. Gruczoły łojowe uchodzą do mieszków włosowych, więc zmiany martwicze rozwijają się w efekcie uszkodzenia mieszka i śmierci komórki.

Przyczyną śmierci komórki mogą być również czynniki środowiskowe, duże dawki promieniowania, substancje toksyczne lub zmiany zachodzące w wyniku mechanicznego i chemicznego uszkodzenia.

Jak rozpoznać trądzik martwiczy?

W przypadku trądziku martwiczego bardzo ważną rolę odgrywa szybka diagnoza, do której niezbędna jest znajomość objawów choroby i przeprowadzenie dokładnego badania fizykalnego.

Rozpoznanie trądziku martwiczego stawia się na podstawie cech klinicznych oraz pobiera się materiał do badania histopatologicznego. Materiał do badania należy pobrać z owłosionej skóry głowy - nigdy nie z miejsca, w którym doszło już do zniszczenia mieszka włosowego i występuje łysienie bliznowate. W badaniu histopatologicznym należy ocenić m.in. charakter i rodzaj zapalenia, obecność lub brak gruczołów łojowych oraz budowę mieszków włosowych.

Z czym różnicować trądzik martwiczy?

Objawy trądziku martwiczego nie są swoiste, dlatego należy je różnicować z innymi chorobami, takimi jak:

• bakteryjne zapalenie mieszków włosowych - w przebiegu zapalenia mieszków włosowych zmiany są zazwyczaj mniejsze, bardziej liczne i zlokalizowane na całej owłosionej skórze głowy. Dodatkowo nie swędzą i nie powodują blizn;

• trądzik pospolity;

• grzybica skóry głowy;

• wyprysk opryszczkowy;

• gruźlica skóry;

• kiła trzeciorzędowa;

• postać skórna tocznia;

• uszkodzenie termiczne lub nawracające otarcia mechaniczne.

  Zobacz także: Trądzik - rodzaje, charakterystyka i leczenie

Jak wygląda leczenie trądziku martwiczego?

W leczeniu trądziku martwiczego bardzo ważną rolę odgrywa wczesne rozpoznanie choroby i odpowiednie leczenie, ponieważ w początkowym stadium zajęta jest tylko powierzchowna część mieszka włosowego, co zwiększa szansę na powodzenie leczenia i regenerację włosa.

Jest to choroba przewlekła, pozostawiająca przebarwienia i blizny, dlatego podczas terapii trądziku martwiczego bardzo często niezbędna jest pomoc psychologa lub konsultacja lekarza psychiatry.

Zobacz także: Przebarwienia po trądziku – czy można im zapobiec? Jak je leczyć?

Leczeniem pierwszego rzutu w trądziku martwiczym jest długoterminowa terapia antybiotykami. Podaje się doustne tetracykliny (antybiotyk o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym) lub izotretynoinę w połączeniu z glikokortykosteroidami - wykazuje działanie przeciwzapalne i normalizuje proces keratynizacji, hamując nadmierne tworzenie komórek łojowych.

W celu leczenia stanu zapalnego stosuje się również preparaty o działaniu miejscowym m.in. nadtlenek benzoilu, retinoidy, niacynamid, kwas salicylowy, kwas azelainowy oraz szampony przeciwbakteryjne.

W przypadku wystąpienia zmian trądzikowych należy skonsultować się ze specjalistą. Lekarz dokona właściwej diagnozy i w razie potrzeby przepisze leki dostępne wyłącznie na receptę (recepta online).

Jeśli do rozpoznania choroby dojdzie w zaawansowanym stadium, jedyną szansą na wystąpienie włosów w miejscach łysienia bliznowatego jest przeszczep.

Zobacz także: Kremy, żele i maści na trądzik - jakie są dostępne metody miejscowego leczenia trądziku?

Jak zapobiegać powstawaniu trądziku martwiczego?

Kluczową rolę w zapobieganiu trądziku martwiczego odgrywa odpowiednia pielęgnacja. Należy w pierwszej kolejności odbudować barierę hydrolipidową skóry i szczególną uwagę skupić na regulacji wydzielania sebum (łoju) m.in. poprzez:

• codzienne oczyszczanie skóry delikatnymi kosmetykami,

• dokładny, najlepiej dwuetapowy demakijaż,

• wykonanie badań laboratoryjnych w celu sprawdzenia poziomu hormonów odpowiadających za hamowanie pracy gruczołów łojowych m.in. progesteron, androgeny,

• regularne wykonywanie peelingów np. enzymatycznych,

• stosowanie kremów nawilżających,

• aplikowanie kremów z filtrem, niezależnie od pory roku,

• dietę bogatą w owoce i warzywa,

• ograniczenie spożywania cukrów i tłuszczów,

• częstą wymianę ręczników i pościeli,

• regularną aktywność fizyczną,

• ograniczenie stresu,

• stosowanie miejscowych preparatów o działaniu przeciwzapalnym np. kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu.

  Zobacz także: Trądzik kosmetyczny - czemu się pojawia i jak się go leczy?

Bibliografia

Etiopatologia leczenie i klinika trądziku pospolitego

http://nedo.gumed.edu.pl/wszpziu/Prace%20licencjackie%20i%20magisterskie/Praca%20licencjacka.pdf

Acne Necrotica in Its Entirety: When It Starts, and After It Evolves, Girum Assefa, Published online 2023 Aug 22. doi: 10.2147/IMCRJ.S421796

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10460170/

Serwis wylecz to, [online] [dostęp 28.12.2023] dostępny w internecie:

https://wylecz.to/choroby-skory/tradzik-pospolity/

Serwis Medycyna Praktyczna, [online] [dostęp 28.12.2023] dostępny w internecie:

https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74475,tradzik-pospolity-rodzaje-i-przyczyny-jak-pozbyc-sie-tradziku