Szacuje się, że 75% kobiet choć raz w życiu przechodzi grzybiczą infekcję pochwy. Jest ono najczęściej skutkiem zaburzenia równowagi flory fizjologicznej pochwy.
Stany zapalne sromu i pochwy mogą mieć różną etiologię, drugą co do częstości stanowi grzybicze zapalenie, wywołane przez grzyby drożdżopodobne, przede wszystkim z rodzaju Candida albicans.
Szacuje się, że 75% kobiet choć raz w życiu przechodzi taką infekcję intymną, w 50% przypadków dochodzi do nawrotu. Zapalenie jest zazwyczaj konsekwencją zachwiania równowagi mikrobiologicznej pochwy, jednak zarazić można się także drogą kontaktów płciowych.
Objawy zapalenia bywają uporczywe, pacjentki skarżą się najczęściej na świąd zewnętrznych narządów płciowych oraz obecność serowatej wydzieliny z pochwy.
Leczenie infekcji polega na stosowaniu preparatów przeciwgrzybiczych, przede wszystkim w formie miejscowej, niekiedy konieczna jest terapia doustna.
Choroba nie niesie za sobą zazwyczaj żadnych długotrwałych konsekwencji, jednak nawracająca, nieleczona grzybica pochwy może skutkować przeniesieniem się stanu zapalnego na szyjkę macicy, jajowody lub inne narządy wewnętrzne. Zrosty wynikające z zapalenia jajowodów mogą być też przyczyną bezpłodności.
@erecept.pl Stosujesz wszystkie z tych zaleceń? #grzybica #objawychoroby #medycyna #kandydoza #grzybicapochwy #leczeniegrzybicy #erecepta #erecept #profilaktyka ♬ dźwięk oryginalny - Erecept.pl
Na florę fizjologiczną pochwy składa się ponad 100 różnych rodzajów mikroorganizmów, w przeważającej większości są to bakterie, jednak niekiedy w pochwie bytują także grzyby drożdżakowe. Nie musi to być od razu patologia, grzyby te nie zawsze wywołują objawy choroby i nie zawsze wymagane jest wdrożenie leczenia przeciwgrzybiczego.
Organizm wykształcił wiele różnych mechanizmów obrony przed zakażeniem grzybami, które mogą na co dzień znajdować się w pochwie. Podstawową strategią jest stałe utrzymywanie kwaśnego pH pochwy, za co odpowiedzialne są bakterie Lactobacillus acidophilus (pałeczki kwasu mlekowego) oraz żeńskie hormony płciowe - estrogeny. Korzystnie działa też regularne złuszczanie się nabłonka waginy oraz usuwanie wydzieliny pochwowej. By nie dopuścić do nadmiernej ekspansji drożdżaków ważne jest także zapewnienie tzw. odporności kolonizacyjnej, czyli różnorodności mikroorganizmów żyjących w pochwie. Bakterie walczą z grzybami o składniki odżywcze i miejsce niezbędne do życia, co sprawia, że drożdżaki nie mają wystarczająco dobrych warunków by niekontrolowanie się rozmnażać i zagrażać kobiecie.
Grzybica pochwy jest chorobą oportunistyczną czyli spowodowaną obecnymi już w organizmie patogenami, rozwijającą się w momencie osłabienia mechanizmów obronnych. Ryzyko infekcji zwiększa się w takim razie w każdym momencie zmiany pH pochwy na bardziej zasadowe, przede wszystkim w okresie okołomiesiączkowym, po menopauzie oraz w trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej. Newralgicznym momentem jest także okres ciąży, w którym dochodzi do intensywnych zmian hormonalnych.
Do zaburzenia równowagi biocenozy pochwy, i tym samym nadmiernego rozwoju drożdżaków może dochodzić także w momencie osłabienia układu odpornościowego organizmu np. podczas infekcji wirusowej lub zaostrzenia choroby ogólnoustrojowej. Negatywny wpływ na bakterie flory fizjologicznej ma stosowanie szerokospektralnej antybiotykoterapii i sterydoterapia. Także stan hiperglikemii w przebiegu cukrzycy zapewnia odpowiednie warunki do rozwoju drożdżaków.
Nieodpowiednia higiena okolic intymnych sprzyja zakażeniom grzybiczym. Zbyt rzadkie podmywanie się oraz niewystarczająco częste zmienianie środków higienicznych, zwłaszcza podczas miesiączki zapewnia środowisko idealne do namnażania drobnoustrojów. Z drugiej jednak strony nadmierne przestrzeganie zasad higieny i dokonywanie irygacji pochwy powoduje wypłukiwanie się pałeczek kwasu mlekowego i tym samym niebezpieczny wzrost pH pochwy.
Do grzybiczego zapalenia pochwy może dojść także w wyniku stosunku seksualnego z zakażonym partnerem. Grzybica zwiększa ryzyko zarażenia się także innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Drożdżyca pochwy jest chorobą o intensywnych i uporczywych objawach. Kobiety skarżą się na silny świąd i ból okolic intymnych, który nasila się szczególnie po kąpieli oraz stosunku seksualnym. Pojawia się obfita, bezwonna, biała wydzielina z pochwy, o grudkowej strukturze, niektórzy porównując ją do twarożku nazywają ją serowatą.
Skóra zewnętrznych narządów płciowych jest zaczerwieniona i obrzęknięta, widoczne są powierzchowne pęknięcia oraz krostkowe wykwity, które mogą przenosić się na pobliskie okolice ciała. Kobiety zgłaszają także uczucie pieczenia podczas oddawania moczu.
U mężczyzn bardzo rzadko dochodzi do rozwoju objawowego grzybiczego zapalenia. Niekiedy obserwuje się zaczerwienienie żołędzi prącia i krostkową wysypkę, którym może towarzyszyć świąd.
Diagnozę grzybiczego zapalenia pochwy można postawić zazwyczaj po przeprowadzeniu wywiadu i ocenie charakteru upławów u pacjentki.
Przy wątpliwościach diagnostycznych lub nawracającym charakterze infekcji ginekolog może przeprowadzić dodatkowe badania np. ocena mikroskopowa lub posiew wymazu z pochwy, dzięki któremu dowiemy się jaki konkretnie rodzaj drobnoustroju wywołał zapalenie.
Należy pamiętać, że samo wykrycie obecności drożdżaków Candida w pochwie, bez współwystępowania objawów infekcji nie jest podstawą do wdrożenia leczenia.
Standardowo infekcję grzybiczą leczy się za pomocą miejscowych leków przeciwgrzybiczych w postaci kremu, maści lub globulek dopochwowych zawierających substancje takie jak natamycyna, nystatyna czy klotrimazol. Terapia trwa zazwyczaj 7-14 dni, zbyt wczesne odstawienie leków może doprowadzić do nawrotu infekcji. Podczas leczenia należy powstrzymywać się od kontaktów seksualnych.
W przypadku ciężkiej, nawracającej grzybicy narządów płciowych konieczne może być zastosowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych, przede wszystkim flukonazolu.
W kandydozie pochwy zastosowanie ma także kwas borowy w postaci globulek. Łagodzi on objawy infekcji oraz pomaga odbudować mechanizmy obronne organizmu - silnie zakwasza środowisko i tym samym pogarsza warunki rozwoju patologicznych drobnoustrojów.
Po zakończeniu leczenia przeciwgrzybiczego warto rozpocząć przyjmowanie probiotyków zawierających pałeczki kwasu mlekowego (np. ProVag), które wspomagają odbudowę prawidłowej flory bakteryjnej pochwy.
Zazwyczaj nie ma konieczności leczenia partnera seksualnego pacjentki. Wyjątek stanowi sytuacja, w której istnieje podejrzenie, że to on był źródłem zakażenia lub gdy sam ma objawy. Leczenie należy również rozważyć w przypadku nawracającej kandydozy u partnerki.
By zmniejszyć ryzyko drożdżakowego zapalenia pochwy należy zadbać o prawidłową higienę okolic intymnych. Zaleca się codzienne przemywanie okolic intymnych, najlepiej za pomocą żelu zawierającego pałeczki kwasu mlekowego, co wspomaga utrzymanie kwaśnego pH pochwy.
Należy jednak powstrzymać się od intensywnych irygacji pochwy, wielokrotnych i bardzo gorących kąpieli oraz korzystania z wanny z hydromasażem.
Należy często zmieniać środki higieny osobistej podczas miesiączki, przy nawracających infekcjach bardziej korzystne jest stosowanie podpasek zamiast tamponów. Poleca się także rezygnację z codziennego stosowania wkładek higienicznych. Kosmetyki oraz środki higieny powinny zawierać naturalne składniki, nie zaleca się stosowania produktów perfumowanych.
Ubrania i bielizna powinny być luźne i przewiewne, stworzone z naturalnych materiałów. Zaleca się także rezygnację z bielizny w trakcie odpoczynku nocnego.
Podczas stanów osłabienia odporności organizmu np. infekcji, antybiotykoterapii można rozważyć profilaktyczne stosowanie globulek o działaniu probiotycznym.
Warto także zadbać o prawidłową dietę. Zaleca się ograniczenie ilości przyjmowanych cukrów prostych, gdyż stanowią one doskonałe podłoże do rozwoju drożdżaków, niekorzystne może być także spożywanie dużej ilości nabiału. Dieta powinna być bogata w pełnoziarniste, wysokobłonnikowe produkty oraz produkty zawierające duże ilości witamin z grupy B.
