Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe
Przed rozpoczęciem stosowania antykoncepcji hormonalnej warto wiedzieć, że podczas terapii nie pojawia się naturalne i typowe krwawienie miesięczne. Ma to związek z dostarczaniem do organizmu sztucznych hormonów, pod wpływem których proces owulacji nie zachodzi.
Jest to jeden z najważniejszych mechanizmów, które chronią kobietę przed zajściem w ciążę. Krwawienie z pochwy pojawiające się w trakcie terapii hormonalnej określane jest jako krwawienie z odstawienia.
Antykoncepcja dwuskładnikowa dzieli się na tabletki jednofazowe, dwufazowe oraz trójfazowe. Najpopularniejsze na rynku farmaceutycznym są preparaty jednofazowe, w których każda tabletka zawiera taką samą ilość substancji czynnych. Preparaty dwufazowe oraz trójfazowe posiadają zmienną ilość hormonów w tabletkach, dostosowaną do konkretnego dnia cyklu miesięcznego.
Jednofazowe, dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne różnią się schematem dawkowania - dostępne są preparaty przyjmowane w schemacie 24+4 oraz 21+7.
W opakowaniach 24+4 znajduje się 28 tabletek - 24 tabletki aktywne i 4 tabletki placebo, czyli pozbawione komponenty hormonalnej. Tabletki placebo różnią się kolorem, dzięki czemu łatwiej je odróżnić. Ich obecność w blistrze sprawia, że pacjentki nie muszą pamiętać o robieniu przerwy między dwoma opakowaniami leku.
Drugim popularnym schematem dawkowania tabletek jednofazowych jest 21+7. W pudełku znajduje się 21 tabletek o tej samej barwie, każda z nich zawiera identyczną ilość hormonów. Po zakończeniu blistra należy zrobić 7 dni przerwy (w tym czasie pojawia się krwawienie z odstawienia), a następnie rozpocząć przyjmowanie pigułek z nowego opakowania. Wadą tego typu preparatów jest konieczność pamiętania o obowiązkowej przerwie na odstawienie leku.
Preparaty dwufazowe i trójfazowe, zawierające zmienną ilość substancji czynnych, są rzadziej stosowane. Ciekawym przedstawicieli tej grupy jest preparat Seasonique, który zawiera 91 tabletek - 84 tabletki zawierające estrogen i progesteron oraz 7 tabletek z samym estrogenem. Stosuje się je bez przerwy, krwawienie z odstawienia następuje tu dopiero po przyjęciu 84. tabletki zawierającej dwie substancje czynne.
Przesuwanie terminu miesiączki z udziałem tych preparatów jest bardziej skomplikowane niż w przypadku leków jednofazowych i bezwzględnie wymaga konsultacji lekarskiej.
Dwuskładnikowe pigułki antykoncepcyjne zawierają w swoim składzie progesteron oraz estrogeny. Ich mechanizm działania polega na zahamowaniu owulacji, zmianie konsystencji śluzu szyjkowego na nieprzepuszczalny i utrudniający przedostanie się plemników, a także promowaniu zmian błony śluzowej macicy, w wyniku których implantacja zarodka jest utrudniona.
Znając już podstawowe fakty o dwuskładnikowych pigułkach antykoncepcyjnych, możemy zadać sobie pytanie - jak przy ich użyciu opóźnić krwawienie?
Kobiety przyjmujące preparaty 21+7 mogą zrezygnować z przerwy pomiędzy dwoma opakowaniami tabletek, w schemacie 24+4 można natomiast pominąć wszystkie tabletki placebo i od razu rozpocząć korzystanie z następnego opakowania. Efektem tych działań jest opóźnienie wystąpienia krwawienia z odstawienia o 21 lub 24 dni (w zależności od stosowanego typu antykoncepcji) - krwawienie pojawia się po zakończeniu stosowania drugiego opakowania.
Drugim sposobem na opóźnienie miesiączki jest skrócenie przerwy między pierwszym a drugim opakowaniem preparatu 21+7 lub pominięcie kilku tabletek placebo preparatu 24+4. Krwawienie z odstawienia ulegnie przesunięciu o liczbę dni, o którą została skrócona przerwa.
Powyższe metody nie zmniejszają skuteczności antykoncepcji. Wszelkie wątpliwości i pytania związane ze stosowaniem antykoncepcji należy omówić z lekarzem.
Krążki i plastry antykoncepcyjne
Zarówno krążek antykoncepcyjny, jak i plaster zawiera w swoim składzie estrogen oraz progesteron.
Stosowanie plastrów antykoncepcyjnych polega na cotygodniowej zmianie plastra na nowy. Pierwszy plaster przykleja się w 1. dniu wystąpienia miesiączki, po czym zmienia się go 8. dnia, później wymiana następuje 15. dnia cyklu miesiączkowego.
22. dnia cyklu plastra się nie nakleja, jest to pierwszy dzień tygodniowej przerwy od antykoncepcji. W celu opóźnienia okresu można zrezygnować z przerwy - 22. dnia cyklu zdejmuje się ostatni plaster antykoncepcyjny ze starego opakowania i przykleja pierwszy plaster z nowego opakowania.
Podobnie wygląda sytuacja w przypadku krążka antykoncepcyjnego tzw. ringa. Tradycyjnie ring powinien pozostać w pochwie przez pierwsze 21 dni cyklu miesiączkowego, potem następuje tydzień przerwy. Aby opóźnić okres, system dopochwowy wymienia się na nowy z pominięciem tygodniowej przerwy.
Jak opóźnić okres, jeżeli kobieta nie stosuje antykoncepcji?
Jeżeli kobieta nie przyjmuje na stałe antykoncepcji, zmianę cyklu menstruacyjnego można dokonać poprzez zastosowanie tzw. tabletek przesuwających okres. Preparaty te zawierają w swoim składzie progesteron otrzymany syntetycznie - noretysteron, linestrenol oraz medroksyprogesteron. Nazwy handlowe dostępnych na rynku preparatów to Norethisterone, Provera, Orgametril i Primolut Nor.
Tabletki opóźniające okres należy zacząć stosować 3 dni przed rozpoczęciem kolejnej miesiączki. Lek przyjmuje się 3 razy dziennie po jednej tabletce aż do momentu, gdy kobieta znowu będzie gotowa na krwawienie miesięczne.
Okres ten nie może być jednak dłuższy niż dwa tygodnie. Opóźnienie miesiączki trwa póki progesteron jest na wysokim poziomie. Przesuwanie miesiączki za pomocą pochodnych progesteronu w dłuższym okresie nie jest korzystne, gdyż mogą wystąpić objawy uboczne np. wahania nastroju, zmniejszone libido czy obrzęk piersi.
