O co zapyta Cię lekarz ginekolog przed przepisaniem tabletek antykoncepcyjnych?

Na pierwszej wizycie ginekolog przeprowadzi z Tobą wywiad lekarski i prawdopodobnie zada wiele pytań m.in. na temat Twojej miesiączki. Typowo pacjentki są pytane o to, kiedy wystąpiła pierwsza i ostatnia miesiączka, ile dni trwa, co ile dni występuje (długość cyklu miesięcznego) i czy jest to regularna, stała ilość dni, czy może występują wahania w długości cyklu. Ginekolog zapyta, czy u kobiety występują obfite krwawienia lub bolesne miesiączki - może to wpłynąć na rodzaj antykoncepcji, jaki lekarz poleci dla konkretnej pacjentki.

Zwróć uwagę na wszystkie leki, suplementy diety i preparaty ziołowe, które stosujesz, nawet jeśli tylko doraźnie. Jeżeli stosujesz leki zwiększające ryzyko zakrzepicy lub takie, które wchodzą w interakcje z tabletkami antykoncepcyjnymi, jak np. ziele dziurawca zwyczajnego, niektóre leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwgruźlicze, leki przeciwgrzybicze, a także preparaty stosowane w leczeniu zakażeń wirusem HIV lub HCV, koniecznie poinformuj o tym lekarza.

Podczas pierwszej wizyty nie ukrywaj przed lekarzem żadnych chorób, które przebyłaś lub na które chorujesz przewlekle. Przed wizytą postaraj się również dowiedzieć więcej na temat chorób występujących w Twojej rodzinie, ponieważ prawdopodobnie zostaniesz o nie zapytana przez lekarza ginekologa.

Szczególną uwagę ginekolog zwróci na choroby wątroby (przed przepisaniem tabletek antykoncepcyjnych może zlecić badanie krwi - próby wątrobowe), choroby nowotworowe (np. rak piersi), chorobę niedokrwienną serca, zaburzenia hormonalne, układ pokarmowy i jego dysfunkcje, a także bóle głowy. Antykoncepcja dwuskładnikowa na początku stosowania zwiększa krzepliwość krwi, wobec czego na pewno lekarz ginekolog dokładnie dopyta o czynniki ryzyka występowania zakrzepicy.

Jeśli u pacjentki występują czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy żylnej lub tętniczej, należy powiedzieć o tym lekarzowi. Antykoncepcja hormonalna, zawierająca estrogeny, zwiększa ryzyko zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej, które mogą być fatalne w skutkach. Aby dobrać odpowiednie tabletki antykoncepcyjne lub inną metodę antykoncepcji lekarz musi mieć pełny obraz stanu zdrowia pacjentki.

Należy poinformować lekarza, jeżeli u kobiety kiedykolwiek wystąpiła żylna choroba zakrzepowo-zatorowa lub występuje u niej znana genetyczna lub nabyta predyspozycja do występowania żylnej (np. oporność na aktywowane białko C (APC), jak również czynnik V Leiden, niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S) lub tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej (hiperhomocysteinemia, obecność przeciwciał antyfosfolipidowych).

Inne choroby, które są przeciwwskazaniem do stosowania antykoncepcji hormonalnej dwuskładnikowej to np. dławica piersiowa, zawał mięśnia sercowego, choroby naczyń mózgowych – udar mózgu lub przemijający napad niedokrwienny (TIA), a także migrena z aurą.

Czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo zakrzepicy przy równoczesnym stosowaniu antykoncepcji hormonalnej to: otyłość (BMI powyżej 30 kg/m2), dodatni wywiad rodzinny, nowotwór, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe zapalne choroby jelit (np. choroba Leśniowskiego - Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, a także wiek powyżej 35 roku życia.

Inne schorzenia związane z bardzo wysokim ryzykiem wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej to: cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi, ciężkie nadciśnienie tętnicze, ciężka dyslipoproteinemia, ciężka choroba wątroby do czasu normalizacji prób wątrobowych, ciężka lub ostra niewydolność nerek, łagodne i złośliwe guzy wątroby, rozpoznanie lub podejrzenie złośliwego nowotworu hormonowrażliwego (np. narządów płciowych lub raka piersi).

Ginekolog może zapytać o różne niepokojące objawy takie jak np. niezdiagnozowane krwawienie z pochwy i zalecić wyjaśnienie ich przyczyny przed rozpoczęciem stosowania antykoncepcji.

Środki antykoncepcyjne można stosować wyłącznie u kobiet niebędących w ciąży - antykoncepcja hormonalna negatywnie wpływa na rozwój płodu i może prowadzić do poronienia.

Jeżeli pacjentka ma w planach na najbliższy miesiąc rozległy zabieg chirurgiczny związany z długotrwałym unieruchomieniem, zabieg w obrębie nóg lub miednicy, zabieg neurochirurgiczny lub podróż samolotem dłużsżą niż 4 godziny, lekarz ginekolog u większości kobiet nie zaleci wówczas stosowania antykoncepcji hormonalnej.

Najważniejszym kryterium, oprócz bezpieczeństwa, którym kieruje się lekarz przy doborze antykoncepcji dla konkretnej pacjentki, jest jej komfort i jakość życia. Istnieją dwa podstawowe rodzaje antykoncepcji dla kobiet: niehormonalna i hormonalna.Skuteczność antykoncepcji hormonalnej zależy przede wszystkim od jej regularnego stosowania. Wachlarz możliwości jest naprawdę imponujący. Antykoncepcja hormonalna obejmuje tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe, tabletki jednoskładnikowe, a także plastry antykoncepcyjne, krążki dopochwowe i hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne. Dzięki szerokiej dostępności różnych metod i preparatów, lekarz ginekolog po zebraniu wywiadu i zbadaniu pacjentki, jest w stanie ocenić, czy konkretny rodzaj tabletek będzie dla danej kobiety odpowiedni. W każdej sytuacji, gdy pacjentka zaobserwuje u siebie niepokojące objawy, ma prawo podjąć decyzję o odstawieniu antykoncepcji lub skonsultować jej zmianę w gabinecie ginekologicznym. Lekarz ginekolog przypomni również pacjentce o regularnych badaniach - badaniach laboratoryjnych krwi, cytologii, USG ginekologicznym i USG piersi.