Co zrobić z lekami po zmarłej osobie?

Jak przechowywać leki?

Niezwykle ważne jest odpowiednie przechowywanie leków. W ten sposób preparaty zachowują swoje właściwości lecznicze i można je bezpiecznie stosować. Oto wskazówki, jak przechowywać preparaty medyczne w domu:

• zawsze trzymaj leki w oryginalnych i zamkniętych opakowaniach,

• nie wyrzucaj części opakowania, która zawiera datę ważności leku,

• chroń leki przed zakurzeniem, zabrudzeniem i zniszczeniem,

• przechowuj leki poza zasięgiem dzieci oraz zwierząt,

• trzymaj leki z dala od okna, wilgoci, światła słonecznego i innych źródeł zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperatury,

• informacje o tym, jak przechowywać lek (np. temperaturę) znajdują się na opakowaniu. Jeżeli nie ma takiej informacji, przechowuj lek w temperaturze pokojowej (od 15 do 25 stopni Celsjusza).

Czy można zwrócić leki do apteki?

W Polsce jest ograniczona możliwość zwrotu leków do aptek. Zgodnie z ustawą Prawo Farmaceutyczne, produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne wydane z apteki nie podlegają zwrotowi (art. 96 ust. 7). Wyjątkiem od tej reguły są preparaty, które zawierają wadę jakościową czy te, które zostały niewłaściwie wydane (np. farmaceuta pomylił się przy realizacji recepty).

Dzieje się tak, ponieważ nie ma gwarancji, że leki były przechowywane w odpowiednich warunkach atmosferycznych (pomimo że produkt jest oryginalnie zapakowany i nie przekroczono daty ważności). Priorytetem w tej sprawie jest bezpieczeństwo pacjenta.

Co zrobić z niewykorzystanymi lekami? Czy można przekazać je do hospicjów i innych tego typu placówek?

Bliscy zmarłego, który chorował i przyjmował preparaty (szczególnie te drogie, które stosuje się w terapii nowotworowej), często nie wiedzą, co z nimi zrobić. Jak zachować się w sytuacji, kiedy rodzina zostaje z kilkunastoma opakowaniami leków? Nieraz pojawia się sugestia, aby zostały przekazane innym pacjentom o podobnym schorzeniu lub podmiotom leczniczym np. szpital. Jak się okazuje, jest to niemożliwe ze względu na obowiązujące Prawo Farmaceutyczne.

Jeśli zdecydujemy się na ten krok, to usłyszymy - nie przyjmujemy! Hospicja, domy pomocy społecznej oraz szpitale nie wezmą leków, nawet jeśli nie przekroczyły daty ważności czy są fabrycznie zapakowane.

Podobne problemy zdrowotne nie są wyznacznikiem, aby pacjent zażył taki sam lek. Nawet jeśli lek zostanie zalecony przez lekarza jednej osobie, niekoniecznie oznacza to, że inny pacjent chorujący na tę samą jednostkę chorobową otrzyma receptę na ten sam preparat np. z powodu pewnych chorób współistniejących.

Niewykorzystane leki traktowane są jako odpady niebezpieczne, które powinny być wyrzucane do specjalnych śmietników podpisanych jako "leki przeterminowane" znajdujących się zazwyczaj w każdej aptece.

Gdzie wyrzucić przeterminowane leki?

Nie zażywaj leków, jeśli został przekroczony termin ich ważności. Niewykorzystane i przeterminowane leki są odpadami niebezpiecznymi, co stanowi szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt i bezpieczeństwa środowiska (np. kiedy trafią do kanalizacji). Produkt leczniczy nie może trafić do standardowego śmietnika. Nie możemy ich ot tak wyrzucić.

Jeśli chcemy pozbyć się przeterminowanych leków, to musimy wyrzucić je do specjalnego pojemnika. Takie "lekowe śmietniki" są w aptekach, urzędach, przychodniach czy szpitalach. Kontenery przeznaczone są na wszystkie preparaty, niezależnie od ich postaci (syropy, tabletki lub proszki).

Na stronach urzędów gminy znajdziemy informacje o miejscach, gdzie można wyrzucić przeterminowane medykamenty. Preparaty należy wyrzucać bez opakowań i ulotek (to traktujemy jako makulaturę).

Ponadto apteka czy punkt apteczny mogą prowadzić zbiórkę przeterminowanych leków. Następnie ich wywozem i utylizacją zajmie się specjalistyczna firma. Urząd gminy zgodnie z Ustawą o odpadach musi to zapewnić. Te czynności pozwalają na bezpieczne pozbywanie się leków.

Podsumowanie - co zrobić z lekami po zmarłej osobie?

Procedura postępowania z niewykorzystanymi lekami w Polsce jest unormowana przez Prawo Farmaceutyczne. Jeśli posiadamy preparat medyczny z aktualną datą ważności lub jest oryginalnie zapakowany, to i tak musi trafić do kosza, ponieważ uważany jest za odpad niebezpieczny. Aby wyrzucić leki, należy udać się np. do konkretnych aptek i pozostawić je w specjalnym śmietniku. Następnie te medykamenty zostaną poddane utylizacji.

Bibliografia

Serwis Ministerstwa Zdrowia, [online], [dostęp 20 czerwca 2023], dostępny w internecie: http://www.archiwum.mz.gov.pl/

Serwis Polskie Centrum Opieki Domowej [online], [dostęp: 20 czerwca 2023], dostępny w internecie: https://pcod.pl/