Antykoncepcja a dieta wegańska - jakie są zalecenia?

Na czym polega dieta wegańska?

Dieta wegańska polega na wykluczeniu produktów odzwierzęcych - a więc nie tylko mięsa, ale także m.in. mleka czy jajek - ze swojego jadłospisu.

Dobrze zbilansowana dieta wegańska wymaga praktycznie jedynie suplementacji witaminy B12 (lub przyjmowania odpowiednio wzbogaconych pokarmów) oraz witaminy D (tak jak w reszcie populacji).

Dieta wegańska może mieć pozytywny wpływ na nasze zdrowie, m.in. obniżając ryzyko sercowo-naczyniowe czy ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.

Czy antykoncepcja hormonalna jest wegańska?

Antykoncepcja hormonalna zawiera estrogeny i progestageny, będące odpowiednikami lub pochodnymi naturalnie występujących hormonów. Te substancje czynne są z reguły syntetyczne, jednak w produkcji progestagenów mogą być wykorzystywane substancje pochodzenia zwierzęcego, takie jak cholesterol.

Tabletki antykoncepcyjne to nie tylko substancja czynna. Substancje pomocnicze leków bywają niewegańskie, tak jak na przykład laktoza w pigułkach. Ponadto część preparatów antykoncepcyjnych zawiera stearynian magnezu, a wykorzystywany do jego produkcji kwas stearynowy zwykle jest pochodzenia zwierzęcego.

Jak widać, już substancje czynne zawarte w antykoncepcji hormonalnej mogą być uznane za niewegańskie. Ponadto należy pamiętać, że w procesie badania farmaceutyków, w etapach przedklinicznych preparaty są testowane na zwierzętach.

Czy antykoncepcja niehormonalna jest wegańska?

Wśród metod niehormonalnych można znaleźć wegańskie odpowiedniki części metod antykoncepcji. W przypadku prezerwatyw wykonanych z lateksu, w trakcie produkcji stosuje się kazeinę, która może być pochodzenia zwierzęcego.

Podobnie diafragmy wykonane z lateksu nie będą w pełni wegańskie. Można jednak wypróbować inne wersje tych produktów, zrobione z wegańskich materiałów (na rynku dostępnych jest co najmniej kilka wariantów wegańskich prezerwatyw), jednak mogą być one droższe od swoich lateksowych odpowiedników.

Domaciczne wkładki miedziane są uznawane za wegańskie.

Podczas stosowania tzw. naturalnych metod planowania rodziny również nie wykorzystuje się odzwierzęcych produktów, więc oczywiście ta metoda jest właściwa dla wegan.

Do naturalnych metod antykoncepcji należy m.in. metoda śluzowa, opierająca się na obserwacji śluzu szyjkowego czy metoda termiczna, polegająca na regularnych pomiarach temperatury. Główną wadą tych metod jest ich stosunkowo niska skuteczność, zwłaszcza u kobiety z mniej regularnym cyklem miesiączkowym.

Dieta przy antykoncepcji hormonalnej. Czy dieta może osłabiać działanie antykoncepcji?

Leki, m.in. leki przeciwpadaczkowe, niektóre antybiotyki, suplementy diety, zioła np. ziele dziurawca - wymienione produkty to tylko niektóre z tych, które mogą wpływać na to, czy zastosowana antykoncepcja hormonalna będzie skuteczna. Jest to związane z metabolizmem substancji czynnych, które odbywa się w wątrobie.

W trakcie stosowania diety wegańskiej ryzyko mogą stanowić niektóre z owoców - przede wszystkim grejpfruty, których sok także wpływa na metabolizm wątrobowy.

Przede wszystkim będzie to mieć związek z możliwym nasileniem działań niepożądanych, ze względu na nadmierny wzrost stężenia składników tabletek we krwi na skutek zmiany tempa ich metabolizmu.

Celem uniknięcia tego działania można po prostu zadbać o odpowiedni odstęp od przyjmowania tabletki i picia soku (ok. 4 h zarówno przed, jak i po). Tabletki najlepiej popijać wodą.

Przyrost masy ciała jako jeden ze skutków ubocznych antykoncepcji hormonalnej - czy łatwiej go uniknąć przy diecie wegańskiej?

Wydaje się, że wpływ środków antykoncepcyjnych może powodować łatwiejsze zyskiwanie na masie ciała. Nie mamy jednak dokładnej, pewnej wiedzy na temat mechanizmów, w jakich do tego dochodzi, a przypuszczalnie wzrost masy ciała wynikać będzie głównie z nadmiernego gromadzenia wody w organizmie kobiety.

Każda odpowiednio zbilansowana dieta (w tym dieta wegańska), dostarczająca niezbędnych składników odżywczych w prawidłowych proporcjach i nieskutkująca nadmiernym przyjmowaniem kalorii w porównaniu do ich spalania, nie powinna prowadzić do wzrostu masy ciała.

Podsumowanie

Zbilansowana, zdrowa dieta jest jednym z podstawowych elementów zachowania zdrowego stylu życia, który pomaga utrzymywać organizm w dobrej formie.

Jeśli masz szczególne wymagania dietetyczne lub chcesz zmienić swój sposób odżywiania na zdrowszy, dopasować go do aktualnego rytmu dnia - dietetyk pomoże ułożyć odpowiedni jadłospis, który odpowie na Twoje potrzeby.

Warto skorzystać z pomocy specjalisty w tej kwestii, który będzie także umiał dopasować ewentualną suplementację, zależnie od wymagań organizmu.

Dobór antykoncepcji pod względem akceptowanej skuteczności, ryzyka skutków ubocznych, prowadzonego trybu życia powinien być skonsultowany z lekarzem. W przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej w celach zdrowotnych, należy rozważyć wszelkie korzyści i wady takiego rozwiązania.

Bibliografia

Serwis Nurx [dostęp 28.09.2023], dostępny online: https://www.nurx.com/blog/birth-control-for-vegans/