Nabiał a trądzik - jak przetwory mleczne mogą wpływać na stan skóry?

Czym jest trądzik?

Trądzik pospolity (acne vulgaris) to choroba skóry, która najczęściej występuje u młodych ludzi, ale może dotykać osoby w różnym wieku. To stan, w którym obserwujemy m.in zwiększoną produkcję sebum przez gruczoły łojowe w skórze, co prowadzi do tworzenia się zaskórników, krost i grudek.

Może występować na różnych częściach ciała, ale największe nasilenie trądziku zwykle obserwujemy w okolicach twarzy, szyi, pleców, ramion i klatki piersiowej.

Jakie są przyczyny powstawania trądziku?

Trądzik może mieć różne przyczyny, a jego powstawanie jest złożonym procesem. Oto kilka głównych czynników, które przyczyniają się do powstawania zmian trądzikowych:

1. Zwiększona produkcja łoju. Jednym z głównych czynników prowadzących do trądziku jest zwiększona produkcja sebum przez gruczoły łojowe w skórze. Może być to spowodowane przez zmiany hormonalne występujące w okresie dojrzewania, ciąży, podczas stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych lub inne zaburzenia hormonalne.

2. Zatkanie ujść mieszków włosowych. Ujścia gruczołów łojowych mogą ulegać zablokowaniu przez martwe komórki skóry i nadmiar łoju, co prowadzi do powstania zaskórników.

3. Bakterie. Bakterie, zwłaszcza Propionibacterium acnes, mogą nadmiernie rozmnażać się w zablokowanych gruczołach łojowych i przyczyniać się do powstawania stanu zapalnego oraz tworzenia się krost.

4. Czynniki genetyczne. Skłonność do trądziku może być dziedziczna. Obserwuje się korelacje pomiędzy występowaniem trądziku u rodziców oraz u ich dzieci.

5. Czynniki środowiskowe. Narażenie na zanieczyszczenia środowiskowe, używanie nieodpowiednich kosmetyków lub zła pielęgnacja cery mogą również wpływać na rozwój trądziku.

6. Dieta. Niektórzy ludzie zauważają, że pewne produkty spożywcze, takie jak żywność wysokotłuszczowa, produkty mleczne i żywność o wysokim indeksie glikemicznym, nasilają ich zmiany skórne.

7. Stres może wpływać na stan skóry, ponieważ może zwiększać produkcję niektórych hormonów, które z kolei mogą wpływać na pracę gruczołów łojowych.

Jaki jest związek pomiędzy dietą a trądzikiem?

Od zawsze wiadomo, że dieta ma bardzo duży wpływ na nasze zdrowie, a odpowiednie odżywianie się jest bardzo ważne. Okazuje się, że to, co jemy może także mieć wpływ na stan naszej cery. Oto kilka produktów, które mogą pogorszyć zmiany trądzikowe:

• produkty o wysokim indeksie glikemicznym - niektóre badania sugerują, że dieta bogata w jedzenie takie jak słodkie przekąski, biały chleb i słodkie napoje może zwiększać ryzyko wystąpienia trądziku. Produkty te powodują gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, co z kolei może wpływać na produkcję sebum, proliferację keratynocytów, zwiększenie stanu zapalnego skóry i w konsekwencji powstawanie zaskórników.

  Dieta składająca się z produktów o niskim indeksie glikemicznym jest więc zdecydowanie zdrowsza. Warto wspomnieć, że taka dieta obniża poziom IGF-1 (insulinopodobnego hormonu wzrostu), którego poziom koreluje z nasileniem trądziku;

• produkty mleczne - spożywanie dużych ilości produktów mlecznych, zwłaszcza mleka o niskiej zawartości tłuszczu, może zwiększać ryzyko wystąpienia trądziku. Składniki mleka, takie jak hormony i czynniki wzrostu, mogą wpływać na stan skóry u niektórych osób.

  Mleko zawiera także składniki, które powodują wzrost poziomu IGF-1 w organizmie. Wiąże się z tym zwiększone wydzielanie łoju, co bezpośrednio przekłada się na rozwój zmian trądzikowych;

• dieta bogata w tłuszcze nasycone - niektóre badania sugerują, że produkty bogate w tłuszcze nasycone (np. fast foody i żywność wysokoprzetworzona) mogą zwiększać ryzyko wystąpienia trądziku. Tłuszcze nasycone mogą wpływać na stan zapalny w organizmie, co ma negatywny wpływ na skórę;

• brak witamin i minerałów - niedobory witamin i minerałów, zwłaszcza witaminy A, E, C, cynku i kwasu foliowego, mogą wpływać na zdrowie skóry. Dlatego ważne jest, aby dbać o zrównoważoną i zdrową dietę, która dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych.

Warto jednak zaznaczyć, że wpływ diety na trądzik może być różny dla każdej osoby. Jeśli masz problemy z trądzikiem i zastanawiasz się, czy Twoja dieta się do tego przyczynia, warto skonsultować się z dermatologiem. Specjalista może pomóc Ci dostosować dietę do Twoich indywidualnych potrzeb oraz zalecić odpowiednie leczenie.

Czy spożywanie produktów mlecznych ma negatywny wpływ na trądzik?

Związek między spożyciem nabiału a trądzikiem jest nadal przedmiotem debat wśród ekspertów. Istnieją badania naukowe twierdzące, że spożywanie produktów mlecznych ma negatywny wpływ na trądzik, ale są też takie, które tej zależności nie potwierdzają.

Według American Academy of Dermatology picie krowiego mleka nasila trądzik, natomiast zależność pomiędzy spożywaniem produktów mlecznych (takich jak sery czy jogurty) a stanem naszej cery nie została potwierdzona naukowo.

Co ciekawe, zostało stwierdzone, że gorzej na stan skóry działa mleko odtłuszczone niż mleko tłuste. Dzieje się tak, gdyż mleko z mniejszą zawartością tłuszczu zawiera mniej estrogenów, które zapobiegają rozwojowi trądziku.

W jaki sposób produkty mleczne wpływają na stan naszej cery?

Mechanizm wpływu nabiału na stan cery i trądzik nie jest w pełni zrozumiany, ale istnieją pewne teorie dotyczące tego związku. Poniżej przedstawiamy kilka potencjalnych mechanizmów, przez które picie mleka i spożywanie produktów mlecznych może wpływać na stan naszej cery.

Hormony i czynniki wzrostu

Mleko krowie zawiera różne hormony i czynniki wzrostu, które mogą mieć negatywny wpływ na stan cery. Zostało udowodnione także, że kazeina (główne białko mleczne) oraz białka serwatkowe powodują wzrost stężenia IGF-1 (insulinopodobnego hormonu wzrostu) w organizmie, co z kolei wpływa na zwiększoną produkcję sebum. Jest to bezpośrednio powiązane z powstawaniem zmian trądzikowych.

Dlatego też często obserwuje się pogorszenie zmian trądzikowych u ludzi przyjmujących odżywki białkowe na bazie białka serwatkowego, które są popularne wśród sportowców uprawiających sporty siłowe i sylwetkowe.

Wzrost poziomu insuliny

Produkty mleczne, zwłaszcza o niskiej zawartości tłuszczu, często mają wysoki indeks glikemiczny, co oznacza, że mogą powodować gwałtowne wzrosty poziomu glukozy we krwi i insuliny. Wzrost poziomu insuliny może z kolei wpływać na rozwijanie się trądziku poprzez zwiększenie produkcji sebum i stanu zapalnego skóry.

Reakcje alergiczne lub nietolerancje pokarmowe

Niektóre osoby mogą być uczulone na składniki mleka lub cierpieć na nietolerancję laktozy. To może prowadzić do stanów zapalnych w organizmie, które mogą wpłynąć na stan skóry i przyczyniać się do wystąpienia trądziku.

Nietolerancję laktozy obserwuje się u 20-37% dorosłych Polaków. Jest spowodowana zmniejszoną aktywnością laktazy, czyli enzymu rozkładającego laktozę - dwucukier występujący w mleku. Objawia się ona nieprzyjemnymi objawami ze strony układu pokarmowego, takimi jak biegunki, wzdęcia czy bóle brzucha, występującymi po spożyciu mleka.

Istnieją badania mogące pomóc nam stwierdzić, czy mamy niedobór laktazy - są to m.in. wodorowy test oddechowy, badanie pH stolca, test doustnego obciążenia laktozą, próba eliminacyjna czy badanie molekularne polimorfizmu genu laktazy (LCT).

Warto jednak zaznaczyć, że wpływ nabiału na trądzik jest bardzo indywidualny, a nie wszyscy ludzie doświadczają negatywnych efektów spożywania produktów mlecznych. Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na rozwijanie się trądziku, takich jak genetyka, hormony, styl życia i dieta jako całość.

Czy odstawienie produktów mlecznych zmniejszy mój trądzik?

Odstawienie produktów mlecznych może pomóc w zmniejszeniu trądziku u niektórych osób. Jednak nie ma gwarancji, że odstawienie nabiału będzie skutkować poprawą stanu skóry w każdym przypadku, gdyż reakcje organizmu na dietę są bardzo indywidualne.

Jeśli podejrzewasz, że produkty mleczne mogą wpływać negatywnie na stan Twojej cery, możesz spróbować ograniczyć ich spożycie przez pewien czas i monitorować reakcję Twojej skóry. Jeśli zauważysz poprawę, może to sugerować, że nabiał miał wpływ na stan Twojej cery.

Warto także skonsultować się z dermatologiem. Specjalista ten może pomóc Ci zrozumieć, czy dieta przyczynia się do występowania Twoich problemów skórnych i dostosować leczenie oraz plan dietetyczny do Twoich indywidualnych potrzeb.

Jeśli zdecydujesz się odstawić produkty mleczne, zrób to stopniowo, aby uniknąć drastycznych zmian w diecie. Upewnij się, że mimo odstawienia nabiału, wciąż dostarczasz organizmowi niezbędne składniki odżywcze, takie jak wapń i witamina D. Rozważ zastąpienie nabiału alternatywnymi źródłami tych składników, takimi jak mleko roślinne fortyfikowane wapniem i suplementy.

Zmiany w diecie mogą wymagać czasu, zanim zobaczysz widoczne efekty na swojej skórze. Bądź cierpliwy i daj swojemu ciału czas na dostosowanie się do nowego sposobu odżywiania.

Co muszę wiedzieć o leczeniu trądziku?

Leczenie trądziku zależy od jego postaci oraz nasilenia. Poniżej przedstawiamy dostępne metody radzenia sobie z tą chorobą, które często stosowane są w skojarzeniu ze sobą:

• leki miejscowe - kremy, żele lub maści zawierające substancje aktywne, takie jak kwas salicylowy, kwas glikolowy, retinoidy lub nadtlenek benzoilu. Te leki zapobiegają powstawaniu zaskórników i zmniejszają stan zapalny;

• antybiotyki miejscowe - antybiotyki stosowane na skórę mogą pomóc w kontrolowaniu bakterii, które przyczyniają się do powstawania trądziku. Przykładowe leki z tej grupy stosowane w leczeniu niedoskonałości to klindamycyna i erytromycyna;

• leki doustne - w przypadku trądziku umiarkowanego lub ciężkiego lekarz może przepisać leki doustne, takie jak antybiotyki (np. doksycyklina) lub doustne retinoidy (np. izotretinoina). Te leki mogą pomóc kontrolować stan zapalny i zmniejszać produkcję sebum;

• terapie hormonalne - jeśli mamy do czynienia z trądzikiem hormonalnym, lekarz może zalecić terapie lekami zawierającymi hormony, takimi jak na przykład tabletki antykoncepcyjne;
  

• leczenie laserowe i terapie światłem - istnieją różne procedury wykorzystujące lasery i światło, które mogą pomóc w leczeniu trądziku, zwłaszcza trądziku różowatego lub bliznowatego. Te metody mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny i pobudzić gojenie się skóry;

• pielęgnacja skóry - ważne jest odpowiednie codzienne oczyszczanie i pielęgnacja skóry, stosowanie odpowiednich produktów kosmetycznych, ochrona przeciwsłoneczna i unikanie drażniących substancji. Dermatolog może zalecić odpowiednie produkty do pielęgnacji cery.

Warto pamiętać, że skuteczność leczenia trądziku może różnić się w zależności od osoby, dlatego ważne jest, aby skonsultować się z dermatologiem, który może dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. Niektóre przypadki trądziku mogą wymagać długotrwałego leczenia, więc cierpliwość i regularne kontrole u dermatologa są kluczowe.

Bibliografia

Portal American Academy of Dermatology [online], [dostęp: 20 listopada 2023], dostępny w internecie:

https://www.aad.org/public/diseases/acne/causes/diet#:~:text=While%20cow's%20milk%20may%20increase,cheese%2C%20lead%20to%20more%20breakouts.

Portal Dietetycy [online], [dostęp: 20 listopada 2023], dostępny w internecie:

https://dietetycy.org.pl/czy-mleko-nasila-zmiany-tradzikowe/

Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 20 listopada 2023], dostępny w internecie:

https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/191973,kontrowersje-wokol-spozycia-mleka-krowiego-i-jego-przetworow