Wszystko, co musisz wiedzieć o spermie - jak zwiększyć ilość nasienia?

• Niepłodność i problem z zajściem w ciążę to coraz bardziej powszechny problem, dotyka nawet 10-16% polskich par.
• Nie ma skutecznych leków na zaburzenia jakości spermy. Domowe sposoby na poprawę nasienia to m.in. ograniczenie alkoholu, zaprzestanie palenia papierosów, redukcja stresu, aktywność fizyczna czy zdrowa dieta.
• Aby rozpocząć diagnostykę niepłodności, zaleca się wizytę u ginekologa lub w specjalistycznej poradni leczenia niepłodności, gdzie badanie nasienia to pierwszy krok w identyfikacji męskich czynników niepłodności.
• Trudności z poczęciem dziecka mogą być również spowodowane problemami z erekcją. Impotencja to powszechny problem, a leczenie polega na przyjmowaniu leków poprawiających przepływ krwi do prącia lub stosowanie zastrzyków z prostaglandyną E1.

Leczenie azoospermii - jak poprawić jakość nasienia?

Profesjonalne kliniki leczenia niepłodności oferują szereg nowoczesnych metod walki z pogorszeniem parametrów ejakulatu. Metody te jednakże nie mają na celu poprawy jakości nasienia, a skupiają się głównie na pozyskaniu plemników i obejmują:

1. Biopsję jąder - zabieg polegający na pobraniu fragmentu tkanki za pomocą igły biopsyjnej po odpowiednim znieczuleniu pacjenta. W późniejszym etapie fragment ten trafia do laboratorium, gdzie izolowane są z niego plemniki.

2. Mikrochirurgiczną ekstrakcję plemników tzw. Micro-TESE (mTESE) - dokładniejszy zabieg dedykowany pacjentom z niskim prawdopodobieństwem znalezienia plemników. Polega on na nacięciu moszny i wyszukaniu miejsca produkcji plemników pod mikroskopem, a następnie pobraniu go, co pozwala na późniejszą izolację plemników.

Pobrane w ten sposób plemniki mogą być wykorzystane do zapłodnienia kobiety metodą in vitro lub zamrożone i przechowywane nawet przez wiele lat.

Leczenie farmakologiczne - apteczne sposoby na zwiększenie ilości spermy

Póki co nie wynaleziono skutecznych środków farmakologicznych leczących zaburzenia jakości nasienia.

Wyjątkiem są zaburzenia hormonalne, np. hipogonadyzm hipogonadotropowy, w którym pogorszenie funkcji jąder spowodowane jest nieadekwatną stymulacją przez hormony przysadki mózgowej. W takim przypadku odpowiednio dobrane leczenie farmakologiczne jest w stanie poprawić płodność i pozytywnie wpłynąć na jakość nasienia.

Domowe sposoby na zwiększenie ilości plemników

Jako dodatek do zaawansowanego leczenia niepłodności warto włączyć domowe sposoby w celu poprawy jakości nasienia. Do podstawowych sposobów na zwiększenie ilości nasienia oraz poprawę jego jakości należy zmiana stylu życia obejmująca:

• ograniczenie alkoholu;

• rzucenie palenia;

• wprowadzenie odpowiedniej diety;

• wdrążenie aktywności fizycznej;

• redukcję stresu;

• zadbanie o odpowiednią ilość snu i odpoczynku;

• niedopuszczanie do przegrzania jąder np. poprzez unikanie korzystania z podgrzewanych foteli w samochodach;

• unikanie wysokoprzetworzonej żywności oraz metali ciężkich i toksyn;

• odstawienie leków potencjalnie obniżających jakość nasienia.

Wyżej wymienione sposoby sprawdzają się nie tylko u mężczyzn borykających się z problemem niepłodności i mogą być stosowane w ramach profilaktyki przez każdą osobę chcącą zadbać o swoje zdrowie prokreacyjne.

Zobacz także: Wpływ alkoholu na potencję. Alkohol a erekcja

Czy palenie papierosów wpływa na jakość spermy?

Mężczyźni mający problem ze spłodzeniem dziecka często nie zdają sobie sprawy z tego, jak ważnym czynnikiem wpływającym na męską płodność jest palenie papierosów.

Substancje zawarte w dymie tytoniowym wpływają toksycznie na plemniki. Co więcej, nikotyna zawarta w papierosach obniża stężenie testosteronu i tym samym obniża funkcje prokreacyjne mężczyzn. Badania sugerują, że palacze mają nawet o 19% mniej plemników, a ich ruchliwość jest zmniejszona o 13%.

Oprócz zmian w jakości nasienia palenie papierosów może powodować także obniżoną potencję, spadek libido i problemy z ejakulacją, co dodatkowo przyczynia się do zmniejszenia szans na poczęcie dziecka.

Czym jest sperma?

Sperma to wydzielina produkowana przez jądra, pęcherzyki nasienne, najądrza, gruczoły opuszkowo-cewkowe oraz prostatę. Zawiera ona między innymi wodę, białko, cukry, elektrolity, hormony oraz plemniki, które podczas ejakulacji przedostają się przez cewkę moczową do pochwy kobiety i mogą prowadzić do zapłodnienia komórki jajowej.

Co robić w przypadku wystąpienia problemów ze spłodzeniem dziecka?

W przypadku, gdy partnerzy borykają się z niepłodnością, czyli nie mogą doprowadzić do powstania ciąży przez rok regularnego współżycia bez używania antykoncepcji, powinni rozpocząć diagnostykę niepłodności.

Często zdarza się, że odpowiedzialność za niepłodność spada w pierwszej kolejności na kobietę i przyczyny problemu szuka się jedynie u partnerki, ignorując możliwość istnienia problemu po stronie mężczyzny.

Jednakże ze względu na to, że męski czynnik niepłodności stanowi aż 36% wszystkich przypadków niepłodności, odpowiednim postępowaniem jest kompleksowe podejście do tematu i równoległe badanie obojga partnerów.

W celu podjęcia diagnostyki niepłodności najlepiej zgłosić się do ginekologa lub do poradni leczenia niepłodności, gdzie poszukiwania męskiej przyczyny niepłodności zazwyczaj rozpoczyna się od badania nasienia.

Zobacz także: Ciąża - jak wygląda skuteczne zapłodnienie?

Na czym polega badanie nasienia?

Badanie ogólne nasienia, zwane również seminogramem, polega na analizie próbki spermy pod kątem objętości ejakulatu oraz ilości, ruchliwości, żywotności i morfologii plemników.

Pozwala ono na wstępne rozpoznanie ewentualnej przyczyny niepłodności i umożliwia zaplanowanie dalszych, bardziej specjalistycznych badań oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Materiał do badania pobierany jest poprzez masturbację po 2-7 dniach abstynencji seksualnej. Ejakulat oddawany jest bezpośrednio w klinice leczenia niepłodności w specjalnie przeznaczonym do tego pomieszczeniu lub dostarczony z domu w ciągu pół godziny od pobrania w jałowym pojemniku (takim samym jak na mocz).

Jakie korzyści przynosi badanie nasienia?

Jakie są prawidłowe parametry nasienia?

Ejakulat u zdrowego człowieka powinien spełniać szereg norm, które zostały ustalone w 2010 roku przez Światową Organizację Zdrowia.

Normy te obejmują:

• objętość nasienia powyżej 1.5 ml;

• pH pomiędzy 7.2 a 7.8;

• stężenie plemników 15 milionów na mililitr ejakulatu;

• całkowita ilość plemników w ejakulacie co najmniej 39 milionów;

• progresywny ruch co najmniej 32% (oznacza ruch postępowy konieczny, aby dotrzeć do komórki jajowej);

• całkowita ruchliwość plemników co najmniej 40% (oznacza zarówno ruch postępowy, jak i ruchliwość w miejscu);

• normalna morfologia co najmniej 4%;

• żywotność co najmniej 58%;

  Niespełnianie któregokolwiek z parametrów może wiązać się z trudnością ze spłodzeniem potomstwa.

Choroby związane ze spermą

W przypadku, gdy ejakulat nie spełnia norm ustalonych przez WHO, lekarz po dokładnym zapoznaniu się z indywidualnym stanem zdrowia pacjenta, może postawić rozpoznanie różnych jednostek chorobowych, do których należą:

• azoospermia - brak plemników w ejakulacie;

• aspermia - całkowity brak ejakulatu;

• oligozoospermia - stężenie plemników poniżej 15 milionów na mililitr ejakulatu;

• astenozoospermia - ruchliwość plemników progresywna poniżej 32%;

• teratozoospermia - poniżej 4% plemników o prawidłowej morfologii;

• oligoastenoteratozoospermia - zaburzenia ilości, morfologii i ruchliwości plemników.

Nieprawidłowy wynik badania spermy - co dalej?

W przypadku otrzymania nieprawidłowego wyniku badania ogólnego spermy zazwyczaj zaleca się powtórzenie badania po około miesiącu.

Jeżeli pacjent ponownie otrzyma nieprawidłowy wynik, lekarz może wykonać dodatkowe badania umożliwiające bardziej zaawansowaną ocenę spermy, np. komputerowe badanie nasienia.

Azoospermia - badania dodatkowe

Jedną z najczęstszych nieprawidłowości wykrywanych w badaniu spermy jest zaburzenie ilości plemników (azoospermia, oligozoospermia).

W przypadku takiej diagnozy najlepszym postępowaniem jest wykonanie USG jąder oraz przeprowadzenie hormonalnych badań laboratoryjnych, takich jak FSH, LH, testosteron, prolaktyna, TSH, a także badań genetycznych, m.in. kariotyp, ocenę mutacji CFTR, badanie mikrodelecji w chromosomie Y.

Wyniki tych badań pozwolą lekarzowi na odpowiednią ich interpretacje i ustalenie źródła problemu.

Przyczyny nieprawidłowej jakości nasienia - od czego zależy ilość spermy?

Przyczyny obniżonej jakości nasienia dzieli się na:

• przedjądrowe - wszystkie zaburzenia ogólnoustrojowe prowadzące do pogorszenia funkcji jąder np. zaburzenia hormonalne i zespoły genetyczne (np. zespół Klinefeltera)

• jądrowe - dotyczące bezpośrednio jąder i komórek plemnikotwórczych (urazy, uszkodzenia, choroby zapalne, niedorozwój, zanik, zaburzenia czynności, wady wrodzone) stanowią one ponad połowę wszystkich przypadków azoospermii;

• pozajądrowe - dotyczące dróg wyprowadzających nasienie (ich nieobecność lub obstrukcja) nazywane są również azoospermią obstrukcyjną.

Do potencjalnych przyczyn obniżających produkcję nasienia należą także infekcje bakteryjne oraz stany po leczeniu nowotworów.

Czy zmniejszona objętość wytrysku może być chwilowa?

Nie zawsze pojedynczy nieprawidłowy wynik, sugerujący obniżoną liczbę plemników w spermie oznacza trwałą dysfunkcję jąder.

Czasami zdarza się, że obniżone parametry w badaniu spermy spowodowane są dużą ilością ejakulacji odbytych w krótkim czasie. Wiąże się to z wyczerpaniem zapasów plemników, które muszą zostać odtworzone przez odpowiednio długi okres czasu.

W związku z tym w przypadku otrzymania nieprawidłowego wyniku badania spermy warto powtórzyć je po kilkudniowej abstynencji seksualnej.

@erecept.pl wyślij osobie, która musi to wiedzieć! #edukacjaseksualna #konsultacjelekarskie ♬ Powerful songs like action movie music - Tansa

Czy z wiekiem zmienia się objętość ejakulacji?

Zawartość plemników w spermie jest skorelowana z ilością testosteronu. Ze względu na fakt, że wraz z wiekiem obniża się poziom męskich hormonów płciowych, pogorszeniu ulegają także parametry nasienia, co zaczyna być szczególnie widoczne po 55. roku życia.

Problemy z erekcją

Problemy z płodnością mogą wynikać również z zaburzeń erekcji, czyli braku możliwości utrzymania erekcji prącia wystarczającej do odbycia stosunku płciowego. Rozpoznanie impotencji stawia się, jeśli problem ten występuje podczas minimum 25% podejmowanych prób współżycia i utrzymuje się przez co najmniej 3 miesiące.

Wstyd związany z obniżoną jakością spermy

Mężczyźni często wstydzą się mówić o swoich problemach z jakością nasienia oraz z potencją. Lęki te są jednakże nieuzasadnione, ponieważ powyższe dolegliwości w żaden sposób nie różnią się od pozostałych chorób i przez lekarza są traktowane tak jak każde inne schorzenie.

W przypadku gdy pacjent mimo wszystko wstydzi się wizyty u lekarza, może skonsultować się ze specjalistą bez wychodzenia z domu na przykład przez stronę erecept.pl

Bibliografia

Portal Klinika Invicta, [online], [dostęp 06.02.2024], dostępna w Internecie:

https://klinikainvicta.pl/wspieranie-plodnosci/diagnostyka-mezczyzny/?gad_source=1&gclid=CjwKCAiAiP2tBhBXEiwACslfnr4BdbbZrD9Gsh6xJ3kCU3gVgVAgSGw9mM6lENIfMtCFu7AIKzMyoRoC-csQAvD_BwE

Portal Invimed, [online], [dostęp 06.02.2024], dostępna w Internecie:

https://www.invimed.pl/przyczyny-nieplodnosci

Portal Klinika Bocian, [online], [dostęp 06.02.2024], dostępna w Internecie:

https://klinikabocian.pl/wiedza/artykul/Hipospermia-gdy-spermy-jest-za-malo

Serwis MP, [online], [dostęp 06.02.2024], dostępna w Internecie:

https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/260266,nieplodnosc