Antykoncepcja w endometriozie - dlaczego stosuje się tabletki antykoncepcyjne?

Dlaczego w endometriozie stosujemy antykoncepcję?

Leczenie farmakologiczne, oprócz działania antykoncepcyjnego, wpływa na zmniejszone stężenie wydzielanego hormonu - estrogenu przez jajniki, co zapobiega rozrostowi endometrium i prowadzi do remisji choroby oraz powoduje ustąpienie dolegliwości. Niestety, hipoestrogenizm (czyli zbyt niski poziom estrogenów) u kobiet może prowadzić np. do osteoporozy.

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej zmniejsza u pacjentek dolegliwości bólowe, jednak nie powinno się go przerywać. U pacjentek nieplanujących ciąży zaleca się stosowanie leków, aż do menopauzy. U młodych kobiet zaleca się dokładne zaplanowanie ciąży oraz ustalenie planu postępowania w endometriozie wraz z lekarzem ginekologiem.

Leczenie farmakologiczne - działania niepożądane

Leczenie farmakologiczne niesie za sobą także działania niepożądane, takie jak np.:

• zwiększenie masy ciała,

• trądzik,

• tkliwość piersi,

• spadek libido,

• nudności,

• uderzenia gorąca,

• bóle głowy,

• plamienia.

Trzeba pamiętać również, że w niektórych przypadkach endometrioza nie daje żadnych dolegliwości i pierwsze rozpoznanie stawia się dopiero, gdy pacjentka nie może zajść w ciążę.

Co to jest endometrioza?

Nazwa endometrioza pochodzi od endometrium, czyli błony śluzowej macicy. W tej chorobie tkanka ta występuje także poza jamą macicy. W zależności od stopnia zaawansowania choroby endometrium może występować w jajowodach, jajnikach, zatoce Douglasa (zachyłek otrzewnej położony między tylną ścianą macicy a odbytnicą) lub otrzewnej.

Tkanka endometrium znajdująca się poza jamą macicy, wykazuje czynność wydzielniczą oraz podlega comiesięcznemu złuszczaniu, co może prowadzić do rozwoju zmian takich jak np. torbiele czekoladowe, blizny czy zrosty w miednicy mniejszej.

Szacuje się, że ta choroba występuje u około 10% kobiet w wieku rozrodczym, jednak postawienie rozpoznania endometriozy trwa około 5 lat i jest wciąż dużym wyzwaniem, z uwagi na niespecyficzne objawy choroby.

Zobacz także: Endometrioza - objawy, diagnostyka, leczenie

@erecept.pl Słyszałyście o tym schorzeniu? #erecept #endometrioza #chorobykobiece ♬ Epic Music(863502) - Draganov89

Jakie są przyczyny endometriozy?

Przyczyny endometriozy nie są jeszcze znane. Podejrzewa się, że w niektórych przypadkach przyczyna może być genetyczna i występować częściej wśród niektórych rodzin. Inną przyczyną mogą być menstruacje wsteczne, czyli przedostawanie się krwi miesiączkowej do jajowodów i otrzewnej.

Mówi się też o rozsiewie komórek endometrium po operacjach chirurgicznych, takich jak np. cesarskie cięcie lub po prostu po transformacji innych komórek ciała w komórki endometrium. Jest także teoria, że komórki endometrium rozsiewają się za pomocą naczyń krwionośnych i limfatycznych, podobnie jak komórki nowotworowe.

Objawy endometriozy

Objawy endometriozy mogą być różne i niespecyficzne. Kobietom najczęściej doskwierają nasilone okołomiesiączkowe dolegliwości bólowe podbrzusza, a także:

• nasilenie krwawienia miesiączkowego,

• dyspaurenia (czyli ból podczas stosunku płciowego),

• bóle podczas oddawania moczu lub defekacji,

• niepłodność,

• wzdęcia.

U niektórych kobiet możliwe jest także występowanie niedokrwistości spowodowanej obfitymi miesiączkami, która może przyczynić się do wypadania włosów, łamliwości paznokci, suchości skóry, a także do przewlekłego zmęczenia i pici (czyli zespołu spaczonego łaknienia - ochoty na dziwne rzeczy do jedzenia, np. lód, kreda).

Jeżeli u pacjentki, która do tej pory nie skarżyła się na nasilone bóle miesiączkowe, zaczną pojawiać się objawy bolesnego miesiączkowania, należy podejrzewać endometriozę.

Zobacz także: Test na endometriozę - jak wygląda to badanie?

Metody stosowane w leczeniu endometriozy

Endometriozę leczy się poprzez farmakoterapię i leczenie chirurgiczne. Farmakoterapia polega na stosowaniu doustnych tabletek antykoncepcyjnych, progestagenów, danazolu, analogów gonadoliberyny oraz leczenia przeciwbólowego. Leczenie chirurgiczne polega głównie na usuwaniu ognisk endometriozy oraz leczeniu radykalnym, jakim jest usunięcie macicy wraz z jajnikami.

W terapii antykoncepcyjnej pacjentek chorych na endometriozę najczęściej stosowane są dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne zawierające estrogen i progestagen (np. Artilla , Qlaira, Novynette) lub jednoskładnikowe zawierające wyłącznie progestagen (np. Limetic, Symonette).

Zastosowanie pierścienia dopochwowego i plastrów antykoncepcyjnych może pomóc w zniesieniu dolegliwości bólowych okołomiesiączkowych, podobnie jak antykoncepcja wewnątrzmaciczna zawierająca lewonorgestrel.

W długotrwałym leczeniu endometriozy można zastosować implanty podskórne, które są dobrą alternatywą, poprawiającą w znacznym stopniu stan kliniczny pacjentek.

Badania wykazują także, że stosowanie iniekcji gestagenowych co 3 miesiące zmniejsza dolegliwości bólowe, a także jest to rozwiązanie dla osób, które zapominają o codziennym zażywaniu tabletek. Jest to także odwracalna metoda antykoncepcji, która może być stosowana podczas karmienia piersią.

W leczeniu bólu u pacjentek stosuje się najczęściej niesteroidowe leki przeciwzapalne np. nimesulid (Nimesil), ketoprofen (Ketonal forte, Ketonal duo).

Wybranie metody leczenia związane jest ze stopniem zaawansowania choroby, reakcji pacjentki na leki oraz objawów występujących w endometriozie.

Serwis erecept.pl oferuje konsultacje ze specjalistami, w tym także z ginekologami online.

Bibliografia

World Health Organization, [online], [marzec 2024], dostępny w Internecie:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/endometriosis

Hopkins Medicine, [online], [marzec 2024], dostępny w Internecie:

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/endometriosis

Medycyna Praktyczna, [online], [marzec 2024], dostępny w Internecie:

https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/88290,endometrioza

Medycyna Praktyczna, [online], [marzec 2024], dostępny w Internecie:

https://www.mp.pl/ginekologia/wytyczne/inne/222136,postepowanie-w-przypadku-endometriozy

Forum Ginekologii, [online], [marzec 2024], dostępny w Internecie:

https://www.forumginekologii.pl/artykul/nowoczesne-metody-antykoncepcyjne-w-leczeniu-endometriozy