Jak długo trwa andropauza u mężczyzn? Wiek i objawy męskiej menopauzy

Czym jest andropauza?

Andropauza jest okresem w życiu mężczyzny, który zwiastuje powolne wchodzenie w okres starości. Wielonarządowe zmiany degeneracyjne organizmu skutkują zaburzeniem funkcjonowania m.in. gruczołów wydzielania wewnętrznego osi podwzgórze - przysadka - jądra. Powoduje to postępujące obniżanie stężenia męskich hormonów płciowych (testosteronu i DHEA), a także estrogenów, melatoniny i hormonu wzrostu.

Ta huśtawka hormonalna przyczynia się do wielu zmian (niestety głównie negatywnych) dotyczących funkcjonowania narządów, funkcji seksualnych oraz zdrowia psychicznego.

Czy andropauza jest odpowiednikiem menopauzy u mężczyzn?

Istnieje wiele sporów nad zasadnością używania terminu "andropauza", który jest bezpośrednią kalką słowa "menopauza". Jest to mylące, ponieważ andropauza to proces zmian w organizmie mężczyzny wynikający z obniżania się poziomu hormonów płciowych m.in. obniżenie funkcji seksualnych oraz ograniczenie, a nie całkowita utrata płodności.

U kobiet z kolei zmiany w funkcjonowaniu, m.in. układu rozrodczego przebiegające wskutek spadku estrogenów, prowadzą do menopauzy, czyli ostatniej miesiączki w życiu i tym samym utraty - zdolności prokreacji.

Lobbuje się o zmianę nazewnictwa z "andropauza" na "andropenia" (niedobór androgenów) lub "PADAM" - częściowy niedobór androgenów u starzejących się mężczyzn.

Andropauza - jakie są jej objawy?

Andropauza działa podstępnie, często ciężko wskazać konkretny moment jej rozpoczęcia. Niby nic się nie zmieniło, jednak mężczyzna coraz częściej zaczyna odczuwać bóle kostno-stawowe, szybciej się męczy, nękają go pojawiające się uderzenia gorąca połączone ze zlewnymi potami i kołataniem serca, nadwrażliwość na chłód. Coraz trudniej jest przespać noc w całości.

Mężczyzna, którego dotknęła andropauza, zmienia się także fizycznie. Jego skóra staje się zazwyczaj cieńsza, bardziej wrażliwa, włosy ulegają przerzedzeniu, a zarost na twarzy zmniejszeniu.

Wpływ andropauzy na zdrowie psychiczne

Andropauza może wiązać się także z zaburzeniami natury psychicznej. Pojawia się drażliwość i częstsze zmiany nastroju, mężczyźnie towarzyszyć może irracjonalny lęk i niepokój. Trzeba być czujnym, by nie ominąć symptomów rozwijającej się depresji.

Osłabieniu mogą ulec także zdolności poznawcze - może się zdarzyć, że nie pamięta gdzie odłożył dany przedmiot lub zapomniał o spotkaniu, ma problemy z koncentracją.

Wpływ andropauzy na choroby metaboliczne

Do tej pory to hormony napędzały metabolizm, teraz tempo przemiany materii uległo osłabieniu, co pociąga za sobą wzrost masy ciała, szczególnie tłuszczu trzewnego osadzającego się na brzuchu i narządach wewnętrznych jamy brzusznej.

Zaczynają pojawiać się zaburzenia lipidowe, rozregulowuje się gospodarka węglowodanowa - obserwujemy stan przedcukrzycowy lub pełnoprawną cukrzycę, zwiększa się ciśnienie tętnicze.

Wszystkie zmiany, które niesie za sobą andropauza oraz coraz słuszniejszy wiek predysponuje do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, które stanowią pierwszą przyczynę śmiertelności w Polsce!

Widoczny jest także istotny spadek masy mięśniowej (nawet o 25%!) oraz masy kostnej. Wiąże się to ze zmniejszeniem siły fizycznej, a także ryzykiem pojawienia się osteoporozy i zagrażających życiu złamań.

Wpływ andropauzy na układ moczowo-płciowy

Andropauza zaburza także funkcje seksualne, jest to najbardziej dotkliwy i zauważalny aspekt przekwitania. Narastające problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem erekcji, a także przedwczesny wytrysk w istotny sposób obniżają satysfakcję seksualną oraz pewność siebie.

Spada też ochota na seks, zmniejsza się intensywność odczuwanego pożądania. Jest to związane z redukcją stężenia testosteronu, ale spadki nastroju i poczucia atrakcyjności także nie nastrajają do miłosnych uniesień.

Dodatkowo andropauza sprzyja znacznemu wzrostowi ryzyka chorób prostaty. Powoduje to konieczność częstszego chodzenia do toalety, także w nocy, pojawia się uczucie pełnego pęcherza oraz nietrzymanie moczu.

Wszystkie te dolegliwości mogą prowadzić do uczucia wstydu i dyskomfortu, sytuacji nie polepsza także fakt, że badania diagnostyczne oceniające budowę gruczołu krokowego nie należą do najprzyjemniejszych.

Jak radzić sobie z andropauzą? Zmiana stylu życia

Andropauza to ostatni moment, aby wykształcić zdrowe nawyki, najlepszy sposób na wydłużenie lat życia w zdrowiu. Przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia promuje wzrost stężenia testosteronu i uwrażliwia organizm na jego działanie, co sprawia, że andropauza przebiega łagodniej i mniej katastrofalnie w skutkach.

Zwiększ poziom aktywności fizycznej!

Podstawą współczesnej piramidy żywienia jest aktywność fizyczna, od tego należy zacząć. Zaleca się podejmowanie aktywności fizycznej trwającej minimum 25 minut, co najmniej 4 razy w tygodniu.

Każda forma ruchu jest korzystna, choć częstotliwość, intensywność i rodzaj ćwiczeń powinny być dobrane indywidualnie, żeby nie dopuścić do powstania kontuzji.

Treningi siłowe działają pozytywnie przede wszystkim na masę mięśniową i kostną, tym samym zwiększając siłę mięśniową oraz zapobiegając rozwojowi osteoporozy.

Treningi aerobowe z kolei zwiększają wydolność serca, co zapobiega wystąpieniu chorób sercowo-naczyniowych. Ruch, szczególnie na świeżym powietrzu, jest także niewyczerpanym źródłem endorfin - hormonów szczęścia, które zapewniają lepszy nastrój, sen i seks.

Zmień dietę!

Jak radzić sobie andropauzą? Hormonalna terapia zastępcza

Najbardziej skutecznym farmakologicznym sposobem na walkę z objawami, które przynosi andropauza jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ). Podstawową formą leczenia jest suplementacja preparatami testosteronu.

Jakie warunki trzeba spełnić, by wdrożyć HTZ?

Terapię można wdrożyć u mężczyzn prezentujących objawy andropauzy oraz zmniejszone stężenie całkowitego testosteronu (

Jakie formy HTZ dostępne są na rynku?

Najnowocześniejszą formą, która przybiera powoli znamiona "złotego standardu" jest żel z testosteronem. Jego użycie jest bezproblemowe - wystarczy raz dziennie zastosować na skórę. Pozwala także unikać ogólnoustrojowych działań niepożądanych oraz zapewnia stałe, optymalne stężenie substancji we krwi.

Preparaty podawane doustnie także są stosunkowo bezpieczne, chociaż mniej skuteczne w łagodzeniu andropauzy.

Inną formą terapii są zastrzyki domięśniowe. Nie są one jednak polecane ze względu na brak możliwości odwrócenia ich działania przy pojawieniu się przeciwwskazań do stosowania.

Produkty te, podawane co 2-3 tygodnie, nie zapewniają także stabilnego poziomu substancji we krwi, wyjątkiem jest Nebido, który podaje się co 3 miesiące i który utrzymuje stałe stężenie leku przez dłuższy czas.

Jaka jest skuteczność i objawy niepożądane preparatów testosteronu?

Wśród najważniejszych działań niepożądanych preparatów testosteronu wyróżniamy: tkliwość gruczołów piersiowych, niewielkie powiększenie prostaty, wzrost hematokrytu (zagęszczenie krwi) i ilości czerwonych krwinek.

Pierwsze efekty leczenia pojawiają się zazwyczaj po 2-4 tygodniach, chociaż na efekty metaboliczne trzeba poczekać co najmniej rok.

Suplementacja testosteronu wciąż jest kontrowersyjna, jednak udowodniono, że korzystnie wpływa na jakość życia, funkcje poznawcze i nastrój, skład ciała (wzrost beztłuszczowej masy ciała i zmniejszenie masy tłuszczowej), gęstość mineralną kości, profil lipidowy i tolerancję glukozy, a także funkcje seksualne.

Pregyl - inna forma hormonalnej terapii zastępczej

Hormonalne leczenie objawów andropauzy można przeprowadzić także za pomocą preparatu Pregyl, zawierającego gonadotropinę kosmówkową. Substancja ta pobudza hormon przysadki LH i tym samym pobudza endogenną produkcję testosteronu przez komórki Leydiga w jądrach.

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do jego stosowania jest obecność nowotworów hormonozależnych.

Jak radzić sobie z zaburzeniami funkcji seksualnych podczas andropauzy?

W 1874r. na problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem erekcji wynaleziono próżniową pompkę. Ten pomysł, dopracowywany i modyfikowany, jest skuteczny do dzisiaj. Na szczęście jednak rozwój farmacji sprawił, że aktualne problemy natury seksualnej najczęściej rozwiązuje się za pomocą leków.

Sprawność seksualną, którą upośledza andropauza, w długofalowej perspektywie najlepiej poprawia suplementacja testosteronu.

Zaburzenia wzwodu można leczyć także inwazyjnie poprzez wszczepianie protezy prącia lub pobudzanie produkcji naczyń krwionośnych ciał jamistych prącia za pomocą ultradźwięków.

Viagra - niebieska tabletka

Doraźnie, przed aktem seksualnym najskuteczniej działają preparaty z grupy inhibitorów 5-fosfodiesterazy. Sildenafil (Viagra, Maxigra), Awanafil (Spedra) czy Tadalafil (Cialis, Erlis) sprzyjają gromadzeniu się większej ilości substancji odpowiedzialnych za rozkurcz mięśni gładkich, co prowadzi do większego napływu krwi do prącia i powstania erekcji.

Leki te działają skutecznie wyłącznie przy jednoczesnej stymulacji seksualnej. Preparaty te przeciwwskazane są przy współistniejącej dławicy piersiowej i ciężkiej niewydolności serca. Nie można ich stosować równocześnie z nitrogliceryną.

Tabletki z oksytocyną

Następnym lekiem, jednak o mniejszej skuteczności jest apomorfina (Uprima). Preparat ten stymuluje uwalnianie oksytocyny i tym samym pojawienie się erekcji, wymagana jest przy tym minimalna stymulacja seksualna. Produkt zapewnia około 15% poprawę u osób z niewielkimi zaburzeniami.

Zastrzyki w prącie

Leczenie drugiego rzutu zaburzeń na tle seksualnym obejmuje wstrzykiwanie substancji (papaweryna, fentolamina, fenoksybenzamina lub syntetyczną prostacyklinę - alprostadil) w ciała jamiste penisa, co rozkurcza mięśnie gładkie umożliwiając uzyskanie erekcji.

Nie jest to jednak sposób popularny z powodu niekomfortowej drogi podania oraz ryzyka powikłań - krwiaka, zwłóknienia ciał jamistych, priapizmu (długotrwałej erekcji).

Próbowano podawać alprastidol także do cewki moczowej (metoda MUSE), jednak jest to równie kłopotliwe i niesie za sobą ryzyko uszkodzenia cewki moczowej.

Suplementy diety poprawiające potencję

Do długofalowej poprawy potencji podczas andropauzy pomocne mogą okazać się także preparaty zawierające mikroelementy np. witaminę C, E, L-argininę, selen lub cynk oraz zioła i przyprawy tj. żeń-szeń, buzdyganek ziemny, kozieradka, czarnuszka, papryka.

W aptekach dostępnych jest wiele suplementów diety pomagających w łagodnych zaburzeniach np. DHEA Eljot i Stymen zawierające prasteron, Penigra zawierający naturalne składniki np. wyciąg z owocu cytryńca chińskiego, FerliMan plus.

Preparaty opóźniające wytrysk