Hormonalna terapia zastępcza a menopauza
Hormonalna terapia zastępcza jest to leczenie stosowane celem zmniejszenia objawów okresu okołomenopauzalnego. Preparaty dostępne na rynku zawierają estrogen i/lub progesteron oraz występują w formie:
preparatów działających ogólnoustrojowo: tabletki, żele, plastry czy też spreje;
preparatów o działaniu miejscowym: wkładki wewnątrzmaciczne, preparaty dopochwowe.
Stosowanie hormonów wywiera pozytywny wpływ na zmniejszenie objawów okresu okołomenopauzalnego, które obejmują m.in.: uderzenia gorąca, zmniejszone libido, nocne poty, ból głowy. U kobiet przyjmujących hormonalną terapię zastępczą można również odnotować takie korzyści jak:
Należy pamiętać, że hormonalna terapia zastępcza nie zapobiega zajściu w ciążę. Jedynie wkładka wewnątrzmaciczna, uważana bardziej za metodę antykoncepcji, ma również działanie zapobiegające niechcianej ciąży.
Czy powinnam przyjmować dwuskładnikową czy jednoskładnikową hormonalną terapię zastępczą ?
Na rynku dostępne są dwa rodzaje hormonalnej terapii zastępczej - zawierająca tylko estrogen lub tylko progestagen oraz preparaty zawierające progestagen i estrogen. Kobiety, które przeszły histerektomię (czyli miały usuniętą macicę) powinny stosować wyroby medyczne zawierające wyłącznie estrogen. Natomiast u kobiet, które mają zachowaną macicę należy stosować preparaty łączone - które mają zarówno estrogen, jak i progestagen.
Estrogen dostępny jest w postaci tabletek, plastrów, spreju lub żelu. Progestageny można przyjmować w postaci tabletek lub za pomocą wkładki wewnątrzmacicznej takiej jak spirala Mirena.
Jaką formę hormonalnej terapii zastępczej wybrać?
Wybór metody zależy od preferencji danej kobiety. Preparaty działające miejscowo nie zmniejszają wszystkich objawów menopauzy.
Żele dopochwowe zawierające estrogen, zapobiegają suchości pochwy oraz atrofii sromu, ale nie chronią przed objawami ogólnoustrojowymi.
Warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, który pomoże w wyborze odpowiedniej metody hormonalnej terapii zastępczej, uwzględniając indywidualne potrzeby danej kobiety oraz czynniki ryzyka wynikające ze stosowanego leczenia.
Które kobiety nie powinny stosować dwuskładnikowej hormonalnej terapii zastępczej w formie tabletek?
Część kobiet ze względu na przeciwwskazania nie powinny przyjmować hormonalnej terapii zastępczej zawierającej jedynie estrogen lub połączenie estrogenu z progestagenami. Nie należy stosować takiego leczenia, jeśli:
kiedykolwiek wystąpiła reakcja alergiczna na estrogeny lub progestageny
kiedykolwiek u kobiety występował rak piersi, kobieta jest w trakcie diagnostyki raka piersi lub istnieje wysokie ryzyko ze względu na historię rodzinną;
u kobiety występuje nowotwór estrogenozależny, np. rak trzonu macicy lub gdy jest diagnozowana w tym zakresie;
u kobiety występuje przerost endometrium
pojawia się krwawienie z pochwy bez znanej przyczyny;
kiedykolwiek wystąpiła żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, np. zakrzepica głębokich żył lub zatorowość płucna;
u pacjentki pojawiają się problemy z krzepliwością krwi, które zwiększają prawdopodobieństwo tworzenia się zakrzepów;
u kobiety kiedykolwiek występowały choroby wątroby i wyniki badań funkcji wątroby nie są jeszcze w normie;
występuje lub niedawno występowała choroba wywołana zakrzepami w tętnicach, np. zawał serca, udar mózgu lub dusznica bolesna;
u kobiety występuje rzadka dziedziczna choroba nazywana porfirią;
pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią;
nadciśnienie tętnicze;
cukrzyca;
niedoczynność tarczycy;
kiedykolwiek występowały migreny lub silne bóle głowy;
toczeń;
padaczka;
astma;
otyłość III stopnia
demencja;
pacjentka ma powyżej 35 lat i pali papierosy;