Konsultacja z E-receptą 49.99 zł już w 15 minut!
Leczenie zaburzeń funkcji wątroby - jak skutecznie poprawić swoje narządy?
Wątroba jest narządem umiejscowionym w prawym górnym kwadrancie brzucha, pod przeponą i sąsiaduje ona z częściami przewodu pokarmowego - żołądkiem, dwunastnicą i jelitem grubym oraz z prawą nerką i nadnerczem. Spełnia ona wiele ważnych funkcji dla naszego organizmu - magazynującą, detoksacyjną, immunologiczną oraz metaboliczną.
Leczenie zaburzeń funkcji wątroby zależy od przyczyny zaburzenia oraz od stopnia uszkodzenia narządu. Może ono składać się z diety, zmiany nawyków, leków lub nawet interwencji chirurgicznych. W tym artykule postaramy się odnieść się do różnych dolegliwości związanych z wątrobą oraz sposobu ich leczenia.
Autor: Redakcja Erecept.pl
25.07.2024
Jakie są metody leczenia zaburzeń funkcji wątroby?
Zaburzenia funkcji wątroby to szeroki zakres stanów chorobowych, które wpływają na zdolność wątroby do prawidłowego funkcjonowania. Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w organizmie człowieka, pełniąc kluczowe role w procesach metabolicznych, detoksykacji, magazynowaniu energii oraz w produkcji ważnych białek.
Jak już zostało to wspomniane, leczenie wątroby zależy od przyczyny problemu i stanu narządu. Wśród chorób wątroby możemy wyróżnić między innymi:
wirusowe zapalenia wątroby,
autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
pierwotne zapalenie dróg żółciowych (kiedyś pierwotna marskość żółciowa wątroby),
alkoholowa choroba wątroby,
niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby,
marskość wątroby,
ostra niewydolność wątroby,
guzy i nowotwory wątroby.
Wirusowe zapalenia wątroby
Znamy wirusowe zapalenia wątroby typu A, B, C, D i E. Dwa z nich przenoszą się drogą pokarmową - wirusy A i E, za to wirusowe zapalenia wątroby typu B, C i D przenoszą się drogą krwiopochodną.
W Polsce szczepienie na WZW typu B jest obowiązkowe. Pierwszą dawkę podaje się niemowlętom tuż po urodzeniu, później dawki przypominające w 1. i 6. miesiącu życia.
Dla osób z zaburzeniami układu odpornościowego czy chorobami przewlekłymi jak np. dla osób z cukrzycą poleca się sprawdzenie poziomu przeciwciał anty-HBs i ewentualne doszczepienie się dawką przypominającą. Również nieszczepieni dorośli mogą się zaszczepić 3 dawkami, jedną w danym dniu, potem po miesiącu i po 6 miesiącach.
Jakie są objawy wirusowych zapaleń wątroby? Ogólne objawy, które mogą wystąpić we wszystkich typach WZW to męczliwość, wymioty, nudności, bóle mięśni, stawów, a także brzucha. Może również pojawić się powiększenie wątroby i żółtaczka. Zdarza się także, że przebiegają one bezobjawowo.
Wirusowe zapalenie wątroby może prowadzić do ostrej niewydolności wątroby, marskości wątroby, a także do raka wątrobowokomórkowego.
Jak leczymy wirusowe zapalenia wątroby? W zależności od typu wirusa, głównie lekami przeciwwirusowymi (np. interferon alfa, rybawiryna, entekawir) oraz dietą i odpoczynkiem, a także płynoterapią jako nieodłączną częścią kuracji.
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW)
Nieustępujący samoistnie, przewlekły proces martwiczo-zapalny tkanki wątrobowej, którego nie znamy etiologii, to autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW). Objawem dominującym tej choroby wątroby jest znużenie, a także objawy przewlekłego zapalenia wątroby, u 1/4 chorych w chwili rozpoznania występują symptomy marskości wątroby.
Zasady ogólne leczenia AZW to leczenie immunosupresyjne, bezwzględna abstynencja alkoholowa oraz przeszczepienie wątroby w zaawansowanym stadium choroby wątroby z niewydolnością wątroby. W leczeniu farmakologicznym stosuje się prednizon lub budezonid z azatiopryną lub jeśli AZW jest steroidooporne to mykofenolan mofetylu.
Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC)
Kolejną znaną nam autoimmunologiczną chorobą wątroby jest pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC), kiedyś nazywane pierwotną marskością żółciową wątroby. Oprócz zmęczenia, głównym objawem choroby jest świąd skóry.
Może również wystąpić żółtaczka, nasilona pigmentacja skóry, powiększenie wątroby, a w późniejszym stadium objawy marskości wątroby.
Nie ma leków, które zapewniają całkowite wyleczenie PBC, są jednak leki, które spowalniają proces choroby oraz minimalizują dolegliwości z nią związane, jak np. kwas ursodeoksycholowy, który stosowany jest w leczeniu objawowym świądu, wykorzystywane są także emolienty, czyli dermokosmetyki, które zmniejszają podrażnienia skóry i natłuszczają ją.
Z zabiegów wykorzystywanych w PBC jest stentowanie dróg żółciowych, czyli protezowanie ich po to, aby zapewnić swobodne opróżnianie ich z żółci do przewodu pokarmowego, co zmniejsza ryzyko jej zastoju.
Alkoholowa choroba wątroba
Nadużywanie alkoholu etylowego prowadzi do alkoholowej choroby wątroby, która rozwija się w 3 etapach. Występują w niej kolejno alkoholowe stłuszczenie wątroby, alkoholowe zapalenie wątroby oraz alkoholowa marskość wątroby.
Etapy te zachodzą na siebie, przez co nie ma konkretnej granicy między jedną fazą, a drugą. Obraz kliniczny jest podobny do innych chorób wątroby, może to być żółtaczka, utrata łaknienia, powiększona wątroba, osłabienie, ból brzucha.
Leczenie polega na bezwzględnej abstynencji alkoholowej, leczeniu powikłań, a także w ciężkim alkoholowym zapaleniu. Po wykluczeniu zakażeń stosuje się prednizolon, czyli lek o działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym.
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD)
Jeśli stłuszczenie wątroby nie jest spowodowane wtórnymi przyczynami takimi jak np. nadużywanie alkoholu lub przewlekłe stosowanie substancji hepatotoksycznych, to jest to tzw. niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD).
Choroba zwykle przebiega bezobjawowo, ale może towarzyszyć jej zmęczenie i dyskomfort w górnym prawym kwadrancie brzucha, również otyłość, powiększenie wątroby lub śledziony, a także cechy nadciśnienia wrotnego.
Leczenie polega na zmianie stylu życia - dieta i więcej ruchu, ale także wykorzystuje się leczenie hepatoprotekcyjne (proglitazon i witamina E) oraz w przypadku schyłkowej niewydolności wątroby lub raka wątrobowokomórkowego - przeszczepienie wątroby.
Marskość wątroby
W następstwie uogólnionego uszkodzenia wątroby dochodzi do włóknienia wątroby oraz zaburzenia jej funkcji. Stan ten nazywamy marskością wątroby, w której przebiegu występuje również nadciśnienie wrotne, powodujące rozwój krążenia obocznego.
Jest to również końcowe stadium wielu chorób wątroby, które może dawać wiele powikłań jak np. wodobrzusze czy encefalopatia wątrobowa, czyli zespół zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego.
Leczenie marskości wątroby polega na transplantacji wątroby, ale również na zmianie diety oraz zwiększeniu aktywności fizycznej, jak i leczeniu objawowym (np. u osób z zakrzepicą żyły wrotnej można zastosować warfarynę).
Przeciwwskazaniami do przeszczepu są uzależnienia (narkotyki, alkohol), rozsiany rak wątrobowokomórkowy, ciężkie zakażenia ogólnoustrojowe czy zaawansowana niewydolność układu oddechowego lub krążenia.
Ostra niewydolność wątroby
W sytuacji, gdy u chorego stwierdzamy nagłe i szybko postępujące pogorszenie się czynności wątroby, u którego wcześniej nie stwierdziło się żadnej przewlekłej choroby wątroby, możemy mieć do czynienia z ostrą niewydolnością wątroby. Charakterystycznymi objawami jest wystąpienie żółtaczki, encefalopatia wątrobowa oraz zaburzenia krzepnięcia.
Przyczyny schorzenia mogą być różne - wirusowe zapalenie wątroby (WZW A, B, D, E, CMV, EBV, HSV), leki, toksyny. Zaleca się zmianę diety, leczenie objawowe, przyczynowe oraz przeszczepienie wątroby.
W zaleceniach ogólnych leczenia możemy znaleźć stosowanie N-acetylocysteiny u wszystkich chorych do 5 dni, jak i przyjmowanie inhibitorów pompy protonowej w profilaktyce ostrej gastropatii krwotocznej.
Naczyniak krwionośny wątroby
Najczęstszym niezłośliwym nowotworem wątroby jest naczyniak krwionośny wątroby. Rozpoznaje się go na podstawie badań obrazowych, takich jak USG brzucha, tomografii oraz rezonansu magnetycznego. Większość zmian nie wymaga leczenia, a jeśli wymaga (np. zmiana >10cm, objawy takie jak ból i gorączka lub wątpliwości diagnostyczne) jest to leczenie operacyjne.
Rak wątrobowokomórkowy (HCC)
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, marskość wątroby oraz wrodzone choroby metaboliczne wątroby mogą prowadzić do raka wątrobowokomórkowego (HCC). Objawem zaawansowanego HCC może być żółtaczka, gorączka, ból brzucha oraz obrzęki kończyn dolnych. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie badań krwi, badań obrazowych oraz potwierdzenia przez biopsję wątroby.
Resekcja wątroby i przeszczepienie wątroby jest możliwe u
Choroby pasożytnicze a wątroba
Należy również wspomnieć o chorobach pasożytniczych, które również wpływają na zaburzenia funkcji wątroby. Mowa tutaj o glistnicy i pełzakowicy.
Glistnica wywołana glistą ludzką w większości przypadków jest bezobjawowa. Niestety masywna inwazja pasożyta w organizmie może doprowadzić do postaci wątrobowo-żółciowej, wywołując żółtaczkę z objawami zapalnymi - ostre zapalnie dróg żółciowych. Lekami pierwszego wyboru w glistnicy są albendazol lub mebendazol.
Pełzakowica chorobą wywołaną przez pierwotniaka - pełzaka czerwonki. Najczęstszą pozajelitową manifestacją te choroby są pełzakowate ropnie wątroby. Objawami tego może być ból w nadbrzuszu, nudności, gorączka i utrata masy ciała. W przypadku ropni leczenie polega na podaży metronidazolu lub tynidazolu, dodatkowo przeprowadza się nakłucie przezskórne ropnia i aspiracja treści z ropnia.
Leki na problemy z wątrobą
Jest wiele leków, które możemy stosować w różnych problemach z wątrobą. Leki dostępne są na receptę. Oto niektóre z nich:
Lek Heparegen zawiera kwas tiazolidynokarboksylowy i jest stosowany pomocniczo w ostrych lub przewlekłych chorobach wątroby. Substancja dezaktywuje niektóre toksyny wątrobie, przez co zapewnia jej ochronę. Koszt opakowania to od 36-103 złotych za opakowanie.
Lek Propranolol WZF zawiera propranolol, czyli lek z grupy beta blokerów, który stosowany jest w głównie w nadciśnieniu tętniczym, ale również jest jedną z metod zapobiegania krwawienia z żylaków przełyku w marskości wątroby. Koszt leku to ok. 6-8 zł w zależności od opakowania.
Lek Encorton zawiera prednizon, czyli syntetyczny glikokortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym, który używany jest w wielu schorzeniach m.in. też w chorobach wątroby. Koszt opakowania wynosi od 10-40 zł w zależności od dawki.
Lek Zentel zawiera albendazol, czyli karbaminian benzimidazolu, który działa przeciwpasożytniczo. Stosowany np. w glistnicy, gdzie uniemożliwia wchłanianie glukozy przez pasożyta powodując jego śmierć. Koszt opakowania wynosi od 17-26 złotych.
Operacje
W wielu schorzeniach wątroby jako sposób leczenia wymienia się przeszczep wątroby. Jest to skomplikowana operacja chirurgiczna, która polega na zastąpieniu chorej wątroby zdrowym narządem od dawcy.
W skrócie, operacja polega na usunięciu wątroby chorego oraz zespoleniem tętnic, żył i przewodów żółciowych z naczyniami nowej wątroby. Indywidualna anatomia pacjenta i stan jego narządów mogą znacząco wpłynąć na technikę i przebieg operacji przeszczepienia wątroby. Pięcioletnie przeżycie biorcy to około 70-75%.
Guzy wątroby leczymy także resekcją wątroby. Podczas operacji wycinane są całe segmenty wątroby. Dodatkowo u osób bez cech marskości wątroby wskazane jest przeprowadzenie limfadenektomii, czyli wycięcie węzłów chłonnych. Operacja może być przeprowadzona zarówno laparoskopowo, jak i metodą otwartą.
Kolejną metodą stosowaną np. w raku wątrobowokomórkowym jest ablacja. Najczęściej wykonuje się termoablacje, krioablacje oraz chemoembolizacje tętnicze.
Procedurę termoablacji przeprowadza się pod kontrolą obrazowania, takiego jak ultrasonografia (USG) lub tomografia komputerowa (TK). Do guza wprowadza się sondę, podobną do igły, która generuje ciepło skierowane bezpośrednio na komórki nowotworowe, co powoduje denaturację ich białek i prowadzi do ich śmierci.
Podobnie do termoablacji stosuję się krioablację i chemoembolizację. Krioablacja wykorzystuje niskie temperatury, a chemoembolizacja polega na podaniu chemioterapeutyku (irynotekanu).
e-Recepta Express
Do 1 godziny roboczej* Antykoncepcja stała, leki stałe, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych, leki na potencję.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Antykoncepcja awaryjna
Do 1 godziny roboczej* Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Jakie są skutki nieleczenia zaburzeń funkcji wątroby?
Nieleczone zaburzenia funkcji wątroby mogą prowadzić do szeregu poważnych powikłań i potencjalnie zagrażających życiu stanów, a nawet grozić śmiercią. U chorych mogą nasilić się objawy takie jak:
wodobrzusze,
żółtaczka,
świąd skóry,
obrzęki kończyn dolnych,
krwawienia z przełyku,
zwiększona podatność na infekcje.
A także może wykształcić się marskość wątroby, encefalopatia wątrobowa czy niewydolność wątroby.
Leczenie zaburzeń funkcji wątroby - najczęściej zadawane pytania
Najczęstszą przyczyną zaburzeń funkcji wątroby jest alkohol. Nadmierne spożywanie alkoholu prowadzi do alkoholowego stłuszczenia wątroby, alkoholowego zapalenia wątroby, a później nawet do marskości wątroby.
Przedawkowanie niektórych leków, takich jak np. paracetamol, może spowodować uszkodzenie wątroby. Tak samo jak narażenie na toksyny np. aflatoksyny.
Niewłaściwa dieta pełna tłuszczów i cukrów oraz otyłość prowadzi do stłuszczenia wątroby. Wirusy np. HBV i HCV również mogą powodować przewlekłe zapalenie wątroby oraz jej uszkodzenie. Niektóre choroby autoimmunologiczne oraz dziedziczne mają również negatywny wpływ na funkcjonowanie narządu.
Zaleca się regularne badania kontrolne, zwłaszcza jeśli jesteś narażony na jeden lub więcej z powyższych czynników ryzyka. Wczesne wykrycie problemów z wątrobą zwiększa szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie poważniejszych komplikacji.
Zapobieganie zaburzeniom funkcji wątroby polega głównie na prowadzeniu zdrowego trybu życia i unikaniu czynników ryzyka.
Unikaj nadmiernego spożywania alkoholu oraz utrzymuj zdrową dietę. Zapobiegaj zakażeniom wirusami poprzez unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych, kontaktu z krwią innych osób oraz należy wziąć pod uwagę szczepienia. Pamiętaj, aby zażywać leki po konsultacji z lekarzem i zapoznaniem się z ulotką dołączoną do opakowania.
Jeśli jesteś narażony na ryzyko zaburzeń funkcji wątroby, regularnie poddawaj się badaniom, takim jak badania krwi oceniające funkcję wątroby, aby wykryć ewentualne problemy na wczesnym etapie.
W przypadku podejrzenia zaburzeń funkcji wątroby, lekarz może zlecić szereg badań diagnostycznych, aby dokładnie ocenić jej stan i funkcjonowanie. Należą do nich badania z krwi:
poziom aminotransferazy alaninowej (ALT),
poziom aminotransferazy asparaginianowej (AST),
poziom fosfatazy alkalicznej,
poziom gamma-glutamylotranspeptydazy (GGT),
poziom bilirubiny,
poziom albumin.
Jeśli ma się podejrzenie zarażenia wirusem, możemy zrobić badania na obecność przeciwciał. Możemy również ocenić czynniki krzepnięcia. Z badań obrazowych możemy wykonać USG jamy brzusznej.
Bibliografia
Inni czytali również
- Spis treści
- Jakie są metody leczenia zaburzeń funkcji wątroby?
- Jakie są skutki nieleczenia zaburzeń funkcji wątroby?
- Jakie są czynniki ryzyka zaburzeń funkcji wątroby?
- Jakie są sposoby zapobiegania zaburzeniom funkcji wątroby?
- Jakie badania diagnostyczne wykonać przy zaburzeniach funkcji wątroby?
- Bibliografia