Grypa - przyczyny, objawy, leczenie. Jak leczyć grypę?

Opublikowano 27.03.2024

Autor Redakcja Erecept.pl

Grypa   przyczyny  objawy  leczenie  Jak leczyć grypę?

Grypa, będąca chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusy grypy, co roku stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego na całym świecie. Jej szybka transmisja poprzez kropelki wydzielane podczas kaszlu czy kichania sprawia, że wirus ten łatwo rozprzestrzenia się wśród ludzi, dotykając miliony osób niezależnie od wieku czy stanu zdrowia. Leczenie grypy polega głównie na łagodzeniu objawów choroby, a w niektórych sytuacjach także zastosowaniu leków przeciwwirusowych (np. oseltamiwiru). Dostępne są także skuteczne szczepionki przeciwko grypie. 

Spis treści

Czym są wirusy grypy?

Wirusy grypy to rodzaj patogenów należących do rodziny Orthomyxoviridae, które są odpowiedzialne za wywoływanie grypy, choroby zakaźnej atakującej głównie układ oddechowy. Wyróżniamy trzy typy wirusa grypy: A, B i C. Jednak największe znaczenie mają typy A i B.

Wirus grypy A

Wirus grypy typu A jest zdolny do infekowania ludzi oraz innych zwierząt, w tym świń, ptaków, koni i ssaków morskich, co może prowadzić do rozległych epidemii i pandemii, często charakteryzujących się wysoką śmiertelnością.

Na powierzchni wirusa grypy typu A występują specyficzne białka (glikoproteiny). Mogą występować różnice w ich budowie, dlatego w obrębie typu A wirusa grypy występuje wiele podtypów.

Wirus grypy B

Wirus grypy typu B infekuje jedynie ludzi i jest przyczyną epidemii, które pojawiają się co kilka lat.

Wirus grypy C

Natomiast wirus grypy typu C atakuje ludzi oraz świnie, lecz prowadzi do sporadycznie występujących łagodnych schorzeń układu oddechowego.

Charakterystyczne dla wirusów grypy jest występowanie zmienności antygenowej, polegającej na mutacjach w materiale genetycznym patogenu, dzięki czemu mogą pojawiać się nowe warianty wirusa o ulepszonych właściwościach. Przyczynia się to do omijania tzw. odporności populacyjnej i konieczności corocznych szczepień przeciwko grypie.

e-Recepta online 49.99 ZŁ

Leki na potencje, leki stałe, antykoncepcja stała, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Antykoncepcja awaryjna 59.99 ZŁ

Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.

Czas realizacji do 1 godziny roboczej*

Czym jest grypa?

Grypa jest chorobą wirusową, wywoływaną przez wirus grypy. Choroba ta przenoszona jest drogą kropelkową, np. podczas kichania, kaszlu lub mówienia. Występuje ona na całym świecie, głównie w strefie klimatu umiarkowanego, w okresie jesienno-zimowym. Wirus grypy po wniknięciu do organizmu namnaża się w komórkach nabłonka układu oddechowego, powodując ich martwicę.

Na zakaźność wirusa grypy, czyli jego zdolność do przenoszenia się między ludźmi wpływ ma zarówno wiek, jak i stan układu odpornościowego.

Małe dzieci mogą zarażać już kilka dni przed pojawieniem się pierwszych symptomów choroby, a sama zakaźność może utrzymywać się przez ponad 10 dni od momentu, kiedy objawy stają się widoczne. Z kolei u osób chorujących na niedobory odporności, okres największej zaraźliwości może przedłużać się do nawet tygodni lub miesięcy.

Także nasilenie objawów grypy zależy od wcześniejszego stanu zdrowia pacjenta. Pacjenci cierpiący na choroby przewlekłe (m.in. cukrzyca, schorzenia układu krążenia, POChP, astma, osoby w trakcie dializoterapii) mają większe ryzyko powikłań i cięższego przebiegu grypy niż pacjenci bez chorób współistniejących.

Okres inkubacji wirusa grypy, czyli czas od momentu zakażenia do wystąpienia objawów choroby, wynosi zazwyczaj od 1 do 4 dni.

Z kolei do najważniejszych czynników ryzyka zakażenia wirusem grypy należą: przebywanie w obecności osoby chorej na grypę w bliskiej odległości (

Rodzaje grypy

Grypa sezonowa

W przypadku grypy sezonowej zachorowania mają charakter epidemiczny i występują każdego roku. Zakażenia powoduje zarówno wirus grypy typu A, jak i typu B.

W Polsce, podobnie jak w innych krajach półkuli północnej, sezon grypowy rozpoczyna się zazwyczaj w październiku i trwa do kwietnia, a szczyt zachorowań na grypę osiągany jest zwykle w okresie zimowym.

Okres ten może nieco różnić się w zależności od roku, w związku z czym monitoring i prognozowanie aktywności wirusa grypy jest kluczowe dla odpowiedniego reagowania systemu ochrony zdrowia.

Grypa pandemiczna

Grypa pandemiczna jest znacznie groźniejszym dla społeczeństwa rodzajem grypy. W odstępach kilkunastu lub kilkudziesięciu lat pojawiają się pandemie grypy. Zachorowania wywoływane są przez nieznane do tej pory podtypy lub warianty wirusa typu A. Bardzo znana jest tzw. świńska grypa, która wywołała światowe pandemie w 1918 r. (grypa hiszpanka) oraz w 2009 r. (pandemia grypy AH1N1).

Infekcja takiego rodzaju grypy rozprzestrzenia się niezwykle szybko – w trakcie pandemii liczba przypadków zachorowań wielokrotnie przewyższa te notowane w czasie rocznych epidemii sezonowych. Decyzję o ogłoszeniu pandemii podejmuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), kierując się przede wszystkim globalnym rozprzestrzenieniem nowego typu wirusa, a nie stopniem nasilenia objawów grypy.

Jakie są objawy grypy?

Objawy ogólne

Grypa rozpoczyna się zazwyczaj nagle, a do najczęstszych objawów na początku choroby należą:

  • gorączka;

  • uczucie rozbicia i zimna;

  • ogólne złe samopoczucie;

  • bóle mięśni i stawów;

  • bóle głowy.

Objawy ze strony układu oddechowego

Po 3 dniach wspomniane objawy ogólne mają już mniejsze nasilenie, jednak w tym czasie pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego (przypominające objawy przeziębienia):

  • suchy kaszel;

  • ból gardła;

  • katar (jednak niezbyt nasilony).

Inne objawy grypy

Czasami mogą wystąpić objawy zapalenia krtani bądź ucha środkowego, nudności czy łagodna biegunka. Objawy grypy najczęściej utrzymują się od 3 do 7 dni, po czym ustępują.

Należy jednak pamiętać, że kaszel oraz uczucie rozbicia mogą występować przez 2 tygodnie lub dłużej. U połowy pacjentów przebieg grypy może być zupełnie bezobjawowy.

Co istotne, przechorowanie grypy nie powoduje wytworzenia trwałej odporności na wirusa.

Jakie badania potwierdzają grypę?

W diagnostyce grypy istotną rolę odgrywają badania wirusologiczne. Lekarz, w przypadku wątpliwości co do diagnozy, może wykonać specjalistyczne testy, takie jak szybki test antygenowy na grypę, który wykrywa antygeny wirusa grypy w wymazie z nosa lub gardła. Testy te są szczególnie przydatne w sezonie grypowym i mogą pomóc w szybkim postawieniu diagnozy.

W diagnostyce grypy wykonywane są też czasami badania molekularne, jednak dotyczą one osób z wysokim ryzykiem powikłań lub w przypadku ciężkiego przebiegu grypy.

W aptekach dostępne są również domowe testy wykrywające jednocześnie zakażenie wirusem grypy A i B, RSV, a także COVID-19. Ustalenie rozpoznania jest kluczowe dla wdrożenia swoistego leczenia grypy.

Zobacz także: Testy na grypę - kiedy się je wykonuje i ile kosztują?

Ile osób rocznie choruje na grypę?

Na podstawie danych z maja 2023 r., które zgromadził Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - do Państwowego Zakładu Higieny w sezonie grypowym 2022/2023 zgłoszono blisko 5,8 mln przypadków zachorowań lub podejrzeń zachorowania na grypę.

Jak leczyć grypę?

Jako że u większości pacjentów przebieg choroby nie powoduje istotnych powikłań i choroba zwykle ustępuje samoistnie, leczenie grypy polega głównie na łagodzeniu objawów i wsparciu organizmu w walce z wirusem.

W obniżeniu gorączki i złagodzeniu bólu mięśni, czyli głównych objawów grypy, pomocne są leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (paracetamol lub ibuprofen).

W przypadku wystąpienia suchego kaszlu ulgę przyniosą leki przeciwkaszlowe. Przy współwystępującym katarze lub uczuciu zatkanego nosa polecane są preparaty z fenylefryną lub ksylometazoliną, obkurczające naczynia krwionośne i tym samym zmniejszając obrzęk błony śluzowej.

Wysoka gorączka i nadmierne pocenie się, które często towarzyszą grypie, mogą prowadzić do odwodnienia organizmu. Dlatego należy pić dużo wody, aby zapewnić odpowiednie nawodnienie organizmu.

W niektórych przypadkach, zwłaszcza u osób z wysokim ryzykiem powikłań konieczne może być zastosowanie leków przeciwwirusowych. Lekarz może przepisać leki przeciwwirusowe skuteczne wobec wirusów grypy, takie jak oseltamiwir lub zanamiwir.

Leczenie przeciwwirusowe jest tym skuteczniejsze, im wcześniej zostanie wdrożone (najlepiej w ciągu 48 godzin od pojawienia się objawów zakażenia). Co więcej, preparaty takie jak oseltamiwir czy zanamiwir są również wskazane w profilaktyce grypy, jeśli doszło do kontaktu z osobą chorą. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób z grupy zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia, np. z zaburzeniami odporności.

Należy podkreślić, że antybiotyki nie działają na wirusy, więc nie są skuteczne w leczeniu grypy.

Jakie możliwe powikłania niesie za sobą grypa?

Zwiększone ryzyko powikłań grypy dotyczy szczególnie osób z osłabionym systemem odpornościowym (niedobory odporności, leczenie immunosupresyjne), u osób starszych (powyżej 65. roku życia), małych dzieci (poniżej 5. roku życia) oraz u osób chorujących na choroby przewlekłe (m.in. POChP, astma, zastoinowa niewydolność serca, choroby nerek). Najczęstsze powikłania grypy obejmują:

  • zapalenie płuc - jedno z najpoważniejszych powikłań grypy, które może być niebezpieczne dla życia. Zapalenie płuc wywołane przez wirusa grypy lub wtórne bakteryjne zapalenie płuc może wymagać pobytu w szpitalu i intensywnego leczenia (w przypadku nadkażenia bakteryjnego także antybiotykami);

  • ostre zapalenie oskrzeli - grypa może prowadzić do zapalenia oskrzeli, co dodatkowo powoduje trudności w oddychaniu;

  • angina paciorkowcowa - ostre bakteryjne zapalenie gardła i migdałków podniebiennych. Wymagane leczenie antybiotykami.

Poza najczęstszymi powikłaniami, zachorowanie na grypę może prowadzić w rzadkich przypadkach do wystąpienia znacznie poważniejszych powikłań. Należą do nich:

  • zapalenie mięśnia sercowego;

  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;

  • zapalenie mięśni;

  • sepsa;

  • zaburzenia świadomości.

Czy są dostępne szczepienia ochronne przeciwko grypie?

W kalendarzu szczepień zalecanych dostępne jest szczepienie przeciwko grypie. Szczepionki przeciwko grypie są aktualizowane co roku, aby odpowiadały dominującym szczepom wirusa, które są przewidywane na nadchodzący sezon grypowy.

Szczepienia ochronne przeciwko grypie są zalecane każdego roku, najlepiej przed rozpoczęciem sezonu grypowego, czyli wczesną jesienią, aby organizm miał czas na wytworzenie odporności przed szczytem zachorowań, który najczęściej przypada na okres jesienno-zimowy.

Szczepionka na grypę dostępna jest wyłącznie na receptę i kosztuje około 50 złotych. Warto wiedzieć, że dla kobiet w ciąży, osób po 65. roku życia oraz dzieci przed ukończeniem 18 lat przysługuje darmowe szczepienie.

Zobacz także: Grypa i szczepionki na grypę (Vaxigrip Tetra, Influvac Tetra)

Bibliografia

Interna Szczeklika Mały Podręcznik [dostęp online luty 2024], dostępna pod adresem internetowym:

https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.1.1.

Portal podyplomie.pl "Grypa – aspekty kliniczne i problem zdrowia publicznego" [dostęp online luty 2024], dostępny pod adresem internetowym:

https://podyplomie.pl/medycyna/26986,grypa-aspekty-kliniczne-i-problem-zdrowia-publicznego

Flu Symptoms & Complications [dostęp online luty 2024], dostępny pod adresem internetowym:

https://www.cdc.gov/flu/symptoms/symptoms.htm

Flu Symptoms & Diagnosis [dostęp online luty 2024], dostępny pod adresem internetowym:

https://www.cdc.gov/flu/symptoms/index.html

Grypa jedną z głównych przyczyn zachorowań i zgonów wśród seniorów [dostęp online luty 2024], dostępny pod adresem internetowym:

https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C99013%2Cekspert-grypa-jedna-z-glownych-przyczyn-zachorowan-i-zgonow-wsrod-seniorow

Inni czytali również

Fostex - E-recepta - recepta online z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania
Fostex - E-recepta - recepta online z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania

Fostex jest preparatem wziewnym wykorzystywanym w leczeniu pacjentów cierpiących na przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) oraz astmę oskrzelową. Jest to lek dwuskładnikowy zawierający beklometazon oraz formoterol. 

Charakterystyka produktów leczniczych
25.03.2024
Grypa i szczepionki na grypę (Vaxigrip Tetra, Influvac Tetra)
Grypa i szczepionki na grypę (Vaxigrip Tetra, Influvac Tetra)

Grypa to sezonowa, zakaźna choroba wirusowa, która wywołuje objawy głównie z górnych i dolnych dróg oddechowych. Szacuje się, że w ciągu roku na grypę choruje 1 miliard osób na świecie, natomiast powikłania dotykają 3-5 milionów pacjentów.Lekarz może wystawić receptę (recepta online) na szczepionkę przeciw grypie.

Artykuł
22.04.2024
Sumamed – E-recepta – recepta online z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania
Sumamed – E-recepta – recepta online z konsultacją | cena, dawkowanie, przeciwwskazania

Sumamed to produkt leczniczy zawierający antybiotyk – azytromycynę. Stosowany jest w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie, w tym niektórych infekcji dróg oddechowych, skóry i tkanek miękkich. Nie jest skuteczny w leczeniu infekcji wirusowych. Dostępny jest wyłącznie na receptę.

Charakterystyka produktów leczniczych
14.02.2024
Konsultacja z E-receptą za 49.99 ZŁ Tylko w najnowszej aplikacji!