Co oznaczają erytrocyty w moczu? Jaka jest norma erytrocytów w moczu?

Co daje badanie moczu?

Ogólne badanie moczu jest stosunkowo tanim i prostym badaniem, które może okazać się bardzo przydatne w diagnostyce niektórych chorób. W badaniu tym określa się kilka parametrów, fizycznych oraz biochemicznych, które pośrednio mogą świadczyć o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organizmu.

W badaniu ogólnym moczu opisuje się cechy takie jak: pH, czyli odczyn moczu (prawidłowy mocz powinien być lekko kwaśny), przejrzystość i barwę moczu, ciężar właściwy. Ponadto w moczu ocenia się obecność różnych substancji - białka, glukozy, barwników żółciowych oraz ciał ketonowych.

Diagnosta sprawdza również, czy w polu widzenia mikroskopu widoczne są leukocyty (białe krwinki) lub erytrocyty (czerwone krwinki). Ponadto istotną informacją, którą przynosi badanie ogólne moczu, jest obecność wałeczków, kryształów i bakterii w osadzie moczu.

@erecept.pl a Twój jak pachnie? jeśli jest to mocny i drażniący zapach - reaguj! wejdź na ERECEPT.PL i umów się na e-konsultacje! #mocz #edukacjaseksualna #medyczneciekawostki ♬ dźwięk oryginalny - Erecept.pl

Erytrocyty w moczu - co to oznacza?

Obecność erytrocytów w moczu powyżej 3 erytrocytów w polu widzenia nazywamy krwinkomoczem (tzw. krwiomocz mikroksopowy). Z kolei w przypadku zabarwienia moczu na czerwony kolor mówi się o krwiomoczu (tzw. krwiomocz makroskopowy). Wtedy w polu widzenia obserwuje się więcej erytrocytów.

Warto wiedzieć, że już niewielka ilość krwi może zmienić barwę moczu.

Chociaż mocz powstaje na skutek filtracji krwi, to erytrocyty w moczu nie są fizjologicznym zjawiskiem. W trakcie wytwarzania moczu dochodzi do bardzo dokładnego filtrowania składników krwi, co pozwala na zachowanie substancji, które są organizmowi potrzebne i cenne oraz pozbycie się substancji, które mogłyby zaszkodzić.

Nerki pełnią też ważną funkcję w regulacji ilości wody w organizmie.

Erytrocyty w moczu mogą mieć różną charakterystykę. Przyjmuje się, że tzw. erytrocyty wyługowane świadczą o nerkowym pochodzeniu erytrocytów, natomiast erytrocyty świeże mogą wskazywać na choroby dolnych dróg moczowych.

Obecność erytrocytów w moczu - przyczyny

Infekcje układu moczowego (np. zapalenie pęcherza) to powszechne schorzenia, w przebiegu których niekiedy obserwuje się erytrocyty w moczu. Poza odchyleniami w badaniach laboratoryjnych, charakterystyczne są tu również nieprzyjemne objawy pojawiające się podczas oddawania moczu. Z reguły pozwala to na postawienie diagnozy.

Kamica dróg moczowych jest kolejną powszechną przyczyną wzrostu erytrocytów w moczu. Transport kamieni przez drogi moczowe prowadzi do mikrourazów, w związku z czym czerwone krwinki dostają się do światła dróg moczowych i ostatecznie do moczu.

Również uraz nerki lub inne urazy dróg moczowych, zapalenie nerek (któremu często towarzyszy gorączka oraz ból) czy torbiele nerek mogą wywołać taki objaw.

Innym źródłem krwiomoczu w obrębie układu moczowego jest stan chorobowy cewki moczowej. Do krwawienia może prowadzić zarówno zapalenie, nowotwór czy ciało obce w obrębie narządu.

Nowotwór pęcherza może objawiać się krwiomoczem. Jest to zdecydowanie alarmujący objaw, zwłaszcza u długoletnich palaczy tytoniu, u których ryzyko tego rodzaju nowotworu jest znacznie podwyższone.

Inne nowotwory układu moczowego, np. rak nerki, także może ujawniać się w taki sposób. W przypadku krwinkomoczu lub krwiomoczu u mężczyzn pod uwagę należy wziąć również stany chorobowe związane z prostatą - może to być zarówno łagodny rozrost gruczołu krokowego, jak i nowotwór.

W innych chorobach układu moczowego również możemy mieć do czynienia z krwiomoczem. Przykładem są między innymi glomerulopatie, czyli choroby związane z kłębuszkami nerkowymi, np. przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek czy nefropatia IgA. W takich chorobach dochodzi do uszkodzenia bariery filtracyjnej, w związku z czym erytrocyty mogą przedostać się do moczu.

Erytrocyty w moczu niekoniecznie muszą świadczyć o schorzeniu układu moczowego. Ich obecność może wskazywać na stany tj. endometrioza (obecność błony śluzowej macicy poza jej pierwotną lokalizacją) czy skaza krwotoczna.

Erytrocyty w moczu dziecka mogą mieć nieco inne przyczyny niż u dorosłych. Najczęstszą kłębuszkową przyczyną obecności erytrocytów w moczu dziecka jest tzw. łagodny rodzinny krwinkomocz. Krwinki czerwone w moczu pojawić się mogą również na skutek zaburzeń metabolizmu.

Ostatecznie, tak jak u dorosłych, krwiomocz u dziecka może wynikać z chorób tj. kamica czy infekcje dróg moczowych.

Czy krwinki czerwone w moczu to zawsze powód do niepokoju?

Może się zdarzyć, że erytrocyty w moczu pojawiają się także u zdrowych osób. Mocz najczęściej bywa zanieczyszczony krwią w przypadku kobiet, które wykonują badanie w trakcie lub tuż przed i po krwawieniu miesiączkowym.

Krwinki mogą być też obecne w moczu po bardzo intensywnym wysiłku fizycznym lub w trakcie gorączki (np. w zapaleniu wyrostka robaczkowego). Czasami obecność krwinek czerwonych następuje na skutek stosunku płciowego.

Krwiomocz rzekomy to czerwone zabarwienie moczu bez obecności krwinek czerwonych. Może być spowodowany spożywaniem niektórych pokarmów (np. buraków, rydzów, rabarbaru) lub leków (np. ryfampicyny).

Erytrocyty w moczu - co dalej?

W przypadku obecności erytrocytów w moczu konieczne może być przeprowadzenie badań dodatkowych, które wskażą lub wykluczą najbardziej prawdopodobne schorzenia.

Ocenić można parametry pracy nerek - mowa tu przede wszystkim o oznaczeniu poziomu kreatyniny i obliczeniu wskaźnika GFR, poziomu jonów oraz poziomu mocznika we krwi. W przypadku krwiomoczu ważne jest również oznaczenie parametrów krzepnięcia krwi.

Podczas poszukiwań przyczyny obecności erytrocytów w moczu przydatna może być ocena wydalania substancji w dobowej zbiórce moczu (stąd możemy dowiedzieć się o np. nadmiernym wydalaniu jonów wapnia w przypadku kamicy), badanie per rectum (w celu oceny prostaty), cystoskopia, a nawet biopsja nerki.

Lekarz może zalecić także wykonanie badań obrazowych, np. USG jamy brzusznej z oceną układu moczowego czy USG transrektalne.

Wyniki badań muszą być zawsze skonfrontowane ze stanem klinicznym pacjenta. W przypadku typowych objawów zakażenia układu moczowego czy gorączki z reguły niewymagana jest szersza diagnostyka. W takim wypadku warto przeprowadzić kontrolne badanie ogólne moczu.