Trądzik posterydowy - czym jest, czemu powstaje i jak sobie z nim poradzić?

Czym jest trądzik posterydowy?

Trądzik posterydowy jest schorzeniem skóry, spowodowanym zmianami wywołanymi przez stosowanie sterydów, zwłaszcza leków zawierających glikokortykosteroidy. Są to substancje o silnym działaniu przeciwzapalnym, które zakłócają naturalny proces samoregulacji skóry i osłabiają jej zdolność do reakcji obronnych.

Po zastosowaniu tych leków skóra może przestawać skutecznie reagować na obecność bakterii, co sprzyja ich namnażaniu się. W efekcie pojawiają się zaskórniki oraz stany zapalne. Gruczoły łojowe stają się bardziej podatne na infekcje i procesy zapalne.

Główne cechy trądziku posterydowego obejmują pojawienie się wyprysków, zaskórników i stanów zapalnych na skórze, szczególnie w okolicach twarzy, szyi, dekoltu i pleców. To zjawisko może być wynikiem zmiany poziomu hormonów, zwłaszcza androgenów, które wpływają na produkcję sebum (łojotoku) przez gruczoły łojowe skóry.

Nadmierna produkcja sebum może prowadzić do zatkania porów skóry i rozwijania się stanów zapalnych.

Trądzik posterydowy może pojawić się po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej, sterydów anabolicznych, leków kortykosteroidowych czy nawet w wyniku naturalnych zmian hormonalnych, takich jak okres menstruacyjny, ciąża czy menopauza. Jest to problem skórny, który wymaga specjalnej uwagi i właściwej pielęgnacji, aby przeciwdziałać jego objawom i skutecznie się z nim uporać.

Jaki wygląda trądzik posterydowy?

Objawy trądziku posterydowego mogą obejmować:

• wysypkę skórną - pojawić się mogą różnego rodzaju wykwity skórne, w tym krostki, grudki i zaskórniki;

• zmiany w produkcji sebum - skóra może stać się bardziej tłusta lub przeciwnie - może być nadmiernie sucha;

• stany zapalne - może występować zaczerwienienie i stan zapalny skóry, które często są bolesne;

• pogorszenie ogólnego stanu skóry - cera może stawać się bardziej wrażliwa, podatna na podrażnienia, a rany lub wykwity mogą goić się wolniej niż zwykle;

• lokalizacja zmian - zmiany skórne pojawiają się w obszarach, gdzie sterydy były stosowane, takich jak twarz, szyja, dekolt, ręce lub inne części ciała.

Warto podkreślić, że objawy trądziku posterydowego mogą być różne w zależności od osoby, dawki oraz rodzaju stosowanych sterydów. Jeśli masz podejrzenie, że cierpisz na trądzik posterydowy, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub dermatologiem, aby uzyskać dokładną diagnozę i zalecenia dotyczące leczenia.

Jakie są przyczyny powstawania trądziku posterydowego?

Trądzik posterydowy może powstawać w wyniku stosowania sterydów lub leków zawierających glikokortykosteroidy. Przyczyny powstawania tego rodzaju trądziku wynikają z oddziaływania tych substancji na skórę i organizm. Oto kilka głównych przyczyn powstawania trądziku posterydowego:

1. Sterydy. Stosowanie leków zawierających glikokortykosteroidy, takich jak prednizon, deksametazon lub kortyzon, może zakłócić naturalne funkcje skóry i prowadzić do rozwoju trądziku posterydowego. Taki sam efekt mogą mieć także sterydy anaboliczne stosowane przez kulturystów.

2. Zaburzenia hormonalne. Steroidy wpływają na poziomy hormonów w organizmie, co prowadzi do nadmiernej produkcji sebum (łojotoku) przez gruczoły łojowe skóry. To z kolei może sprzyjać powstawaniu zaskórników i stanów zapalnych.

3. Osłabienie mechanizmów obronnych skóry. Steroidy mogą osłabić naturalne mechanizmy obronne skóry, co sprawia, że jest ona bardziej podatna na infekcje i procesy zapalne.

4. Zmiany w strukturze skóry. Długotrwałe stosowanie sterydów może prowadzić do zmian w strukturze skóry, takich jak przerzedzenie naskórka czy zmniejszenie elastyczności.

5. Dawkowanie i czas trwania leczenia. Ryzyko wystąpienia trądziku posterydowego może być związane z dawką i czasem trwania stosowania sterydów. Wyższe dawki i dłuższe okresy leczenia mogą zwiększać to ryzyko.

Warto zaznaczyć, że nie wszyscy pacjenci doświadczają trądziku posterydowego po stosowaniu sterydów, ale istnieje grupa osób, która jest bardziej podatna na ten rodzaj reakcji skórnej.

Jeśli zastanawiasz się nad skutkami ubocznymi stosowania sterydów lub masz obawy dotyczące trądziku posterydowego, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub dermatologiem, którzy mogą dostosować terapię i monitorować stan Twojej skóry.

Czym różni się trądzik posterydowy od innych rodzajów trądziku?

Trądzik posterydowy różni się od innych rodzajów trądziku głównie przyczyną jego wystąpienia. Pojawia się po stosowaniu lub odstawieniu leków zawierających glikokortykosteroidy. W odróżnieniu od trądziku pospolitego , który często dotyka młodzież, trądzik posterydowy może wystąpić u osób w każdym wieku i niezależnie od płci.

Objawy zwykle pojawiają się w obszarach, które były poddane terapii sterydami, takie jak twarz czy dekolt. Aby zacząć leczyć trądzik posterydowy, trzeba zaprzestać stosowania sterydów oraz rozpocząć terapię przeciwtrądzikową, miejscową lub doustną w zależności od nasilenia objawów.

Jakie są dostępne opcje leczenia trądziku posterydowego?

Leczenie trądziku posterydowego to proces, który niestety bywa długotrwały. Terapia trądziku posterydowego obejmuje dwie główne kategorie: leczenie miejscowe i leczenie ogólne. Pierwszym krokiem jest jednak zawsze zaprzestanie stosowania leków sterydowych, które są przyczyną problemów skórnych.

Terapia farmakologiczna uwzględnia preparaty stosowane miejscowo, które działają przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. Tego rodzaju leczenie jest zalecane w przypadku łagodnych zmian, które nie są objęte stanem zapalnym.

Na początkowym etapie w leczeniu trądziku często stosuje się leki miejscowe zawierające retinoidy, pochodne witaminy A oraz miejscową terapię antybiotykową z wykorzystaniem erytromycyny i klindamycyny. Leczenie miejscowe może być uzupełnione stosowaniem nadtlenku benzoilu oraz kwasu azelainowego.

W przypadku nasilonych objawów trądziku posterydowego może być konieczna terapia doustna, polegająca na przyjmowaniu pochodnych tetracyklin, przede wszystkim doksycykliny.

Skutki leczenia farmakologicznego zazwyczaj stają się widoczne po około 4 tygodniach regularnego stosowania zaleconych leków, ale pełna kuracja może trwać nawet 6 miesięcy. Pomimo żmudnego i długotrwałego charakteru terapii, nie wolno jej przerywać. Zmiany trądziku posterydowego cofają się stopniowo, dlatego niezbędny jest czas na osiągnięcie pełnej redukcji pryszczy posterydowych.

Jak zapobiegać trądzikowi posterydowemu?

Aby uniknąć trądziku posterydowego, warto stosować leki zawierające glikokortykosteroidy z zachowaniem szczególnej ostrożności i zgodnie z zaleceniami lekarza. To oznacza, że nie należy przekraczać zalecanej dawki, czasu trwania leczenia ani stosować tych leków bez uprzedniej konsultacji medycznej.

Monitorowanie skóry jest kluczowe. Regularnie obserwujmy swoją skórę, zwłaszcza w miejscach, gdzie stosowaliśmy sterydy, aby wykryć ewentualne objawy trądziku posterydowego jak najszybciej. Jeśli zauważymy pojawienie się krostek, grudek, stanów zapalnych lub innych nieprawidłowości skórnych, natychmiast skonsultujmy się z lekarzem lub dermatologiem.

Unikanie stosowania sterydów na twarz, jeśli to możliwe, może również pomóc w zapobieganiu trądzikowi posterydowemu, ponieważ twarz jest często obszarem skłonnym do tego rodzaju reakcji skórnych.

Warto również zadbać o delikatność w pielęgnacji skóry, stosując łagodne kosmetyki i unikając substancji, które mogą podrażniać skórę.

Jakie kosmetyki są odpowiednie dla skóry z trądzikiem posterydowym?

W pielęgnacji skóry trądzikowej zaleca się stosowanie produktów kosmetycznych, które są delikatne i niekomedogenne (niezatykające porów skóry). Oto więcej wskazówek:

• wybierz delikatny żel lub piankę do mycia twarzy, które nie zawierają silnych detergentów ani drażniących substancji. Unikaj mydeł, które mogą przesuszać lub podrażniać skórę;

• po umyciu twarzy warto zastosować żel nawilżający o łagodnym składzie, który pomoże utrzymać odpowiednie nawilżenie skóry;

• upewnij się, że kosmetyki, które wybierasz, są oznaczone jako "niekomedogenne", co oznacza, że nie zatykają porów i nie przyczyniają się do powstawania zaskórników;

• ochrona przed promieniowaniem UV jest kluczowa, więc stosuj kremy z filtrem przeciwsłonecznym o odpowiednim SPF (na odsłonięte części ciała najlepiej spf50, cały rok też na skórę twarzy) szczególnie jeśli planujesz przebywać na słońcu;

• kosmetyki mineralne, takie jak podkłady i pudry mineralne, są często lepszym wyborem dla skóry z trądzikiem posterydowym, ponieważ zawierają mniej potencjalnie drażniących substancji;

• unikaj kosmetyków z nadmiarem sztucznych zapachów, barwników i innych potencjalnie drażniących substancji;

• warto skonsultować się z dermatologiem, który może zalecić specjalistyczne produkty lub terapie dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb i stanu skóry.

Bibliografia

Portal Dermnetnz [online], [dostęp: 29 listopada 2023], dostępny w internecie:

https://dermnetnz.org/topics/steroid-acne

Portal Healthline [online], [dostęp: 29 listopada 2023], dostępny w internecie:

https://www.healthline.com/health/steroid-acne