Jak schudnąć z niedoczynnością tarczycy?

Czym są hormony tarczycy?

Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego, którego funkcją jest uwalnianie do krwi ważnych hormonów, regulujących podstawowe procesy metaboliczne zachodzące w organizmie.

Z tarczycą najczęściej kojarzone są dwa hormony, tyroksyna (T4) oraz trójjodotyronina (T3), które są wytwarzane przez komórki nabłonkowe tyreocytów, czyli komórki tworzące główny miąższ tarczycy. To właśnie te dwa hormony odpowiadają za wpływ tarczycy na nasz metabolizm.

Warto jednak wspomnieć, że nie są to jedyne hormony wydzielane przez tarczycę, gdyż produkuje ona także jeszcze jeden hormon - kalcytoninę, która odgrywa rolę w regulacji poziomu wapnia i fosforanów w organizmie, pomagając obniżać poziom wapnia we krwi.

Kalcytonina nie jest jednak wydzielana przez te same komórki nabłonkowe tyreocytów, co wcześniej wspomniane tyroksyna i trójjodotyronina, tylko przez komórki C tarczycy. Regulacja jej poziomu odbywa się również w odmienny sposób i jest ona uwalniana niezależnie od wspomnianych hormonów, dlatego w kontekście niedoczynności tarczycy mówi się tylko o tyroksynie oraz trójjodotyroninie.

Tyroksyna (T4)

Główne właściwości tyroksyny to:

• jest głównym hormonem produkowanym przez tarczycę;

• poza składową białkową, zawiera także 4 atomy jodu (stąd nazwa T4);

• jest mniej aktywna metabolicznie niż T3 i służy także jako rodzaj "magazynu" hormonów tarczycy, z którego organizm może wytworzyć T3, gdy jest potrzebna;

• w tkankach poza tarczycą T4 może zostać przekształcona do T3 w procesie usuwania jednego atomu jodu, zwanego dejodynacją.

Trójjodotyronina (T3)

Charakterystyka trójjodotyroniny:

• jest produkowana w mniejszych ilościach przez tarczycę, ale jest również wytwarzana z T4 w innych tkankach poprzez wyżej wspomniany proces dejodynacji;

• zawiera trzy atomy jodu (stąd T3);

• jest bardziej aktywna metabolicznie niż T4 i ma silniejszy wpływ na szybkość metabolizmu;

• jest odpowiedzialna za większość fizjologicznych efektów hormonów tarczycy.

Jaka jest funkcja hormonów tarczycy?

Oba hormony tarczycy odgrywają kluczową rolę w regulacji wielu funkcji organizmu, w tym:

• regulacja metabolizmu - hormony tarczycy, takie jak tyroksyna (T4) i trijodotyronina (T3), są odpowiedzialne za regulację tempa metabolizmu. Wpływają na to, jak szybko ciało spala kalorie i wykorzystuje energię;

• wpływ na wzrost i rozwój - są one ważne w okresie rozwoju dziecka, wpływając na prawidłowy wzrost i kształtowanie się funkcji wielu kluczowych organów. Odgrywają szczególną rolę w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego;

• regulacja temperatury ciała - hormony tarczycy pomagają w utrzymaniu odpowiedniej temperatury ciała, wpływając na produkcję ciepła;

• wpływ na serce i układ krążenia - hormony te mogą zwiększać siłę i częstotliwość skurczów serca, co ma znaczenie dla utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi i perfuzji tkanek;

• regulacja poziomu energii - pomagają w utrzymaniu odpowiedniego poziomu energii w ciele;

• wpływ na układ pokarmowy - mogą wpływać na apetyt oraz szybkość trawienia i przyswajania pokarmów;

• wpływ na zdrowie kości - hormony tarczycy są zaangażowane w regulację gęstości kości i ich metabolizmu;

• wpływ na układ rozrodczy - mogą mieć wpływ na płodność i prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego.

Prawidłowy poziom T3 i T4 jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zaburzenia hormonalne związane z nieprawidłowym poziomem hormonów tarczycy w organizmie mogą prezentować się w postaci nadczynności tarczycy, gdy poziom tych hormonów jest za wysoki lub w postaci niedoczynności tarczycy, gdy ich poziom jest zbyt niski.

Zarówno nadczynność tarczycy, jak i jej niedoczynność mogą powodować poważne objawy, których nie należy bagatelizować, gdyż oba te stany, jeżeli są nieleczone, mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet i życia pacjenta. W tym artykule skupimy się na niedoczynności tarczycy.

@erecept.pl Chcecie poznać preparaty wspomagające odchudzanie? Sprawdźcie je na naszej stronie ERECEPT.PL #TakDlaErecept #odchudzanie #redukacja #jedzenie #zapotrzebowaniekaloryczne ♬ Beyonce - AMARNI

Czym jest niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy to dysfunkcja gruczołu tarczowego, który produkuje wówczas zbyt mało hormonów tarczycy - tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3) w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Jest to najczęstsze zaburzenie czynności tarczycy - najczęściej dotyka kobiety i jest obecne u 5% ich dorosłej populacji, natomiast występuje tylko u 1% dorosłych mężczyzn.

Jakie objawy pojawiają się w przypadku niedoczynności tarczycy?

U pacjentów z niedoczynnością tarczycy tempo metabolizmu jest spowolnione, czego konsekwencją są następujące objawy:

• zmęczenie i brak energii - osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy często odczuwają ogólne zmęczenie i brak energii;

• przyrost masy ciała - pomimo zachowania normalnej diety i aktywności fizycznej, osoby z niedoczynnością tarczycy mogą doświadczać nieoczekiwanego przyrostu masy ciała;

• wrażliwość na zimno - niedoczynność tarczycy może prowadzić do zwiększonej wrażliwości na niskie temperatury;

• suchość skóry i wypadanie włosów - skóra może stać się sucha, a włosy mogą zacząć wypadać lub stawać się cienkie;

• zaburzenia pamięci i koncentracji - problemy z pamięcią i koncentracją są częstym objawem niedoczynności tarczycy;

• zaparcia - wolniejsza przemiana materii może także powodować problemy z regularnym wypróżnianiem;

  Zobacz także: Domowe i farmakologiczne sposoby na zatwardzenie. Jak walczyć z zaparciami?

• depresja - niedoczynność tarczycy może wpływać na nastrój, prowadząc do obniżenia samopoczucia lub depresji;

  Zobacz także: Depresja a choroba Hashimoto - jak choroba tarczycy może wpływać na zdrowie psychiczne?

• wolniejsze tętno i niskie ciśnienie tętnicze - może dojść do spowolnienia pracy serca oraz obniżenia ciśnienia tętniczego pacjenta;

• zaburzenia miesiączkowania - u kobiet niedoczynność tarczycy może prowadzić do nieregularnych miesiączek, a czasem w skrajnych przypadkach może także być przyczyną niepłodności.

Warto pamiętać, że objawy te mogą różnić się pomiędzy pacjentami i nie trzeba prezentować ich wszystkich, aby mieć stwierdzoną niedoczynność tarczycy. W rzeczywistości łagodna postać tego zaburzenia może nawet przebiegać bezobjawowo.

Jeżeli rozpoznajesz u siebie któreś z powyższych objawów i podejrzewasz, że możesz cierpieć na niedoczynność tarczycy, zalecana jest konsultacja z lekarzem, który przeprowadzi z Tobą wywiad medyczny oraz zleci badania niezbędne do potwierdzenia tej jednostki chorobowej, a następnie zaproponuje odpowiednie leczenie.

Możesz w tym celu udać się do swojego lekarza pierwszego kontaktu albo skorzystać z konsultacji medycznej online.

W jakich jednostkach chorobowych mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy?

Jako najczęstsze przyczyny niedoczynności tarczycy w Polsce możemy wymienić:

1. Chorobę Hashimoto, inaczej nazywaną przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy. Jest to choroba o podłożu autoimmunologicznym, gdzie przeciwciała pacjenta atakują własne komórki tarczycy. Dochodzi wtedy do niebolesnego zapalenia tego gruczołu, które w przeciągu lat niszczy komórki tarczycy i powoduje jej niedoczynność.

2. Stan po tyreidektomii (operacyjnym usunięciu tarczycy).

3. Stan po leczeniu jodem promieniotwórczym.

Ponadto niedoczynność tarczycy może być także spowodowana innymi zapaleniami tarczycy lub wtórną niedoczynnością tarczycy spowodowaną niedoczynnością przysadki mózgowej (gruczołu kontrolującego pracę tarczycy).

Jak diagnozuje się niedoczynność tarczycy?

Podstawowym badaniem diagnostycznym w celu wykrycia niedoczynności tarczycy jest badanie krwi w celu oznaczenia poziomu TSH. TSH jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową, który stymuluje tarczycę do wydzielania tyroksyny i trójjodotyroniny, opierając się na mechanizmie ujemnego sprzężenia zwrotnego.

Jeżeli poziom TSH będzie powyżej granicy normy, świadczy to o niedoczynności tarczycy. Aby określić konkretny mechanizm tej niedoczynności, należy także zbadać stężenie tyroksyny (FT4). Jeżeli będzie ono obniżone, to możemy rozpoznać pierwotną niedoczynność tarczycy.

W diagnostyce niedoczynności tarczycy bardzo ważne jest także wykonanie USG tarczycy. Ponadto, jeżeli chcemy sprawdzić, czy pacjent cierpi na chorobę Hashimoto, niezbędne jest także wykonanie badania przeciwciał anty-TPO lub anty-TG.

W celu pogłębionej diagnostyki tego schorzenia warto udać się do endokrynologa.

Jak wygląda leczenie niedoczynności tarczycy?

Leczenie niedoczynności tarczycy jest stosunkowo proste. Polega ono na uzupełnianiu niedoboru hormonów tarczycy poprzez codzienne przyjmowanie syntetycznego odpowiednika tyroksyny - lewotyroksyny. Regularne uzupełnianie brakującego hormonu powinno unormować stężenie TSH we krwi i przywrócić prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Jaki jest związek niedoczynności tarczycy z przyrostem wagi?

Niedoczynność tarczycy może prowadzić do przyrostu masy ciała głównie przez spowolnienie metabolizmu. Hormony tarczycy regulują tempo przemiany materii, więc ich niedobór oznacza, że organizm spala mniej kalorii w stanie spoczynku.

Dodatkowo niedoczynność tarczycy może powodować zatrzymywanie wody i soli w organizmie, co również przyczynia się do zwiększenia masy ciała. Osoby z tą chorobą często odczuwają zmęczenie i brak energii, co ogranicza ich aktywność fizyczną i dalsze spalanie kalorii.

Czy da się schudnąć przy niedoczynności tarczycy?

Tak, schudnięcie przy niedoczynności tarczycy jest jak najbardziej możliwe, choć może wymagać większego wysiłku niż w przypadku osób z prawidłowo funkcjonującą tarczycą.

Kluczowym elementem jest właściwe leczenie farmakologiczne, które jest niezbędne do osiągnięcia prawidłowej pracy tarczycy. Dzięki temu uzyskujemy prawidłową przemianę materii, bez której ciężko jest schudnąć.

Jak schudnąć przy niedoczynności tarczycy?

Prawidłowe leczenie farmakologiczne

Jak zostało już wspomniane wyżej, najważniejszym aspektem, o którym należy pamiętać podczas odchudzania, gdy cierpi się na niedoczynność tarczycy, jest prawidłowe leczenie Twojej choroby, aby zapewnić odpowiednie tempo metabolizmu w Twoim organizmie.

Oznacza to codzienne przyjmowanie dobrze dobranej dawki lewotyroksyny, czego skutkiem powinno być obniżenie poziomu TSH oraz ustąpienie nieprzyjemnych objawów niedoczynności tarczycy.

Odpowiednia dieta

U osoby z niedoczynnością tarczycy, która pragnie obniżyć masę ciała, zaleca się przestrzeganie diety redukcyjnej o obniżonej kaloryczności. W celu ułożenia prawidłowej diety, która w zdrowy sposób pomoże Ci schudnąć, warto skonsultować się z dietetykiem, który ułoży Ci odpowiednio zbilansowaną dietę, biorąc pod uwagę Twoje indywidualne zapotrzebowanie kaloryczne.

Najlepiej byłoby chudnąć stopniowo, około 0,5–1 kg tygodniowo. Aby to było możliwe, powinno się spożywać o 500–1000 kcal dziennie mniej od zapotrzebowania Twojego organizmu. Szybsze próby utraty wagi są niekorzystne dla zdrowia, gdyż organizm musi zdążyć przystosować się do nowych warunków. Dlatego nie zaleca się stosowania żadnych "cudownych" diet.

Powinno się spożywać 5 posiłków dziennie, pomiędzy którymi przerwy powinny wynosić około 3-4 godziny.

Dieta powinna być bogata w pełnowartościowe białko, obecne w produktach takich jak chude mięso czy rośliny strączkowe. Należy spożywać także niskotłuszczowe produkty mleczne.

Warto włączyć do diety produkty z niskim indeksem glikemicznym oraz zawierające błonnik, m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak pieczywo żytnie, razowe czy gruboziarniste kasze oraz płatki owsiane.

Ponadto zaleca się spożywanie produktów bogatych w zdrowe tłuszcze - w tym ryby morskie, nasiona słonecznika czy pestki dyni, które są ważne dla utrzymania zdrowia, ale powinny być spożywane z umiarem.

Dieta powinna także zapewniać odpowiednią ilość witamin oraz składników mineralnych.

Powinno się natomiast unikać spożywania produktów o wysokim indeksie glikemicznym. Ważne jest, aby w żadnym wypadku w diecie nie pojawiały się słodycze ani słodkie napoje, które mają negatywny wpływ na zdrowie i znacznie utrudniają proces odchudzania. Zamiast tego zaleca się picie dużej ilości wody i niesłodzonych napojów.

Należy pamiętać, że zdrowe nawyki żywieniowe powinniśmy wprowadzić na całe życie, a nie tylko na okres odchudzania. Nawet jeżeli uda nam się zgubić zbędne kilogramy, nie wolno wracać do poprzedniego niezdrowego stylu życia, gdyż wtedy najprawdopodobniej nadmierne kilogramy powrócą, a całe nasze starania pójdą na marne.

Regularna aktywność fizyczna

Poza leczeniem farmakologicznym oraz odpowiednią dietą, należy także zadbać o regularną aktywność fizyczną, która powinna wejść nam w nawyk.

Powinno się wprowadzać ją stopniowo, w zależności od Twojej obecnej kondycji, od pół godziny umiarkowanego wysiłku fizycznego dziennie 3 razy w tygodniu do ćwiczenia przez większość dni tygodnia przez nawet 50 minut. Takim wysiłkiem na początku mogą być chociażby długie spacery, można także próbować robić dziennie konkretną ilość kroków - przykładowo 10 000.

Wszystkie ćwiczenia powinny być poprzedzone około 10-minutową rozgrzewką.

Regularna aktywność fizyczna nie tylko jest bardzo skuteczna we wspomaganiu procesu odchudzania, ale jest ona także bardzo dobrym sposobem na odstresowanie i uzyskanie dobrego samopoczucia.

Kluczem jest odnalezienie aktywności fizycznej, które będzie sprawiała Ci przyjemność i satysfakcję, aby ćwiczenie stało się miłym nawykiem, a nie tylko nużącym obowiązkiem.

Bibliografia

Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 13 stycznia 2024], dostępny w internecie:

https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/98805,hormony-tarczycy-trojjodotyronina-t3-i-tyroksyna-t4

Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 13 stycznia 2024], dostępny w internecie:

https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/choroby/78406,niedoczynnosc-tarczycy

Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 13 stycznia 2024], dostępny w internecie:

https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/124437,dieta-w-niedoczynnosci-tarczycy