Konsultacja z E-receptą 49.99 zł już w 15 minut!
Ból nosa - choroby, przyczyny, objawy, leczenie
Ból nosa to częsta dolegliwość, która może być powodowana między innymi przez stan zapalny błony śluzowej oraz zatok, uraz czy skrzywioną przegrodę nosową. Tej dolegliwości towarzyszą nierzadko bóle głowy oraz katar spowodowany nadmierną produkcją wydzieliny, które znacząco pogarszają codzienne funkcjonowanie i obniżają jakość życia.
Autor: Redakcja Erecept.pl
25.07.2024
Jak zbudowany jest nos?
W budowie anatomicznej wyróżnić można nos zewnętrzny zbudowany z chrząstek oraz kości, na który składa się grzbiet, nasada oraz wierzchołek nosa.
Do jamy nosowej (nosa wewnętrznego) prowadzą nozdrza przednie, czyli symetryczne otwory potocznie nazywane "dziurkami", natomiast z tylnej strony ograniczają ją nozdrza tylne, które przechodzą w nosową część gardła. Jama nosowa jest otoczona przez przestrzenie wypełnione powietrzem zwane zatokami.
Przegroda nosowa, która dzieli jamę nosową na dwa kompartmenty, składa się z części kostnej, błoniastej oraz chrzęstnej i pokryta jest błoną śluzową, którą wyściela nabłonek migawkowy. Boczną ścianę jamy nosowej stanowią małżowiny nosowe, zwiększające powierzchnię błony śluzowej nosa odpowiedzialnej za ogrzewanie, oczyszczanie i nawilżanie powietrza.
e-Recepta Express
Do 1 godziny roboczej* Antykoncepcja stała, leki stałe, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych, leki na potencję.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Antykoncepcja awaryjna
Do 1 godziny roboczej* Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Najczęstsze przyczyny dolegliwości bólowych. Skąd się bierze ból i zatkanie nosa?
Przyczyny strukturalne
Do przyczyn strukturalnych zaliczamy:
uraz,
skrzywiona przegroda nosowa,
przerost małżowin nosowych,
obecność ciała obcego w nosie,
przerost migdałka gardłowego,
polipy nosa,
wrodzone np. rozszczepy podniebienia, guzy, torbiele,
nowotwory.
Procesy zapalne
Wśród procesów zapalnych można wyróżnić:
zapalenie zatok (przewlekłe lub ostre zapalenie zatok przynosowych, wirusowe, bakteryjne, grzybicze zapalenie zatok),
zapalenie błony śluzowej nosa,
alergiczny nieżyt nosa,
procesy zapalne związane z chorobami ogólnoustrojowymi np. ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń.
Czym są zatoki przynosowe i jakie są ich funkcje?
Zatoki przynosowe to przestrzenie powietrzne zlokalizowane wewnątrz kości czaszki. Zatoki spełniają szereg różnych funkcji m.in. nawilżanie i ogrzewanie wdychanego powietrza, wyrównywanie ciśnień podczas oddychania, ochrona mózgu przed urazami.
W przypadku infekcji mówimy o zapaleniu zatok szczękowych, zapaleniu zatok sitowych, zapaleniu zatoki czołowej oraz zapaleniu zatoki klinowej. Dochodzi do niego najczęściej w trakcie infekcji wirusowej, gdy ich drożność jest ograniczona przez obrzęk błony śluzowej nosa.
Jakie są objawy zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych?
Do najczęstszych objawów zapalenia zatok należą:
ból głowy,
przekrwienie oczu,
spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
katar,
uczucie ucisku,
podwyższona temperatura ciała - podczas zapalenia zatok o etiologii bakteryjnej lub wirusowej (w bakteryjnej >38 stopni),
upośledzenie węchu,
ból uszu i zatkanie uszu,
ból zębów,
złe samopoczucie,
ból gardła.
Do jakiego specjalisty zgłosić się, kiedy boli nos?
W przypadku wystąpienia bólu nosa warto zwrócić się do lekarza pierwszego kontaktu, który wystawi skierowanie do laryngologa. W razie ostrego urazu, pacjent powinien udać się do szpitalnego oddziału ratunkowego.
Jakie badania można wykonać?
Wśród badań, które można wykonać wyróżniamy:
badanie endoskopowe jamy nosa - obecnie najlepszy sposób na ocenę jamy nosowej, ponieważ w odróżnieniu od rynoskopii (wziernikowania nosa) umożliwia ocenę zatok obocznych nosa i sitowia;
zdjęcie rentgenowskie - RTG zatok jest wykonywane najczęściej celem potwierdzenia lub wykluczenia złamania oraz podczas poszukiwania ciała obcego;
tomografia komputerowa - stosowana w celu zobrazowania struktur kostnych oraz zatok;
rezonans magnetyczny - używany podczas diagnostyki chorób nowotworowych lub w przypadku wątpliwości diagnostycznych.
Domowe sposoby na zapalenie zatok przynosowych i błony śluzowej nosa. Czy są skuteczne?
W początkowym okresie choroby pacjenci bardzo często sięgają po domowe sposoby łagodzące stan zapalny. Nie wszystkie z nich są jednak skuteczne oraz bezpieczne. Do sprawdzonych metod leczenia zapalenia zatok w sposób objawowy należą:
płukanie nosa płynem na bazie roztworu soli fizjologicznej lub dostępnym w aptece preparatem do płukania zatok;
niesteroidowe leki przeciwzapalne - w przypadku dolegliwości bólowych np. ibuprofen;
dostępne bez recepty preparaty zawierające leki przeciwhistaminowe, lek obkurczający naczynia błony śluzowej nosa oraz paracetamol lub niesteroidowy lek przeciwzapalny;
stosowanie inhalacji (do urządzenia można dodać kilka kropel olejku eterycznego o działaniu aseptycznym np. olejek eukaliptusowy);
dbanie o prawidłowe nawilżenie powietrza w mieszkaniu (w sezonie grzewczym błona śluzowa jest szczególnie narażona na działanie suchego powietrza - mówimy wówczas o tzw. suchym zapaleniu);
odpowiednie nawodnienie organizmu - pozwala rozrzedzić zalegającą wydzielinę.
W przypadku przedłużającego się zapalenia zatok przynosowych lub gdy objawy nasilają się, należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym, który ustali podłoże infekcji i zleci dalsze leczenie.
Zobacz też: Sposoby na zatkane zatoki – domowe i apteczne patenty
Jak wygląda leczenie stanów zapalnych zatok i błony śluzowej nosa?
Nieleczone ostre lub nawracające zapalenie zatok może prowadzić do poważnych powikłań w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ropnia mózgu czy zaburzenia ostrości wzroku, dlatego, jeśli nie ustępuje, niezbędna jest konsultacja lekarska.
Lekarz pierwszego kontaktu ocenia stan pacjenta na podstawie wywiadu i badań. W przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnej lekarz może zlecić nakłucie zatoki i wykonanie badania mikrobiologicznego (posiewu), który pozwala na dobranie antybiotykoterapii celowanej.
Ostre bakteryjne zapalenie zatok stanowi niewielki odsetek zapaleń zatok, dlatego stosowanie antybiotyków jest rzadkością. Znacznie częstsza jest etiologia wirusowa, która zazwyczaj opiera się na leczeniu objawowym, natomiast jeśli zapalenie utrzymuje się nieprzerwanie powyżej 12 tygodni, mówimy wtedy o przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych.
W przypadku przewlekłego zapalenia, w leczeniu stosuje się glikokortykosteroidy, płukanie zatok, antybiotykoterapię, a nawet leczenie biologiczne.
Zobacz też: Antybiotyk na zatoki - leczenie bakteryjnego zapalenia zatok
Leczenie przyczyn strukturalnych powodujących ból nosa
Jeśli mamy do czynienia z bólem nosa wywołanym przyczyną strukturalną - przerostem małżowin nosowych, migdałka, polipami nosa, skrzywieniem przegrody nosowej, należy udać się do laryngologa, który (po wykonaniu badań) podejmie decyzję dotyczącą leczenia operacyjnego.
Jeśli podłożem dolegliwości jest wada wrodzona - rozszczep nosa lub podniebienia, należy skonsultować się z chirurgiem szczękowo-twarzowym lub chirurgiem plastycznym.
Ksylometazolina i inne substancje obkurczające naczynia a ból nosa?
Krople obkurczające naczynia błony śluzowej nosa na pozór mogą wydawać się najskuteczniejszą metodą leczenia, ponieważ niemal natychmiastowo łagodzą objawy niedrożności.
Uzależnienie od kropli do nosa
Preparaty te są łatwo dostępne i dobrze reklamowane, dlatego wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że stosowanie tych środków dłużej niż 5-7 dni może prowadzić do uzależnienia i poważnych konsekwencji zdrowotnych. Osoba uzależniona od preparatu zawierającego ksylometazolinę lub oxymetazolinę nie jest w stanie oddychać przez nos, jeśli nie zaaplikuje kropli.
Błona śluzowa osoby uzależnionej jest przesuszona i bardziej podatna na infekcje, z czasem może pojawić się krwawienie i zanikanie błony śluzowej nosa. Dalszym następstwem nadużywania preparatów jest odsłonięcie chrząstki, a następnie perforacja.
Zobacz także: Ksylometazolina - właściwości, zastosowanie, skutki uboczne
Ciało obce w nosie. Co zrobić?
Utknięcie ciała obcego w nosie to częsty problem, który dotyczy w szczególności małych dzieci. Zalegające ciało obce powinno zostać niezwłocznie usunięte, ponieważ może przemieścić się do dróg oddechowych, stanowiąc niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia.
Pierwszymi objawami, które możemy dostrzec u dziecka to kichanie, łzawienie, niedrożność nosa po stronie przeszkody, któremu może towarzyszyć niepokój. W takiej sytuacji pod żadnym pozorem nie należy usuwać utkniętego przedmiotu samodzielnie, tylko jak najszybciej udać się do lekarza.
Lekarz na podstawie wywiadu i z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi wykona badanie diagnostyczne, które pozwoli określić dokładną lokalizację i charakter ciała obcego.
Klasycznym badaniem diagnostycznym wykonywanym w gabinecie lekarskim będzie rynoskopia przednia, czyli oglądanie nosa przez wziernik z użyciem lampy czołowej. Odbywa się w znieczuleniu miejscowym bądź ogólnym, w zależności od wieku i możliwości współpracy pacjenta.
Inne badania, które mogą okazać się pomocne w diagnostyce to badanie endoskopowe oraz wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (to drugie szczególnie przydatne, jeśli podejrzewamy, że poszukiwany przedmiot jest wykonany np. z metalu). Jeżeli przeszkoda jest zlokalizowana głębiej niezbędne może się okazać wykonanie rynotomii, czyli otwarcia nosa z dostępu zewnętrznego.
To nie jest porada medyczna, nie zastąpi ci konsultacji lekarskiej. Serwis erecept.pl oferuje konsultacje medyczne.
Bibliografia
Inni czytali również
- Spis treści
- Jak zbudowany jest nos?
- Najczęstsze przyczyny dolegliwości bólowych. Skąd się bierze ból i zatkanie nosa?
- Czym są zatoki przynosowe i jakie są ich funkcje?
- Jakie są objawy zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych?
- Do jakiego specjalisty zgłosić się, kiedy boli nos?
- Jakie badania można wykonać?
- Domowe sposoby na zapalenie zatok przynosowych i błony śluzowej nosa. Czy są skuteczne?
- Jak wygląda leczenie stanów zapalnych zatok i błony śluzowej nosa?
- Leczenie przyczyn strukturalnych powodujących ból nosa
- Ksylometazolina i inne substancje obkurczające naczynia a ból nosa?
- Ciało obce w nosie. Co zrobić?
- Bibliografia