Opublikowano 28.11.2023
Depresja endogenna, znana również jako depresja biologiczna, jest rodzajem depresji, której główną przyczyną są czynniki biologiczne i genetyczne, w przeciwieństwie do depresji egzogennej, której wystąpienie jest spowodowane konkretnymi czynnikami psychospołecznymi lub traumatycznym wydarzeniem.
W tym artykule przyjrzymy się bliżej depresji endogennej, jej cechom charakterystycznym i dostępnym formom leczenia.
Depresja endogenna to termin używany w psychiatrii do opisania rodzaju depresji, która wydaje się mieć w przeważającej mierze przyczyny biologiczne lub genetyczne, a nie jest wywołana przez czynniki zewnętrzne czy traumatyczne wydarzenia, takie jak śmierć bliskiej osoby. Jest to pojęcie, które było używane w przeszłości, ale nie jest już tak powszechnie stosowane w dzisiejszym języku medycznym.
Depresja endogenna charakteryzuje się występowaniem objawów depresji, takich jak smutek, utrata zainteresowania, trudności w koncentracji, zmęczenie czy zaburzenia snu i apetytu, bez wyraźnych wyzwalających okoliczności. Osoby cierpiące na depresję endogenną mogą mieć historię rodzinną związaną z tym zaburzeniem, co sugeruje wpływ genetyczny.
Obecnie, we współczesnej klasyfikacji depresji takiej jak DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, piąta edycja) lub ICD-10 (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, dziesiąta edycja), termin "depresja endogenna" nie jest używany jako odrębna kategoria diagnostyczna.
Współczesna psychiatria bardziej skupia się na identyfikowaniu i leczeniu różnych rodzajów depresji na podstawie charakterystycznych objawów oraz ich ciężkości, a także uwzględnia zarówno czynniki biologiczne, jak i psychospołeczne w procesie diagnozy i terapii.
Leki na potencje, leki stałe, antykoncepcja stała, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych.
Czas realizacji do 1 godziny roboczej*
Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.
Czas realizacji do 1 godziny roboczej*
Dokładne czynniki będące przyczyną depresji endogennej wciąż nie są całkowicie poznane i dalsze badania są potrzebne, aby dokładniej zrozumieć konkretne mechanizmy patogenezy tej choroby. Jednak wiadomo, że wystąpienie depresji endogennej może mieć związek z poniższymi aspektami:
Genetyka. Badania nad genetyką depresji endogennej sugerują, że istnieją pewne geny związane z ryzykiem wystąpienia tej choroby. Osoby, w których rodzinach występowały przypadki depresji, mogą dziedziczyć pewne warianty genów, które zwiększają ich podatność na to zaburzenie.
Jednak genetyka nie jest jedynym czynnikiem decydującym o depresji. Istnieje złożona interakcja między genami a czynnikami środowiskowymi.
Neurochemia. W układzie nerwowym występują różne substancje chemiczne, zwane neurotransmiterami, które przekazują sygnały między komórkami nerwowymi. W przypadku depresji endogennej mamy do czynienia ze zbyt niskim poziomem oraz nieprawidłowym funkcjonowaniem neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym takich jak serotonina, noradrenalina i dopamina.
Hormony. Zmiany w poziomach hormonów, takie jak kortyzol (hormon stresu), mogą wpływać na funkcjonowanie układu nerwowego. Osoby doświadczające przewlekłego stresu mają podwyższony poziom kortyzolu, co zwiększa ryzyko depresji endogennej.
Struktura i funkcja mózgu. Badania obrazowe mózgowia wykazują, że pewne obszary mózgu, takie jak hipokamp czy zakręt obręczy, które są częściami układu limbicznego, mogą być zmienione u osób z depresją. Układ limbiczny jest bezpośrednio związany z emocjami - ich odczuwaniem, jak i kontrolą.
Inne przyczyny. Istnieją różne inne czynniki biologiczne, które mogą wpływać na depresję. Należą do nich problemy z układem immunologicznym, np. przewlekły stan zapalny lub choroby autoimmunologiczne, które mogą wpływać na funkcjonowanie mózgu. Niedobory witamin i minerałów, takie jak witamina D czy kwas foliowy, mogą również wpływać na ryzyko wystąpienia depresji.
Podsumowując, depresja endogenna jest wynikiem złożonej interakcji wielu czynników biologicznych, genetycznych i środowiskowych. Współczesna psychiatria i medycyna starają się zrozumieć te czynniki, aby lepiej diagnozować oraz leczyć depresję.
Zobacz także: Przyczyny depresji - skąd się biorą zaburzenia depresyjne?
Objawy depresji endogennej mogą być mylące i zmienne, ale charakteryzują się pewnymi wspólnymi cechami, które stanowią istotny punkt wyjścia w procesie diagnozy i leczenia tego zaburzenia.
Depresja jest stanem, który wpływa na różne obszary życia jednostki, od jej samopoczucia i zachowania po funkcjonowanie fizyczne oraz społeczne. Poniżej przyjrzymy się głównym objawom depresji, które mogą się pojawić u osób dotkniętych tym schorzeniem:
obniżenie nastroju - osoby z depresją endogenną często doświadczają stałego, głębokiego uczucia smutku, beznadziejności i apatii. Towarzyszy temu brak zainteresowania życiem, spłycenie emocji i utrata radości z rzeczy, które wcześniej sprawiały przyjemność;
zaburzenia snu - depresja endogenna może prowadzić do zaburzeń snu, takich jak bezsenność lub nadmierna senność w ciągu dnia. Osoby z tym rodzajem depresji często budzą się wcześnie rano i mają trudności z ponownym zasypianiem;
zmęczenie - wyczerpanie fizyczne i psychiczne jest powszechnym objawem depresji endogennej. Osoby te mogą odczuwać chroniczne zmęczenie, które nie ustępuje nawet po długim odpoczynku;
zmiany w apetycie i wadze - depresja endogenna może prowadzić do utraty apetytu lub nadmiernego jedzenia. To może skutkować utratą lub przybraniem na wadze;
trudności z koncentracją - pacjenci z depresją endogenną często doświadczają trudności z koncentracją uwagi, myśleniem i podejmowaniem decyzji;
poczucie winy i bezwartościowości - osoby z depresją endogenną mogą mieć negatywne myśli o sobie, odczuwać poczucie winy i bezwartościowości. Często wyolbrzymiają swoje błędy i osądzają siebie w sposób surowy;
objawy somatyczne - zaburzenia depresyjne mogą objawiać się również przez dolegliwości fizyczne, takie jak bóle głowy, problemy żołądkowe czy inne bóle, które nie mają oczywistej przyczyny medycznej;
myśli samobójcze - w najbardziej zaawansowanych przypadkach depresji endogennej mogą pojawić się myśli samobójcze lub plany samookaleczenia. W takich sytuacjach konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna.
Należy zauważyć, że wymienione objawy nie są typowe stricte dla depresji endogennej, ale generalnie dla zaburzeń depresyjnych.
Depresja endogenna jest poważnym stanem klinicznym, który wymaga profesjonalnej diagnozy i leczenia. Osoby doświadczające te objawy powinny zwrócić się o pomoc do lekarza, aby uzyskać właściwą opiekę i wsparcie.
Skuteczne leczenie depresji endogennej może obejmować terapie farmakologiczne (np. leki przeciwdepresyjne) oraz terapie psychoterapeutyczne, które pomagają osobom radzić sobie z objawami i przywrócić im lepszy stan psychiczny.
Leczenie depresji jest złożonym procesem, który może obejmować różne strategie terapeutyczne, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta i nasilenia jego objawów. Dwa główne filary leczenia tej choroby to leczenie farmakologiczne oraz psychoterapia.
Leki przeciwdepresyjne to różnorodna grupa leków stosowanych w leczeniu depresji i innych zaburzeń psychicznych. Działają one na różne mechanizmy w mózgu oraz układzie nerwowym, aby złagodzić objawy depresji. Poniżej przedstawiamy kilka głównych rodzajów leków przeciwdepresyjnych i ich mechanizmy działania.
Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny zwiększają dostępność serotoniny w mózgu, blokując proces zwrotnego wychwytu tej substancji chemicznej przez neurony. W efekcie zwiększa się ilość serotoniny w przestrzeni międzykomórkowej, co może poprawić nastrój i zmniejszyć objawy depresji. Leki dostępne są na receptę.
Lekami z tej grupy są m.in. fluoksetyna, sertralina, paroksetyna, citalopram oraz escitalopram.
SNRI działają podobnie do SSRI, ale dodatkowo wpływają na poziomy noradrenaliny w mózgu. Zwiększają dostępność zarówno serotoniny, jak i noradrenaliny w synapsach nerwowych. Leki należące do wspomnianej grupy to m.in. wenlafaksyna, duloksetyna i deswenlafaksyna.
Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne wpływają na poziomy serotoniny i noradrenaliny w mózgu, podobnie jak SNRI, ale mają również inne efekty farmakologiczne, gdyż działają także na różne inne receptory w mózgu, dzięki czemu mogą wywoływać m.in. efekt antyhistaminowy czy antycholinergiczny.
Są stosowane rzadziej ze względu na potencjalne działania uboczne, takie jak nadmierna senność, problemy z koncentracją czy suchość w ustach.
Do trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych należą m.in. amitryptylina, imipramina i nortryptylina.
MAOI hamują enzym monoaminooksydazę, który odpowiada za rozkład neurotransmiterów, takich jak serotonina, noradrenalina i dopamina, w konsekwencji czego w szczelinie synaptycznej jest większe stężenie wspomnianych substancji. Jednak MAOI są stosowane rzadko ze względu na ryzyko interakcji z żywnością i innymi lekami.
Do tej grupy należą przykładowo fenelzyna i tranylcypromina.
Wybór odpowiedniego leku przeciwdepresyjnego zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, nasilenia objawów i ewentualnych efektów ubocznych. Leki przeciwdepresyjne często wymagają monitorowania i dostosowywania dawki pod nadzorem lekarza.
Należy także pamiętać, że aby lek przeciwdepresyjny zaczął działać, od początku terapii musi minąć około 4 tygodni.
Ważne jest również, żeby w dodatku do leczenia farmakologicznego pacjenci regularnie uczestniczyli w terapii psychoterapeutycznej, aby skuteczniej radzić sobie z depresją.
Zobacz także: Depresja – jakie są dostępne formy leczenia?
Jeśli podejrzewasz u siebie depresję, skontaktuj się z lekarzem. Na wizytę u psychiatry nie potrzebujesz skierowania. Możesz skorzystać też z pomocy dostępnej przez telefon:
Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji (środa, czwartek 17:00-19:00) tel. 22 594 91 00, koszt zgodnie ze stawką operatora,
Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym (poniedziałek-piątek, 14:00-22:00) tel. 116 123, bezpłatny,
Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (czynny 24 h) tel. 116 111.
Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 30 października 2023], dostępny w internecie:
https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/69882,depresja
Portal Wikipedia [online], [dostęp: 30 października 2023], dostępny w internecie:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaburzenia_depresyjne
Służba wojskowa to częsty temat w ostatnim czasie. Wymaga ona od kandydatów dobrego zdrowia fizycznego i psychicznego. Osoby ze zdiagnozowanymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak znaczące zaburzenia nerwicowe, osobowości, psychotyczne czy poważne uzależnienia, są zazwyczaj uznawane za niezdolne do służby. A czy osoba z depresją może pójść do wojska?
Artykuł
Velaxin ER 150 mg jest to preparat medyczny należący do leków przeciwdepresyjnych stosowanych w leczeniu zaburzeń depresyjnych, uogólnionych zaburzeń lękowych, lęku napadowego oraz fobii społecznych.
Charakterystyka produktów leczniczych
Depresja u nastolatków stanowi coraz poważniejszy problem zdrowia psychicznego, który wydaje się narastać w ostatnich latach. Wzrost liczby przypadków depresji wśród młodzieży budzi niepokój zarówno rodziców, jak i specjalistów. Nastolatkowie, stojący przed wyzwaniami okresu dorastania, coraz częściej borykają się z uczuciem przygnębienia, beznadziejności oraz izolacji społecznej. W niniejszym artykule poddamy analizie ten problem. Prześledzimy również dostępne metody leczenia i wsparcia, aby pomóc rodzicom, opiekunom i specjalistom zrozumieć, jak skutecznie wspierać nastolatków w walce z depresją oraz jak pomóc im odzyskać radość z życia i nadzieję na przyszłość.
Artykuł