Tabletka dzień po - poradnik dotyczący konsultacji lekarskiej online z e-receptą

Antykoncepcja awaryjna: Jak działa tabletka "dzień po"? Antykoncepcja awaryjna a środki poronne - jaka jest różnica?

Antykoncepcja awaryjna należy do metod zapobiegania nieplanowanej ciąży i stosowana jest w określonych sytuacjach. Dostępna na rynku antykoncepcja awaryjna zawiera octan uliprystalu (EllaOne, Misstala) lub lewonorgestrel (Livopill, Escapelle).

Octan uliprystalu opóźnia lub hamuje uwalnianie komórki jajowej (opóźnia owulację), tym samym zapobiegając zapłodnieniu. Z kolei lewonorgestrel zapobiega zagnieżdżeniu zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy. Wpływa też na skład śluzu szyjkowego, co uniemożliwia odpowiednie poruszanie się plemników w drogach rodnych kobiety. Lewonorgestrel jest progestagenem, który jest także substancją czynną wkładki domacicznej hormonalnej np. Kyleena.

Tabletki "dzień po" zapobiegają niechcianej ciąży. Co ważne, nie są to tabletki wczesnoporonne przerywające istniejącą już ciążę poprzez hamowanie hormonów potrzebnych do utrzymania ciąży.

Zobacz też: Antykoncepcja awaryjna a środki wczesnoporonne

Kiedy zastosować tabletkę "dzień po" jako antykoncepcję awaryjną?

Doustna antykoncepcja awaryjna powinna być zastosowana tylko w przypadku, gdy inna metoda antykoncepcji wyraźnie zawiodła (np. pękła prezerwatywa) lub po odbyciu niezabezpieczonego stosunku. Jak sama nazwa wskazuje, nie powinna to być regularna metoda antykoncepcyjna.

Skuteczność tabletki "dzień po". Kiedy należy ją przyjąć?

W zależności od wybranego preparatu, czas na przyjęcie tabletki "dzień po" to 72 godziny (w przypadku lewonorgestrelu) lub 120 godziny (w przypadku octanu uliprystalu). Skuteczność tabletki spada wraz z wydłużeniem czasu od stosunku.

Skuteczność tabletki "dzień po" ocenia się na 84-97%, w zależności od przytoczonych badań, przy czym przyjmuje się, że octan uliprystalu może być skuteczniejszy od lewonorgestrelu.

Antykoncepcja awaryjna – przeciwwskazania. O co może spytać lekarz?

Antykoncepcja awaryjna nie może być zastosowana u pacjentki z nadwrażliwością na którykolwiek składnik produktu leczniczego.

Karmienie piersią nie powinno być podejmowane w przypadku zastosowania antykoncepcji awaryjnej. Zarówno lewonorgestrel, jak i uliprystal przenikają do pokarmu kobiecego. Jeśli istnieje konieczność przyjęcia antykoncepcji awaryjnej, to możliwe jest odciąganie pokarmu i niepodawanie go dziecku w celu podtrzymania laktacji.

Tabletka "dzień po" nie powinna być zastosowana w trakcie ciąży. W razie braku pewności należy wykonać test ciążowy (np. jeśli opóźnia się miesiączka).

Niewskazane jest jednoczesne przyjmowanie niektórych leków i suplementów diety (np. ziele dziurawca, niektóre leki przeciwwirusowe i przeciwpadaczkowe) wpływających na cytochrom CYP3A4, ze względu na ryzyko interakcji. Stosowanie antykoncepcji awaryjnej jest również niewskazane u osób z ciężkimi zaburzeniami wątroby, zaburzeniami wchłaniania oraz u kobiet, u których występuje ryzyko ciąży pozamacicznej.

Octan uliprystalu jest niewskazany u osób z ciężką astmą, która leczona jest doustnymi glikokortykosteroidami.

Co może osłabić skuteczność antykoncepcji awaryjnej?

Działanie tabletki "dzień po" może być niewystarczające u osób z nadwagą i otyłością, natomiast dane te są ograniczone.

Na skuteczność tabletek mogą wpływać także zaburzenia wchłaniania i pasażu przewodu pokarmowego np. w chorobach zapalnych jelit . W takim wypadku wchłanianie leku może być niewystarczające do osiągnięcia efektu terapeutycznego.

Pigułka "dzień po" a bezpieczeństwo - czy chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową?

Istotne jest, aby pamiętać, że tabletka "dzień po", podobnie jak inne metody antykoncepcji hormonalnej, nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. W przypadku niezabezpieczonego stosunku z osobą o nieznanej przeszłości seksualnej, warto zadbać o odpowiednie badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.

Antykoncepcja awaryjna – jakie są działania niepożądane?

Jak każdy lek, zastosowanie antykoncepcji awaryjnej może nieść ze sobą pewne skutki uboczne.

Po przyjęciu octanu uliprystalu może dojść do wymiotów, bólu mięśni, pleców, zaburzeń nastroju. Możliwe są także bóle brzucha i zawroty głowy. Do rzadszych działań niepożądanych należą zaburzenia apetytu, zaburzenia emocjonalne, biegunka, suchość w ustach, uderzenia gorąca. Rzadko występują zaburzenia uwagi, smaku, omdlenia, pokrzywka, świąd i ból okolic płciowych.

Lewonorgestrel powoduje podobne skutki uboczne. Charakterystyka produktu leczniczego danego leku zawiera pełną listę możliwych działań niepożądanych. Należy pamiętać, że zaburzenia takie jak wymioty i biegunka mogą wpływać na zmniejszenie wchłaniania leku, co może obniżyć skuteczność tabletki.

Zastosowanie antykoncepcji awaryjnej a krwawienie miesiączkowe - czy istnieje pomiędzy nimi związek?

Zastosowanie antykoncepcji awaryjnej może wywołać zaburzenia miesiączkowania - kolejne cykle mogą być nieregularne. Jest to szczególnie istotne, jeśli stosuje się naturalne metody planowania rodziny. W takim wypadku szacunki w kolejnych miesiącach mogą nie być właściwe.

Zobacz też: Antykoncepcja awaryjna a cykl miesiączkowy - wpływ tabletki po na okres

Recepta na tabletkę "dzień po" - jak ją otrzymać?

Receptę na tabletkę dzień po można uzyskać od lekarza ginekologa, ale także w ramach konsultacji z lekarzem innej specjalizacji. Receptę możesz uzyskać szybko i bezpiecznie po konsultacji w serwisie erecept.pl.

Bibliografia

Charakterystyka produktu leczniczego: Kyleena, ellaOne, Misstala, Livopill, Escapelle; dostępne w portalu rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl [online] [dostęp 5 sierpnia 2023]