Konsultacja z E-receptą 49.99 zł już w 15 minut!
Tabletka "dzień po" a karmienie piersią - bezpieczeństwo, skuteczność i skutki uboczne
Tabletka "dzień po" jest przeznaczona do zapobiegania niechcianej ciąży po niezabezpieczonym stosunku seksualnym lub w przypadku, gdy zastosowana metoda antykoncepcji zawiodła.
Choć jest ona dostępna w aptekach i często stosowana jako metoda antykoncepcji awaryjnej, jej wpływ na karmienie piersią oraz bezpieczeństwo dla zdrowia matki i dziecka pozostaje tematem wymagającym szczegółowego omówienia.
Autor: Redakcja Erecept.pl
25.07.2024
Czym jest tabletka "dzień po"?
Pigułka "dzień po" to rodzaj antykoncepcji awaryjnej stosowanej w celu zapobiegania ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub gdy zastosowana metoda antykoncepcji zawiodła (np. pęknięcie prezerwatywy lub pacjentka zapomniała zażyć antykoncepcję hormonalną).
Jest to środek, który można stosować w sytuacjach szczególnych i doraźnych, a nie jako regularną metodę ochrony przed nieplanowaną ciążą.
Jak działa antykoncepcja awaryjna?
Głównymi substancjami czynnymi większości dostępnych na rynku medycznym tabletek "dzień po" jest lewonorgestrel lub octan uliprystalu. Oba te składniki wpływają na gospodarkę hormonalną żeńskiego organizmu, m.in. blokując proces owulacji czy zapobiegając zapłodnieniu.
Antykoncepcja awaryjna wykazuje największą skuteczność, gdy zostanie przyjęta możliwie, w jak najkrótszym czasie względem niezabezpieczonego stosunku seksualnego. Dokładny zalecany czas zażycia tabletki EllaOne lub Escapelle zostanie opisany szczegółowo w poniższym artykule.
Ponadto prawdopodobieństwo zajścia w nieplanowaną ciążę wzrasta w miarę upływu czasu od stosunku - najlepiej działa, jeśli jest przyjęta w ciągu 24 godzin, ale można ją stosować do 72 godzin (lub nawet do 120 godzin w przypadku niektórych rodzajów) po stosunku.
Należy wiedzieć, że tabletka "dzień po" nie jest środkiem aborcyjnym. Nie przerywa już istniejącej ciąży, lecz zapobiega jej powstaniu m.in. poprzez zapobieganie lub opóźnienie owulacji. Jest to ważny aspekt, który często jest źródłem nieporozumień i mitów na temat tego środka.
@erecept.pl Wejdź na ERECEPT.PL i poznaj szczegóły #edukacjaseksualna #stosunekplciowy #tabletkapo ♬ Sex and the City (Main Theme) - TV Sounds Unlimited
e-Recepta Express
Do 1 godziny roboczej* Antykoncepcja stała, leki stałe, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych, leki na potencję.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Antykoncepcja awaryjna
Do 1 godziny roboczej* Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Jakie są główne składniki tabletki "dzień po"?
Istnieją dwa główne typy tabletek awaryjnych dostępne na rynku, różniące się między sobą substancją czynną:
lewonorgestrel - syntetyczny progestagen, zawarty w preparacie Escapelle, który można zażyć do 72 godzin od niezabezpieczonego stosunku płciowego;
octan uliprystalu - selektywny modulator receptorów progestagenowych, obecny w leku EllaOne. W przypadku EllaOne tabletkę można przyjąć do 120 godzin (5 dni) od stosunku.
Jaki jest mechanizm działania poszczególnych preparatów?
Tabletki "dzień po", niezależnie od tego, jaką substancję czynną zawierają, działają głównie poprzez opóźnianie lub zatrzymywanie procesu owulacji, który polega na uwalnianiu dojrzałej komórki jajowej z jajnika.
W przypadku, gdy do stosunku płciowego doszło tuż przed owulacją, tabletka ma z kolei za zadanie zapobiec spotkaniu się komórki jajowej z plemnikiem (czyli zapłodnieniu), co jest niezbędne do zajścia w ciążę.
Ponadto antykoncepcja awaryjna może również wpływać na inne aspekty układu rozrodczego. Zawarty w niektórych tabletkach lewonorgestrel powoduje zagęszczenie śluzu w kanale szyjki macicy. To natomiast utrudnia plemnikom przedostanie się do jajowodu, gdzie mogłoby dojść do zapłodnienia.
Czy kobiety karmiące piersią mogą zajść w ciążę?
Należy być świadomym, że w przypadku kobiet karmiących piersią również istnieje prawdopodobieństwo zajścia w niechcianą ciążę. Choć w okresie laktacji często obserwuje się naturalny spadek płodności, nie jest to skuteczna metoda antykoncepcji.
U niektórych kobiet karmieniu piersią towarzyszy tzw. laktacyjna amenorrhea, czyli brak miesiączki spowodowany hormonalnymi zmianami związanymi z laktacją.
Na początku, kiedy dziecko jest wyłącznie karmione piersią, stężenie estrogenów w organizmie matki jest obniżone, co może opóźniać powrót owulacji i krwawienia menstruacyjnego.
Jednak należy podkreślić, że nawet w okresie laktacyjnej amenorrhei istnieje możliwość zajścia w ciążę, ponieważ pierwsza owulacja po porodzie może nastąpić jeszcze przed pierwszą miesiączką.
W związku z tym, mama karmiąca, która chce ochronić się przed kolejną ciążą, powinna rozważyć rozpoczęcie stosowania odpowiednich środków antykoncepcyjnych. Wybór metody powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia matki oraz być skonsultowany z lekarzem, biorąc pod uwagę, że niektóre metody mogą mieć wpływ na laktację.
Czy tabletka "dzień po" jest bezpieczna w czasie karmienia piersią?
Ważnym zagadnieniem dla kobiet po urodzeniu dziecka jest bezpieczeństwo przyjmowania tabletki "dzień po". Ta forma antykoncepcji doraźnej bywa przedmiotem zainteresowania ze względu na konieczność pogodzenia skuteczności antykoncepcyjnej z ochroną zdrowia dziecka karmionego piersią.
Istotne jest, aby w okresie laktacji przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku skonsultować się z lekarzem, ponieważ wiele preparatów dostępnych na rynku medycznym może być przeciwwskazana w tym szczególnym czasie ze względu na przenikanie substancji czynnej do mleka matki.
Karmienie piersią nie stanowi przeciwwskazania do przyjęcia antykoncepcji awaryjnej. Należy jednak pamiętać, aby pod żadnym pozorem nie stosować tabletek "dzień po" już po potwierdzeniu zajścia w ciążę.
Szczegółowe wytyczne dotyczące stosowania awaryjnej antykoncepcji w trakcie laktacji mogą się różnić w zależności od rodzaju preparatu i substancji aktywnej, którą zawiera. W związku z tym zaleca się dokładne zapoznanie się z instrukcjami i zaleceniami zawartymi w ulotce informacyjnej dołączonej do opakowania leku.
Tabletki Escapelle i EllaOne a karmienie piersią
W odniesieniu do środków zawierających lewonorgestrel, takich jak Escapelle, składniki aktywne tych leków przenikają do mleka matki, ale tylko w ograniczonym stopniu. Dlatego możliwe jest ich stosowanie w okresie laktacji, jednak zaleca się przy tym zachować szczególną ostrożność.
Aby zminimalizować ewentualny wpływ na zdrowie dziecka, zalecane jest przyjęcie tabletki Escapelle bezpośrednio po zakończeniu karmienia i unikanie karmienia piersią przez około 8 godzin od przyjęcia leku.
Z kolei w przypadku tabletek opartych na zawartości octanu uliprystalu (tabletka EllaOne), również stwierdza się obecność substancji czynnej w mleku matki. Jednakże nie został zbadany wpływ zażycia preparatu na funkcjonowanie organizmu dziecka karmionego piersią.
Nie można wykluczyć zagrożenia dla niemowlęcia po zażyciu EllaOne, dlatego w takiej sytuacji należy przerwać karmienie dziecka piersią na 7 dni. Ponadto, aby w dalszym stopniu utrzymać laktację, zalecane jest odciąganie pokarmu kobiecego przy pomocy laktatora i odrzucanie go.
W przypadku wątpliwości odnośnie stosowania awaryjnych środków antykoncepcyjnych, najlepszym rozwiązaniem będzie skonsultowanie się z lekarzem lub doradcą laktacyjnym.
Jakie są potencjalne skutki uboczne "tabletki dzień po" dla matki i dziecka?
Ze względu na brak szczegółowych badań na temat efektów substancji obecnych w tabletkach "dzień po" na noworodki i niemowlęta, nie jest możliwe jednoznaczne stwierdzenie, jak przyjmowanie antykoncepcji awaryjnej wpływa na dziecko karmione piersią.
Stosowanie tabletki "dzień po" może wiązać się z pewnymi skutkami ubocznymi zarówno dla matki, jak i, w mniejszym stopniu, dla dziecka. Ważne jest, aby kobiety karmiące piersią były świadome tych potencjalnych ryzyk przed podjęciem decyzji o użyciu tego środka antykoncepcyjnego.
Dla matki, najczęstsze działania niepożądane obejmują:
nudności i wymioty,
zawroty głowy i uczucie nadmiernego zmęczenia,
ból brzucha,
zaburzenia cyklu menstruacyjnego, np. bolesne lub nieregularne miesiączki, obfite krwawienia,
bóle głowy.
Ponadto istnieją obawy dotyczące wpływu tabletki "dzień po" na dziecko karmione piersią. Chociaż substancje czynne tych leków przenikają w niewielkim stopniu do mleka matki, badania nie wykazały, aby miało to negatywny wpływ na zdrowie dziecka. Niemniej jednak, należy zachować szczególną ostrożność i odbyć konsultację z lekarzem przed zażyciem antykoncepcji doraźnej.
Kluczowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo dziecku jest utrzymanie odpowiedniego odstępu czasowego między zażyciem tabletki "dzień po" a kolejnym karmieniem piersią.
Zaleca się, aby po przyjęciu tabletki, na jakiś czas zrezygnować z karmienia dziecka piersią, a w niektórych przypadkach nawet odciągać mleko za pomocą laktatora i nie wykorzystywać go do karmienia. W przypadku preparatu EllaOne należy wstrzymać się z karmieniem piersią przez 7 dni.
Zobacz także: Antykoncepcja a karmienie piersią - jakie są dostępne opcje?
Czy antykoncepcja awaryjna wpływa na laktację?
Wśród tematów istotnych dla matek karmiących piersią, jednym z często poruszanych jest wpływ antykoncepcji awaryjnej na proces laktacji.
Obecnie dostępne badania naukowe nie wskazują na bezpośredni wpływ składników aktywnych tabletek "dzień po", takich jak lewonorgestrel czy octan ulipristalu, na zmniejszenie ilości mleka matki. Jednakże, jak w przypadku każdego leku przyjmowanego w okresie laktacji, zaleca się konsultację z lekarzem.
Co więcej, jeżeli konieczne jest zażycie tabletki, najlepiej zrobić to od razu po karmieniu, aby ograniczyć ekspozycję dziecka na hormony. Ważne jest, aby obserwować swój organizm oraz zachowanie dziecka po przyjęciu leku, aby upewnić się, że nie występują żadne skutki uboczne.
Czy istnieje alternatywna metoda antykoncepcyjna w czasie karmienia piersią?
Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Ginekologii i Położnictwa (PTGiP), dziecko należy karmić piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia. Po upływie tego okresu ważne jest stopniowe wprowadzanie do diety dziecka pokarmów uzupełniających.
Warto też pamiętać, że pomimo karmienia piersią, istnieje możliwość zajścia w ciążę, dlatego kobiety w okresie laktacji powinny rozważyć wybór odpowiedniej metody antykoncepcji, aby uniknąć nieplanowanej ciąży.
Podczas laktacji zalecane są metody antykoncepcji pozbawione estrogenów. W tej grupie znajdują się środki zawierające jedynie progestageny oraz metody niehormonalne:
Metody barierowe: prezerwatywy, kapturki i błony dopochwowe - warto podkreślić, że dodatkowo chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Jednoskładnikowe progestagenowe tabletki antykoncepcyjne (mini-pills).
Wkładki wewnątrzmaciczne z lewonorgestrelem lub miedziane.
Iniekcje progestagenowe.
Implant podskórny.
W celu dobrania odpowiedniej metody antykoncepcji dla kobiety karmiącej piersią konieczna jest konsultacja z lekarzem. Co więcej, środki antykoncepcyjne dostępne są wyłącznie na receptę .
Tabletka "dzień po" a karmienie piersią - podsumowanie
Stosowanie tabletki "dzień po" w okresie karmienia piersią jest kwestią, która wymaga rozważenia i zachowania szczególnej ostrożności. Chociaż składniki aktywne, takie jak lewonorgestrel, są uznawane za względnie bezpieczne, zawsze zaleca się konsultację z lekarzem przed zażyciem tych leków.
Ważne jest, aby kobiety karmiące piersią nie bagatelizowały potencjalnych skutków ubocznych zarówno dla siebie, jak i dla dziecka, a także konieczności dostosowania czasu karmienia po zażyciu tabletki.
Ponadto ze względu na ryzyko zajścia w ciążę podczas laktacji, ważne jest, aby matki karmiące były świadome istnienia bezpiecznych metod antykoncepcji stosowanych na co dzień, które nie zawierają estrogenów, takich jak środki oparte na progestagenach lub metody niehormonalne.
Bibliografia
Inni czytali również
- Spis treści
- Czym jest tabletka "dzień po"?
- Jakie są główne składniki tabletki "dzień po"?
- Czy kobiety karmiące piersią mogą zajść w ciążę?
- Czy tabletka "dzień po" jest bezpieczna w czasie karmienia piersią?
- Jakie są potencjalne skutki uboczne "tabletki dzień po" dla matki i dziecka?
- Czy istnieje alternatywna metoda antykoncepcyjna w czasie karmienia piersią?
- Tabletka "dzień po" a karmienie piersią - podsumowanie
- Bibliografia