Opublikowano 06.12.2023
Autor Redakcja Erecept.pl
Otyłość u dzieci jest narastającym problemem w Polsce i na świecie. Przyczyny otyłości są liczne. O ile na część nie da się wpłynąć, o tyle część z nich jest w dużej mierze zależna od opiekunów i nawyków obowiązujących w domu. Epidemia otyłości u dzieci jest faktem, którego należy być świadomym, aby uniknąć negatywnych konsekwencji, wpływających na resztę życia.
Podobnie jak u dorosłych, do określenia występowania otyłości u dzieci wykorzystuje się wskaźnik masy ciała (BMI, indeks masy ciała), obliczony poprzez podzielenie masy w kilogramach przez kwadrat wzrostu podany w metrach.
O ile u dorosłych pacjentów wyznacza się konkretne przedziały BMI, w przypadku młodszych pacjentów wynik odnosi się do siatek centylowych - wartość mieszcząca się między 90 a 97 centylem wyznacza nadwagę, natomiast przekraczająca 97 wskazuje na otyłość.
Z kolei otyłość brzuszną określa się za pomocą wskaźnika talia-biodra (WHR), ponownie wykorzystując siatki centylowe - wartość przekraczająca 90 centyl pozwala na rozpoznanie otyłości trzewnej.
Leki na potencje, leki stałe, antykoncepcja stała, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych.
Czas realizacji do 1 godziny roboczej*
Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.
Czas realizacji do 1 godziny roboczej*
Otyłość u dzieci jest narastającym problemem od około trzech dekad. Szacuje się, że w Polsce około co siódme dziecko w wieku wczesnoszkolnym ma nadmierną masę ciała. Brakuje danych, co do poszczególnych grup wiekowych, ale można przyjąć, że około 15-30% polskich dzieci w wieku dojrzewania ma nadmierną masę ciała.
Konsekwencje zdrowotne otyłości u dzieci mogą występować już w wieku nastoletnim. Wzrasta ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, już teraz można spotkać nastolatków z nadciśnieniem tętniczym.
W grupie dzieci z otyłością wzrasta ryzyko wystąpienia astmy oskrzelowej, cukrzycy typu 2 czy zaburzeń endokrynologicznych, m.in. PCOS. Z nadmierną masą ciała może wiązać się także uszkodzenie nerek czy układu kostno-szkieletowego.
Zmiana stylu życia jest fundamentalnym elementem leczenia otyłości, tak jak i zapobiegania nadmiernego gromadzenia tkanki tłuszczowej.
Aby skutecznie leczyć otyłość, najlepiej jest skorzystać z pomocy dietetyka, który pomoże w ułożeniu jadłospisu dla całej rodziny. Dieta powinna być uboga w tłuszcze nasycone, warto zmniejszyć ilość wysokokalorycznych (a ubogich w substancje odżywcze) przekąsek.
Unikanie słodkich napojów na rzecz wody pozwala lepiej kontrolować ilość przyjętych kalorii. Podobnie jak u dorosłych, często zaleca się dzieciom stosowanie diety śródziemnomorskiej, bogatej w warzywa, owoce, ryby i zdrowe tłuszcze.
Jedzenie produktów pełnoziarnistych pozwala na dostarczenie większej ilości błonnika, witamin i minerałów, należy jednak zwrócić uwagę na ich kaloryczność.
U dzieci i młodzieży leczenie farmakologiczne z reguły jest skupione na leczeniu powikłań, których nie udało się zwalczyć zmianą stylu życia. Powikłania otyłości mogą być leczone m.in. metforminą (cukrzyca typu 2), statynami i fibratami (zaburzenia gospodarki lipidowej) czy ACEI i innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi.
Jeśli zaś mówimy stricte o lekach przeciw otyłości, to dodatkowe leczenie farmakologiczne można rozważyć u pacjentów w wieku co najmniej 16 lat. Możliwe jest zastosowanie orlistatu, który hamuje wchłanianie tłuszczów w obrębie przewodu pokarmowego, jednak jest słabo tolerowany przez dużą część pacjentów.
W terapii otyłości, poza wskazaniami rejestracyjnymi, stosuje się również wspomnianą wyżej metforminę, która wpływa na metabolizm cukrów i tłuszczów. Może mieć także szczególnie pozytywne działanie u dziewcząt z zespołem policystycznych jajników, regulując zaburzenia hormonalne.
Do redukcji otyłości doprowadza także sibutramina, której stosowanie jednak może wpływać na zwiększenie ryzyka sercowo-naczyniowego - aktualnie jej dystrybucja w Europie została zawieszona, co może się zmienić po zakończeniu cyklu badań nad tą substancją.
Dotychczas mamy stosunkowo mało danych dotyczących leczenia otyłości dzieci za pomocą postępowania operacyjnego, ale otrzymywane wyniki są zachęcające.
Z reguły metody te są stosowane w przypadku skrajnie otyłych nastolatków lub obarczonych dużym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, u których dotychczasowe leczenie nie odniosło pożądanego efektu.
Zobacz także: Otyłość olbrzymia - objawy, przyczyny, leczenie
Istotne jest, że otyłość na wcześniejszym etapie życia predysponuje do otyłości w późniejszych latach - zdecydowana większość otyłych nastolatków (ok. 80%) będzie otyłymi dorosłymi.
Większość przypadków otyłości u dzieci wynika z długotrwałej nadmiernej podaży energii, a tylko 10% przypadków określa się jako otyłość wtórną, spowodowaną chorobą czy przyjmowaniem określonych leków.
Czynniki genetyczne sprawiają, że u niektórych dzieci otyłość występuje częściej. Jest to spowodowane zróżnicowanym odczuwaniem łaknienia czy podstawową przemianą materii.
Prawidłową masę ciała trudniej zachować dzieciom z niską spontaniczną aktywnością fizyczną. Genetyka wpływa także na masę ciała danego człowieka. Do wystąpienia otyłości u dzieci predysponuje otyłość u rodziców, znaczenie ma także duża lub mała masa urodzeniowa oraz cukrzyca matki w trakcie ciąży.
Do rzadkich genetycznych przyczyn otyłości u dzieci należą niektóre zespoły genetyczne, np. zespół Turnera. Otyłość częściej występuje także u dzieci z zespołem Downa.
W ostatnim czasie wzrosło spożycie pokarmów bogatych w tłuszcze, z kolei spadło spożycie warzyw i owoców wśród dzieci i młodzieży, osiągając poziomy znacznie niższe niż rekomendowane.
Ponadto poziom aktywności fizycznej w grupie osób niepełnoletnich również spadł. Poza spędzaniem wolnego czasu przed ekranem zamiast na aktywności fizycznej, dzieci częściej są podwożone przez rodziców do szkoły czy na zajęcia dodatkowe, co również obniża ich wydatkowanie energii.
W wielu domach wciąż jedzenie jest wiązane z pewnymi czynnikami emocjonalnymi. Słodka przekąska jest prezentowana jako nagroda, obfity posiłek ma być wyrazem rodzicielskiej miłości. Należy wiedzieć, że takie schematy sprawiają, że spożywanie jedzenia staje się czynnością emocjonalną, a nie tylko dostarczeniem energii, co sprzyja wykształceniu zaburzeń odżywiania.
Otyłość u dzieci predysponuje do występowania otyłości w wieku dorosłym ze wszystkimi tego konsekwencjami, takimi jak większe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (np. nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca), zaburzeń gospodarki lipidowej. Niealkoholowe stłuszczenie wątroby, ostre zapalenie trzustki czy obturacyjny bezdech senny to kolejne choroby, które częściej dotykają otyłych pacjentów.
Szkliwienie kłębuszków nerkowych u osób z nadmierną masą ciała może w późniejszym czasie wywołać problemy z wydolnością nerek.
Nie bez znaczenia jest także nadmierne obciążenie układu kostno-szkieletowego związane z nadmierną masą ciała. U otyłych dzieci mogą występować m.in. bóle kręgosłupa, otyłość wpływa także np. na koślawość kolan.
Nadmierna masa ciała to nie tylko konsekwencje zdrowotne w kontekście zdrowia fizycznego, ale także przyczyna problemów psychologicznych dzieci i młodzieży. Otyłość u dzieci jest przyczyną utrudnionych kontaktów, a nawet ostracyzmu ze strony rówieśników, wywołuje niską samoocenę.
Często otyłość staje się źródłem problemów psychicznych, a ponadto spożywanie pokarmu jest receptą na chwilowe polepszenie samopoczucia - dlatego też często konieczna jest opieka psychologa w leczeniu otyłości, co pozwoli na zatrzymanie tego błędnego koła.
Profilaktyka otyłości u dzieci jest bardzo istotna, zwłaszcza że leczenie otyłości jest trudne, a ponadto nadmierna masa ciała pozostaje istotnym problemem także w życiu dorosłym, niosąc poważne konsekwencje zdrowotne.
Warto zadbać o wplatanie aktywności fizycznej w codzienną rutynę, np. poprzez powrót ze szkoły spacerem czy zajęcia pozaszkolne związane z ruchem. Regularna aktywność fizyczna może nie tylko zapobiegać otyłości, ale też być przyjemnym sposobem spędzania rodzinnego czasu.
Istotne jest, aby nie traktować jedzenia w kategoriach nagrody czy kary, nie wiązać go z nadmiernymi emocjami - takie zachowania utrudniają budowanie zdrowej relacji z pokarmem.
Karmienie piersią w pierwszym półroczu życia, ze względu na zawartość substancji wpływających na m.in. regulację apetytu, ma znaczenie w zapobieganiu otyłości u dzieci.
Odpowiednie wprowadzanie pokarmów stałych, z uwzględnieniem zasad zdrowego żywienia, również pomaga wykształcić odpowiednie nawyki.
Niebagatelną rolę w wykrywaniu otyłości u dzieci mają regularne bilanse zdrowotne. Należy regularnie obserwować zmiany w masie ciała i wzroście dziecka, zwłaszcza w odniesieniu do osiąganych pozycji w siatkach centylowych.
Leczenie otyłości powinno być prowadzone przez zespół złożony z m.in. lekarza, psychologa i dietetyka. Proces terapeutyczny z reguły powinien obejmować nie tylko dziecko, ale dotyczyć całej rodziny.
Dziecko powinno mieć postawione przed sobą realne cele i być do nich zmotywowanym. Często niezbędna jest pomoc psychologa, dzięki któremu dziecko będzie w stanie zbudować odpowiednią relację z jedzeniem i zmienić dotychczasowe postrzeganie. Również rozpoczęcie zwiększonej aktywności fizycznej powinno się odbyć z udziałem fizjoterapeuty, który pomoże w dopasowaniu odpowiednich, bezpiecznych ćwiczeń.
Dziecko nie powinno podejmować leczenia otyłości samo, a mieć znaczące wsparcie ze strony opiekunów, którzy zaangażują je w m.in. przygotowywanie posiłków czy robienie zakupów.
Dzieci w dużej mierze uczą się przez obserwację, powtarzając zachowania najbliższych - trudno oczekiwać, że podopieczny będzie mieć zdrowe nawyki, jeśli dorosły sam ich nie stosuje.
Otyłe dzieci są narażone na liczne konsekwencje nadmiernej masy ciała, zarówno zdrowotne, jak i społeczne czy psychologiczne, a świadomość konsekwencji w młodym wieku jest niska.
Otyłość u dzieci jest istotną kwestią, za którą odpowiedzialni są przede wszystkim dorośli pełniący opiekę nad niepełnoletnimi. Świadomy rodzic powinien dbać o zdrowie dziecka zarówno w danym momencie, jak i w perspektywie jego dalszego życia, wykształcając zdrowe nawyki u swojego podopiecznego.
Portal Przegladpediatryczny.pl, Otyłość u dzieci
https://przegladpediatryczny.pl/a1352/Otylosc-u-dzieci-.html
Portal Medycyna Praktyczna, Otyłość i zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/73883,otylosc-i-zespol-metaboliczny-u-dzieci-i-mlodziezy
Portal Medycyna Praktyczna, Nadwaga i otyłość
https://www.mp.pl/nadwaga-i-otylosc/baza-wiedzy/rozpoznanie/247199,rozpoznawanie-nadwagi-iotylosci-udzieci-imlodziezy
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa), potocznie nazywany anoreksją, to zespół chorobowy związany z redukcją masy ciała i innymi następstwami celowego nieprzyjmowania pokarmów. Skąd bierze się ta choroba? Kogo dotyczy? Jak wyleczyć się z anoreksji?
Artykuł
Sildenafil Bluefish to preparat zawierający w składzie sildenafil, stosowany w celu leczenia zaburzeń erekcji . Stosuje się go w przypadkach, gdy pacjent wykazuje niemożność utrzymania erekcji prącia wystarczającej do odbycia stosunku płciowego.Preparat ten jest dostępny tylko i wyłącznie na receptę.
Charakterystyka produktów leczniczych
Ból głowy to jedna z najczęstszych dolegliwości somatycznych, z którą borykają się pacjenci w dzisiejszych czasach. Często sprawia on chorym duży dyskomfort poprzez przez swój niejednokrotnie dokuczliwy, silny i przewlekły charakter.Ważne jest zatem, aby być w stanie go odpowiednio diagnozować i leczyć.
Artykuł